Tutukluluk Süresi 5 Yıla İnerse Kimler Tahliye Olacak?

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, hükümetin hazırlamakta olduğu yeni demokratikleşme paketi çerçevesinde tutukluluk süresinin 5 yılla sınırlanmasına ilişkin yasa çalışması olduğunu açıkladı. Yasa ile, uzun süredir devam eden Ergenekon davası gibi davalarda halen tutuklu olan ve cezaları kesinleşmemiş sanıkların tahliyesinin önü açılacak. Yasa TBMM'den geçip, resmen yürürlüğe girdiğinde hemen salıverilecekler arasında gazeteci Tuncay Özkan, emekli Tuğgeneral Veli Küçük, Türk Ortodoks Patrikhanesi sözcüsü Sevgi Erenerol, Emekli Orgeneral Hurşit Tolon, Emekli Tuğgeneral Levent Ersöz, Doğu Perinçek, Emniyet eski özel hareket dairesi başkanı İbrahim Şahın gibi isimler de yer alıyor.

DANIŞTAY DAVASI SANIĞI ARSLAN DA ÇIKACAK

Ergenekon davasıyla birleştirilen Danıştay davası sanıkları da, yasanın çıkması halinde tahliye edilebilecekler. Danıştay sanığı Alparslan Arslan 22 Mayıs 2006'da tutuklanmıştı. Arslan ile birlikte halen bu davadan tutuklu olan diğer sanıklar ise, İsmail Sağır, Erhan Timuroğlu, Aykut Metin Şükre, Kenan Özay, Selçuk Özkan, Erkan Ayyıldız.

CUMHURİYET'İ KURŞUNLAMA DAVASI SANIKLARI DA TAHLİYE OLABİLECEK

Yine Ergenekon davasıyla birleştirilen Cumhuriyet gazetesine saldırı davası sanıkları Bedirhan Şinal ve Boğaç Kaan Murathan'a da tahliye yolu açılabilecek.

HİLMİOĞLU'NUN 5 YILLIK TUTUKLULUĞU NİSAN'DA SONA ERECEK

Sağlık durumundaki bozulma nedeniyle son dönemde ismi gündeme gelen İnönü Üniversitesi eski rektörü Fatih Hilmioğlu ise, yasadan hemen etkilenmeyecek isimler arasında.

Yasa, TBMM'den geçtikten sonra Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün onayı ile Resmi Gazete'de yayınlanacak ve Resmi Gazete'de yayınlandığı gün geçerlilik kazanacak.

Hilmioğlu, 13 Nisan 2009'da tutuklanmıştı. 13 Nisan 2014'te hapishanede tutukluluk süresi 5 yılı tamamlayacak. Eğer yasa 13 Nisan'dan önce geçerse, Hilmioğlu da bu tarihte serbest kalacak.

İlker Başbuğ'U ETKİLEMEYECEK

Ergenekon davasıyla bağlantılı olarak, irtica eylem planından yargılanan Genelkurmay eski Başkanı Orgeneral İlker Başbuğ'un durumu ise, yasa geçse bile değişmeyecek. Başbuğ, 6 Ocak 2012'de tutuklanmıştı. Dolayısıyla 5 yıllık tutukluluk süresi, eğer o zaman kadar cezası Yargıtay tarafından onanmaz, yeniden yargılama olmaz ya da Anayasa Mahkemesi bireysel başvuru çerçevesinde farklı bir karar almazsa, 6 Ocak 2017'de doluyor.

BALYOZ SANIKLARI DA ETKİLENMEYECEK

Yasa, tutukluluk süresini 5 yılla sınırlandırdığından, Balyoz davası sanıkları bundan etkilenmeyecek. Yargılananlar arasında MHP Milletvekili Engin Alan, Bilgin Balanlı, Gürbüz Kaya, Can Erenoğlu gibi isimlerin de olduğu Balyoz davasında, hüküm kararları Yargıtay tarafından da onandığından, bu isimler 'tutuklu' değil, 'hükümlü' sıfatı taşıyorlar. Dolayısıyla, eğer yeniden yargılama ya da Anayasa Mahkemesi'nin bireysel başvuru çerçevesinde farklı bir kararı olmazsa, haklarındaki hüküm kadar hapis yatmaları gerekiyor.

