Türkiye'de son dönemde uygulanan ekonomik modelin ana iskeletini cari fazla oluştururken, henüz planlara göre tem etki görülmedi. Geçen yıl planlanan cari açık ya da fazlanın savaşın çelmesine takılması ise enerji tarafında sorunu büyütüyor. Türkiye'nin enerji maliyeti cari açığı büyütecek mi?
Ekonomistler son dönemde rezervlerdeki kuru baskılamam amaçlı düşüşün cari açık finansmanında oluşturacağı tehlikeye dikkat çekerken, bunu sonuncunda da kurda da baskının azalacağının altını çiziyorlar. Enerji fiyatlarındaki yükseliş dış ticaret açığında büyük oranda görülürken, cari açığın bundan misli ile etkileneceği belirtiliyor.
Sözcü'nün aktardığına göre, Reuters'ın 13 kurum ile gerçekleştirdiği ankete göre şubat ayında ortalama 5,5 milyar dolarlık cari açık bekleniyor. Ankette 2022 yılına ilişkin beklenti ise bir önceki anketteki 29 milyar dolardan 38,25 milyar dolara revize edildi.
Foreks Haber'in ise 16 ekonomist ile düzenlediği ankette tahminler ortalama 5 milyar 613 milyon dolar açık olarak gerçekleşti.
Cari açık ocak ayında enerji maliyetlerindeki rekor artış öncülüğünde 7,1 milyar dolara yükselerek son dört yılın zirvesine ulaşmıştı.
Dış ticaret açığında ise ihracat tarafına odaklanılırken, artışın büyümesi gözde dikkat çekiyor. Türkiye şubat ayı dış ticaret açığı, 7,77 milyar doları enerji ithalatından gelen ve yıllık yüzde 135,5 oranında artış göstererek 7,88 milyar dolar olarak gerçekleşti.
Merkez Bankası Başkanı Kavcıoğlu'nun geçen yıl enflasyon raporu sunumlarında üzerinde durduğu cari fazla, faizlerin düşürülerek, büyüme, istihdam, ihracat ve yatırımlarla artışa gitmesi hedeflenirken, cari açık geçen yıl 14,9 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmişti. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın ekonomik planlarının ana hedefinde de cari fazla olduğu biliniyor.
Savaşın bir diğer etkisi de Türkiye'ye gelen turistlerin ağırlıklı olarak bu iki ülke vatandaşları olması ve savaş nedeniyle kur ve cari tarafta umut bağlanan turizm gelirlerinin riske girmesi de cari denge üzerinde baskı oluşturuyor.
Dünya çapında pandemi çıkışında arz yeterliliğinin tartışıldığı enerji piyasalarında, Çin'de yeniden artan salgın tedbirleri, petrol fiyatlarındaki yukarı baskıyı zayıflatsa da savaşın uzaması, Avrupa'nın Rusya'ya henüz alternatif bulunmaması ile Rusya'nın yaptırımlara karşı rubleyi korumak amacıyla ticaret düzenlemeleri ile de petrol yılbaşında 80 dolar değilken 100 dolar seviyesinde bulunuyor.
Gaz buldular işte enerji ihtiyacı bitti artık. Haziran 2023'de süper güç oluyoruz.