Son yıllarda ülkemizden Amerika'ya yoğun bir göç var. Asıl yoğun göç 80'li yıllarda başlasa da son dönemdeki ivmeyi görmezden gelemeyiz. İnsanlar bu hayaller ülkesine taşındıktan sonra bazı konularda mutlaka şaşkınlık yaşıyor. Özellikle Türkler için kültür şoku olabilecek bazı şey ve durumları derledik.
Amerika'da kolay kolay kimse sıraya kaynak yapmaya, öne geçmeye çalışmıyor. Otobüs durduğu zaman en ön sıradan başlayarak herkes sırayla iniyor. Bu tür şeylere alışkın olmayan Türkler şaşırıyor haliyle.
2.5 kilo kraker veya cips almaz mıydınız? Bidonla satılan çikolatalı sütler, restoranlarda gelen devasa tabaklar kilo almamaya çalışan biri için epey zorlayıcı.
Fırın yemeklerinde tek kullanımlık alüminyum folyo kaplar kullanılıyor. Elbette tepsi veya cam fırın kabı satışı mevcut ancak kolay bulunmuyor. Tepsiler genellikle kurabiye için tasarlanıyor.
Şöyle anlatalım; bazı tren ve otobüs seferlerinde bilet kontrolü yapılmıyor; şirketler incelenirken geniş kapsamlı denetimler yapılmıyor. Ancak bu durum toplumda rahatlık sağlamıyor, arada ani kontroller yapılıyor ve kurallara uymayan kişiler ağır şekilde cezalandırılıyor. Bu nedenle kimse risk almamaya çalışıyor ve her şey düzgün ilerliyor.
Türklere bu durum başta biraz tuhaf gelse de insanlar iyi niyetli bir şekilde de laf atıyor, iltifat ediyor ve konuşma başlatıyor. Sadece karşı cins de değil, hemcinsler de birbiriyle konuşmak için ilk adımı atmaktan çekinmiyor.
Belki içlerinde durum farklıdır ancak kimse kimseyi yargılamaz. Okul yıllarında zorbalıkta neredeyse birinci olan bir ülkede yetişkin insanların büyük bölümü açık fikirlidir. Dünyanın en saçma giysisini giyebilir, 50 yaşından sonra kariyer değiştirebilir, 6 kez evlenebilirsiniz. Yasa dışı ve zararlı bir şey yapmadıkça kimse sizi yargılamaz.
Amerika'da bahşiş vermek zorunlu. Elbette hiç vermeme seçeneği var; ancak herkes düzenli ödediği ve pek çok restoran hesaba dahil ettiği, miktarı önerdiği için bu bir kural haline gelmiş. Sadece restoran değil; hizmet sektöründeki neredeyse herkese bahşiş vermek bir kültür ve genellikle ödenen ücretin %10'una tekabül ediyor.
Raflardaki ürünlerin fiyatları vergi dahil edilmeden yazılır. Her eyalette vergi oranı farklı olduğu için vergi kasada eklenir. Bu durum son fiyatı etikette görmeye alışkın olanlara ilginç geliyor. Devlete yapılan gelir ödemeleri de benzer bir sisteme sahip, kişiler maaşlarını vergi dahil brüt halde alır ve ödemeyi kendileri yaparlar.
Bizde hesaplama da, ödeme de aylık olduğu için birisine maaşı aylık olarak söylenir. Amerika'da ise maaş yıllık olarak belirlenir ve çoğunlukla 15 günde bir yapılan ödemelerle alınır. Birine aylık maaşını sorarsanız bu tuhaf karşılanacaktır.
Uzunluk, ağırlık, sıcaklık; tüm ölçü birimlerini değiştirip bu yeni sistemi öğrenmek gerekiyor. Tarih yazarken de örneğin 30 Ocak 30/01 yerine 1/30 olarak yazılıyor.
Evlerde çamaşır makinesi olmayan şehirlerde ya binalarda, ya da evlerin yakınlarında çamaşırhaneler bulunuyor. Çamaşır yıkamak ücretli ve zahmetli bir iş. Ayrıca genç yaşlı, çoluk çocuk, kadın erkek herkes kendi çamaşırını yıkıyor ve katlıyor; bu konuda iş bölümü çok önemli.
Amerikalılar sadece pizza, hamburgerle beslenmiyor. Ancak yemekler bizimkinden bir hayli farklı. Fasulye, bezelye, brokoli gibi sebzeler sadece haşlanıyor örneğin. Yoğurt, tatlı olarak tüketiliyor. Bunun gibi pek çok farklılık var.
Dünyadaki hiçbir kültür Türk yaşayış biçiminden daha tuhaf olamaz: Düğünlerde havaya ateş açmak, birbirlerini hiç tanımayan çiftlerin görücü usulü ile evlenmesi, umumi WC'lerin pislik içinde bırakılması, yerlere tükürmek, sokakların pislik içinde olması ve bunun normal karşılanması, sosyal medyada her fikre hakaretle karşılık vermek, öpüşen çiftlerin vatan haini ilan edilmesi, cenazelerde pide dağıtılması, 1.6 litrelik aracıyla Lamborghini Avandator havası atılması, kadınların acımasızca öldürülmesi, instada abuk subuk reel atılması (Direk: Not Interested), çalışmamak & sadece mızmızlanmak ve her şeyden ama her şeyden şikayet etmek. Bu kadarı kâfi. Bir düzine fasikül yazılabilir ama nafile.
Her saniye kaç kadının tecavüze uğradığını,istismarlarin boyutunu, güvenlikte ki sorunları falan da ekleseydiniz keşke.. belki turkiyeyi kötülemeknicin fırsat kollayanlar yoruma dolusmazdi. Ha bu arada ülkemde birçok problem var başta ekonomi ama sizler gibi ülkeme bu denli düşman değilim şükür
O makinalarda çamaşır yıkamak çok iğrenç değil mi ya. Böö, milletin pislikleri birikiyordur o mikananın içinde.