Sözcü'den İsmail Akın haberine göre, Budak, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın Meclis’teki bütçe görüşmeleri sırasında Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un “İspanya’yı turist sayısında geçtik, Türkiye Akdeniz ülkeleri arasında en çok turist ağırlayan ülke” iddiasının 2021 yılsonu rakamlarının netleşmesiyle gerçek olmadığının ortaya çıktığını söyledi.
İspanya’nın 2021 yılını 31,1 milyon turist, 39,6 milyar dolar turizm geliri ile kapattığını ifade eden Budak, kişi başı turizm harcamalarında da Türkiye'nin dünya ortalamasının yüzde 45 gerisinde kaldığını ifade etti.
Budak, yaptığı yazı basın açıklamasında, “Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü verilerine göre, tüm dünyada 2020’de 1200 dolar olan kişi başı turizm harcaması, 2021’de 1500 dolara yükseldi. Dünyada kişi başı turist harcamaları yüzde 25 artarken, Türkiye’de sadece 762 dolardan 834 dolara yükselerek, yüzde 9,4 arttı” dedi.
“Kişi başı turizm harcamaları hem dünya ortalamasından yüzde 45 daha az, hem de hâlâ 2003’teki 850 doların gerisinde” diyen Budak, “Bunu bir başarı hikâyesi gibi anlatan ve Türkiye turizmde rekorlar kırıyormuş havası yaratarak TBMM’ye yanlış bilgi veren Bakan Ersoy özür dilemeli” diye konuştu.
TBMM’ye yanıltıcı bilgiler veren Kültür ve Turizm Bakanı'nın, İstanbul’da düzenlenen 25. Doğu Akdeniz Uluslararası Turizm ve Seyahat Fuarında Türkiye’nin kırdığı sözde turizm rekorlarından tek bir kelimeyle bile bahsedemediğine dikkat çeken Budak, hazırladığı raporda şu tespitlerde bulundu:
“2020’de 762 dolar olan kişi başına turist harcaması, 2021’de yalnızca 834 dolara yükselebildi. Yaşanan yüzde 9,4'lük artış yüzde 25 olan dünya ortalamasının çok gerisinde kaldı.
Türkiye'ye gelen yabancı turistlerin kişi başı ortalama turizm harcaması 785 dolar. Yurtdışında yaşayan gurbetçilerimizin kişi başı 1029 dolarlık harcama yapmaları gelirleri artıran önemli bir faktör oldu.
Türkiye'nin pandemide sezonu uzatarak turizmi 12 aya yaymak ve alternatif turizm alanlarına yönelmek yerine düşük katma değerli “doldur-boşalt” turizmine bel bağlaması, dünyanın önemli turizm destinasyonlarının pandemi önlemleri kapsamında kapalı kaldıkları bir dönemde turizm gelirlerinin son derece sınırlı artmasına neden oldu.”
2021 turizm sezonunun kapanmasının ardından, mevsimlik turizm çalışanları yeniden işsizlik sorunuyla karşı karşıya kaldığını aktaran Budak, “Sosyal Güvenlik Kurumu istatistiklerine göre, sadece konaklama sektöründe Ağustos 2021’de 435 bin kişi olan kayıtlı çalışan sayısı, Kasım 2021 itibarıyla 312 bine geriledi” dedi.
“Konaklama sektöründe kayıtlı olarak çalışırken işsiz kalan yurttaşlarımızın sayısı 123 bindir. Turizm sektörünün diğer faaliyet kolları ve kayıt dışı çalışanlar dikkate alındığında, işsizlik rakamlarının çok daha fazla arttığı değerlendirmesi yerinde olacaktır” diyen Budak, şöyle devam etti:
“TÜİK'in yayımladığı Ocak 2022 enflasyon rakamlarına göre, yurt içi bir hafta ya da daha fazla süreli tur fiyatları son bir yılda yüzde 535 arttı. Ocak 2021'de 362lira olan tur fiyatları, Ocak 2022'de 2 bin 300 liraya yükseldi.
Yine TÜİK'in rakamlarına göre, otel ücretleri son bir yılda yüzde 178 arttı. Bu fiyat artışları karşısında yerli turistlerin 2022 sezonunda tatile çıkmaları umutları dahi kalmadı. Turizmde faaliyet gösteren firmalara göre, 2022 yılı için yapılan erken rezervasyon sayıları Türkiye'nin turizmde rekor yılı olan 2019 yılı seviyelerine çok yaklaşmış durumda.
Gelişmiş ülkelerde Covid-19 vaka sayılarındaki artış ve Dünya Sağlık Örgütü tarafından Omnicron'un son varyant olmadığına dair yapılan açıklamalar dikkate alındığında, rezervasyon iptalleri gündeme gelebilir.”
2021’de Türkiye’ye en çok turist gönderen ilk üç ülke arasında yer alan Rusya ve Ukrayna arasındaki gerilim, Türkiye'ye için doğurduğu diğer risklerin yanında 2022 yılı turizm sezonunu da tehlikeye attığını söyleyen Budak,
“2021 yılında Türkiye'ye en çok ziyaretçi gönderen Rusya'dan 4 milyon 694 bin, en çok ziyaretçi gönderen Ukrayna'dan 2 milyon 60 bin turist geldi. Bu iki ülkeden gelen yabancı ziyaretçiler toplam yabancı ziyaretlerin yüzde 27'sini oluşturuyor. Yaşanacak bir savaş durumu, 2016 yılında Rusya ile yaşanan uçak düşürme krizine benzer bir krizle Türkiye'nin karşı karşıya kalmasına yol açabilir' dedi.
Budak, 2022 yılı turizm sezonuna yönelik uygulanması gereken politikaları ise şu şekilde sıraladı:
Türkiye'nin doğrudan döviz kazandıran en önemli sektörüne yönelik uzun vadeli, pandemi sonlanana kadar ödemesiz KGF kredileri hayata geçirilmeli.
Alternatif turizm alanlarını (Kültür, Doğa, Kongre vs) geliştirmeye yönelik teşvik politikaları hızla uygulanmalı. Sezonun 12 aya yayılması için özel vergi indirimleri ve teşvikler gündeme alınmalı.
Sektörün istihdamının korunması için otellerin kapalı kaldığı dönemlerde mevsimlik çalışanların sigortaları devlet tarafından karşılanmalı. Sektöre ekstra yük olacak ve henüz uygulanma şansı bulunmayan Konaklama Vergisi kaldırılmalı.
Sektörde faaliyet gösteren işletmelerden ciroları üzerinden alınan Turizm Tanıtım Payı karlar üzerinden alınmaya başlanmalı ve tanıtım paylarının yerel yönetimlere aktarılması için gerekli mekanizmalar kurulmalı.
Sektörün tamamına hizmet etmek yerine, otellerin temsilcisi haline gelen Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı'nın yapısı değiştirilmeli.
Turizm sektörü paydaşlarının eşit temsili sağlanmalıdır. İç turizmin teşvik edilmesi için dar gelirli yurttaşlarımıza dağıtılmak üzere tatil kuponları hazırlanmalı.