İŞTE ÇIKACAK ERGENEKON SANIKLARI

Ergenekon davasında en uzun süreli tutuklu bulunan isimler, Ümraniye'deki gecekonduda bulunan el bombalarının sahibi olarak adı geçen ve 12 Haziran 2007'de tutuklanan emekli Astsubay Oktay Yıldırım ile, aynı tarihte tutuklanan gecekondunun sahibi Mehmet Demirtaş.

Bu isimleri, 15 Haziran 2007'de tutuklanan emekli Yüzbaşı Muzaffer Tekin ile 18 Temmuz 2007'de tutuklanan İsmail Yıldız izliyor.

YAZAR ERGÜN POYRAZ DA ÇIKACAK

Yine Ergenekon tutukluları arasında yer alan ve 27 Temmuz 2007'de tutuklanan yazar Ergün Poyraz da, tutukluluk süresini 5 yılla sınırlayan yasanın çıkması halinde, bu yasadan yararlanarak tahliye olacak isimler arasında yer alıyor.

Aynı davadan emekli binbaşı Fikret Emek 25 Haziran 2007'de, emekli yüzbaşı Mehmet Zekeriya Öztürk de 20 Haziran 2007'de tutuklanmışlardı.

ODA TV TUTUKLU SANIKLARI

Oda TV davasında tutuklu sanık yok.Yalçın Küçük, Ergenekon hükümlüsü olduğu için, Hanefi Avcı da Devrimci Karargah davasından tutuklu bulunuyor.

2008'DE TUTUKLANANLARIN TÜMÜ ÇIKACAK

2008 yılında tutuklananlar da, yasanın çıkması halinde tahliye edilecekler.

2008'de tutuklanan isimler ve tutuklandıkları tarihler şöyle;

Veli Küçük- Emekli Tuğgeneral- 22 Ocak 2008 Sevgi Erenerol- Türk Ortodoks Patrikhanesi Basın sözcüsü- 22 Ocak 2008 Sedat Peker- 19 Mart 2008* Semih Tufan Günaltay - Akın Birdal suikastinin azmettiricisi - 20 Mart 2008

Doğu Perinçek- İşçi Partisi Genel Başkanı- 21 Mart 2008 Hikmet Çiçek- İşçi Partisi Basın bürosu başkanı 25 Mart 2008 Kemal Kerinçsiz- Büyük Hukukçular Birliği Başkanı, avukat- 22 Ocak 2008 Fikri Karadağ- Emekli Kurmay albay, Kuvayı Milliye Derneği Başkanı- 22 Ocak 2008 Emekli Orgeneral Hurşit Tolon - 1 Temmuz 2008 Levent Ersöz- Emekli Tuğgeneral- 1 Temmuz 2008 Hasan Atilla Uğur- Emekli Albay- 1 Temmuz 2008 Tuncay Özkan- 23 Eylül 2008 Durmuş Ali Özoğlu- Toplumsal Dönüşüm Yayınevi editörü- 1 Temmuz 2008* Kemal Aydın- 1 Temmuz 2008

Tutukluluğu 5 yılla sınırlayan yasa, 2009 yılının Ocak ayında tutuklananların da tahliyesinin önünü açacak. Bu isimler şöyle;

• Mustafa Dönmez- emekli yarbay- 7 Ocak 2009

• Mustafa Levent Göktaş- Emekli Albay- 7 Ocak 2009

• Hasan Ataman Yıldırım- 7 Ocak 2009

• İbrahim Şahin- Emniyet Özel Harekat dairesi eski başkanı - 7 Ocak 2009

KCK DAVASINDA EN ESKİ TUTUKLULAR NİSAN 2009'DAN

Tutukluluk süresini 5 yılla sınırlayan yasanın hemen çıkması halinde, bundan ilk etapta yararlanacaklar arasında KCK sanıkları bulunmuyor.

Çünkü KCK’ya yönelik ilk operasyon 14 Nisan 2009’da gerçekleştirilmişti. 14 Nisan’da Diyarbakır merkezli başlatılan ve 12 ilde eşzamanlı düzenlenen bu ilk operasyonda 53 kişi gözaltına alınmıştı.

Zeynep Gürcanlı | Hürriyet

Askeri casusluk davası Yargıtay'da onandı. Tutuklusu yok. Mahkeme kararını açıkladığı gün tutuklular tahliye edildi.

