Türkiye'nin En Büyük Şirketleri Toplamı ABD'de İlk Üçe Giremiyor: İlk 10'a Enerji Damgasını Vurdu

07.07.2022 - 13:06

Finans kurumları ve holdingleri hariç tutarak 15.si yayınlanan Fortune 500 listesinde Türkiye’nin en büyük 500 şirketi listelenirken, şirketlerin de bir çerçevesi sunuldu.

Fortune 500 Türkiye Araştırması sonuçlarına göre Türkiye’nin en büyük şirketleri pandemi etkilerine rağmen geçen yıl çok hızlı bir büyüme oranı yakalayarak toplam net satışlarını bir önceki yıla göre yüzde 65,7 oranında artırdı.

Kaynak: Fortune

Satışlarda 2021 yılındaki artış ilk araştırmanın yapıldığı 2007 yılında bu yana en yüksek oran oldu.

Pandemiden çıkış sürecinin Türkiye ihracatına pozitif etki ettiği görülürken, net satışlardaki artışta etkili oldu. Listedeki şirketlerin toplam ihracatı 2020'ye göre yüzde 90 oranında artı.

Listede 402 şirket ihracat yaparken, 2020'de toplam satışların yüzde 24,3’ü ihracattan gelirken, 2021'de yüzde 27,9'a çıktığı görüldü.

Dolar bazında bakıldığında önceki yıla oranla yüzde 50 artış görülürken, TİM ve Hizmet İhracatçıları Birliği verilerinde toplam ihracatta aynı dönem artış yüzde 37,7 olarak görülmüştü.

Şirketlerin 2021’de karlarındaki artış yüksek olurken, Fortune 500 Türkiye listesindeki şirketlerin 396’sı kar, 104’ü ise zarar açıkladı.

Şirketlerin karı yüzde 137,7 artarken, esas faaliyet karları ve diğer gelir gider dengesindeki artış toplamı, finansman giderlerindeki artıştan fazla oldu. artan satışlardaki karlılık ise yüzde 3,42'den yüzde 4,91 seviyesine çıktı. Öz kaynak karlılığında da yüzde 8,272den yüzde 12,22’ye yükseliş görüldü.

Zirvede yılın kar şampiyonu elektrikten gelen güçle geçen yılın da lideri Enerji Piyasaları İşletmesi AŞ (EPİAŞ) yer aldı. Net satış gelirlerini yüzde 57,9 oranında artıran EPİAŞ, Fortune 500 Türkiye 2021 sıralamasının birincisi oldu.

EPİAŞ öncesinde son 4 yılın lideri Türkiye Petrol Rafinerileri AŞ (TÜPRAŞ) 2021 yılında önceki yıla göre net satış gelirlerini yüzde 138,7 oranında artırdığı görüldü. Tüpraş, geçen yıl gerilediği ikinciliğini korudu.

Pandeminin en sert vurduğu alanlardan olan havacılıkta, Türk Hava Yolları (THY), yüksek büyüme performansı göstererek, net satış gelirlerini, yüzde 109,6 artırarak üçüncü sıradaki yerini aldı.

Geçen yıl 7. sırada yer alan Ahlatçı Kuyumculuk, net satışlarını bir önceki yıla göre yüzde 92,2 artırarak 4. sıraya çıktı.

Geçen yıl 4. sırada yer alan Ford Otomotiv Sanayi AŞ, net satış gelirlerini yüzde 43,8 artırsa da bir sıra gerileyerek beşinci sırada yer aldı.

Pandeminin kazananlarından olan marketlerde bunun etkisi 2020 yılın görülmüş ve BİM Birleşik Mağazalar AŞ (BİM) geçen yıl 3. sırada yer almıştı. Net satış gelirini 2020'ye göre yüzde 27,1 artıran şirket, üç basamak geriledi.

Borsanın da gözbebeği Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları TAŞ (ERDEMİR) net satış gelirlerini yüzde 112,9 artırarak Fortune 500 Türkiye-2021 listesinde 2018'den sonra ikinci kez ilk 10'da yer aldı.

Arçelik ise net satışlarını yüzde 66,8 oranında artırdı. Bir önceki yıldaki gibi Fortune 500 Türkiye-2021 listesinde 8. sırada yerini korudu.

Petrol Ofisi AŞ de net satış gelirleri yüzde 53,4 oranında artsa da üç basamak gerileyerek listeye 9. sıradan girdi.

Opet Petrolcülük AŞ ise net satış gelirini yüzde 45 oranında artırırken, bir basamak geriledi ve listede 10’uncu sırada yer aldı.

Fortune 500 Türkiye sıralamasındaki ilk 10 şirketin 896 milyar 265 milyon TL net satış geliri olduğu görüldü.

Araştırmasının ilk yılı olan 2007’de 1 milyar TL’nin üzerinde net satış geliri olan şirket sayısı 53 iken, bugün 500 şirketin tamamı da 1 milyar TL’nin üzerinde bir büyüklüğe ulaştı.

Net satışlarda görülen artış Fortune 500 Türkiye listesinin alt sınırını da yükseltti. Geçen yıl listede 500’üncü şirketin net satışı yaklaşık 630 milyon TL olurken, bu yıl 1 milyar 36 milyon TL oldu.

Net satışlar ve ihracat oranlarında 2007'den bu yana rekor kırılırken, istihdam yüzde 5,1 oranında yükseldi.

Fortune 500 listesindeki şirketler, 2020 yılında 1 milyon 278 bin kişiyi istihdam ederken, 2021 yılında 1 milyon 343 bin kişi istihdam edildi.

Fortune 500 Türkiye listesinde borsada işlem göre şirketlerin sayısı da arttı. Önceki yıl 500 şirketin 99'u borsada bulunurken, bu yıl 107 şirket işlem gördü. Ancak 2009 yılında göre bu azaldı. 2009 yılında 500 şirketin 121'i borsada işlem görüyordu.

Oysa Borsa İstanbul'da 2009 yılında 325 şirket bulunurken, 2021 sonunda 469 şirket kote olmuştu. Borsaya yıllar içinde açılan şirketlerin Türkiye'nin en büyükleri arasında yer alma hızı ise zayıf kaldı.

Türkiye-2021 şirketlerinin toplamı, Fortune 500 ABD-2021 listesinde dördüncü sırada yer buluyor.

Fortune 500 Türkiye-2021 Araştırması'nda şirketlerin dolar bazında da yüksek oranda büyüdü. Fortune 500 Türkiye şirketlerinin toplam net satışları, ABD listesinin ilk sırasında bulunan Walmart’ın yüzde 63’üne ulaşabildi. 2020 yılında yüzde 49,5 seviyesinde olan oran ise yükseldi.

Fortune 500 ABD listesinde ikinci sıradaki Amazon.com’un net satışları, 469,8 milyar dolar, sonrasında üçüncü sırada yer alan Apple’ın ise 365,8 milyar dolar oldu.