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın, hükümetin, azami uzun tutukluluk süresini 5 yıl olarak belirlediği açıklaması yeni tartışmaları alevlendirdi

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın, hükümetin, azami uzun tutukluluk süresini 5 yıl olarak belirlediği açıklaması yeni tartışmaları alevlendirdi.

Başbakan, binlerce kişinin bu sayede cezaevlerinden çıkacağını belirtse de hem sayılar bu kadar yüksek değil hem de Türkiye’deki yargı kararlarının tutarsızlığından kaynaklı ciddi bir sorun var: “Hüküm özlülük.”

Hizbullah kararı

Ceza Muhakemesi Kanunu’ndaki, “haklarında henüz karar verilmemiş tutuklu yargılanan sanıkların, karar çıkmadan cezaevinde en fazla ne kadar kalabileceklerini gösteren sınıra ilişkin düzenleme” 2011 başında yürürlüğe girdi. Düzenlemenin o tarihte yürürlüğe gireceği de AİHM’nin istikrarlı biçimde, “Yerel mahkeme bir sanık hakkında karar vermişse, artık o sanık tutuklu değil hükümlü sayılır” yorumu yıllardır biliniyordu ama Yargıtay, onlarca kişinin cinayetinden sorumlu tutulan ve sonradan da hüküm giyen Hizbullah örgütünün liderlerini tahliye ediverdi.

Değişen içtihat

Gelen yoğun eleştirilere karşı “yasa böyle” yorumunu yapan Yargıtay, nedense bir süre sonra evrensel hukuku anımsadı ve AİHM gibi, yerel mahkemenin hakkında karar verdiği sanıkların “tutuklu” statüsünde olamayacaklarını ve uzun tutukluluk düzenlemesinden yararlanamayacağını içtihat haline getirdi. Yargıtay, uzun tutukluluk sınırını belirlerken de yasayı “örgütlü suçlarda sınır 10 yıl” olarak yorumladı.

Manidar zamanlama

Anayasa Mahkemesi de tutuklu statüsünü AİHM gibi düşünüyordu. Ancak 10 yıllık süre Yüksek Mahkeme’ye göre fazla uzundu. Yüksek Mahkeme, bu sürenin hesaplanmasına yönelik düzenlemeyi iptal ederken, hükümete yeni düzenlemeyi yapması için 1 yıl süre verdi. Yani 1 yıl boyunca, 2 Ağustos 2014’e kadar 10 yıllık süre sınırı yürürlükte kalacaktı.

Üstelik bu karar öyle kritik bir aşamada verildi ki, “hükümete 1 yıllık süre verilmemesi” halinde genel suçlardan azami tutukluluk süresi olan 5 yıldan fazla süredir tutuklu bulunanlar yararlanamadı ve davaları ardı ardına karara bağlandı. Böylece hükümlü haline gelen bu tutuklu sanıklar için kapı kapandı yorumları yapıldı.

Balbay kararı

Ancak Ergenekon sanığı CHP’li Mustafa Balbay’ın durumunu görüşen Anayasa Mahkemesi, Ergenekon davasında kısa karar çıkmış olmasına yani gerekçeli karar yazılmasa da teknik olarak “hükümlü” statüsüne girmiş olmasına rağmen Balbay’ın tahliyesinin gerektiğine yönelik bir yorum yaptı. Anayasa Mahkemesi, her ne kadar tazminat ödenmesine hükmettiği Balbay’ın parlamanter olmasına rağmen cezaevinde bulunmasının haksız olduğunu vurgulasa da diğer yandan haksız uzun tutukluluğa atıf yaparak fitili bir kez daha ateşledi. İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi de “hükümlü artık, tahliye olamaz” yorumlarına rağmen bu kararı gerekçe gösterip Balbay’ı tahliye etti.

161 kişi

Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, geçen günlerde 161 kişinin 5 yılı aşkın süredir tutuklu yargılandığını açıkladı. Ancak bu, bu isimlerin hepsinin tahliyesi anlamına gelmiyor. Çünkü bu rakama, dosyası Yargıtay’da bulunan sanıklar da dahil.

GÖKÇER TAHİNCİOĞLU | Milliyet