Türkiye ile AB 'Prensipte Anlaştı'

Brüksel'deki AB-Türkiye zirvesinde Ankara'nın masaya koyduğu; vize serbestisinin haziran ayına çekilmesi ve sığınmacılar için 3 milyar euro'luk yardımın iki katına çıkarılması gibi maddeler içeren teklif konusunda AB liderlerinin henüz uzlaşma sağlayamadığı bildirildi. Reuters'a konuşan bir AB yetkilisi, birçok ülkenin planı beğendiğini ancak bazı konulara açıklık getirilmesi gerektiğini söyledi. Buna göre liderler, ilerleyen günlerde çalışmalarını sürdürecek. Özetle Brüksel'deki uzun mesaiden 'prensipte anlaşma' çıktı. Nihai karar 17-18 Mart'taki zirvede verilecek.

AB Konseyi binasında yapılan ve TSİ 14.40'ta başlayan zirveye Başbakan Ahmet Davutoğlu'nun yanı sıra 28 AB üyesinin devlet ve hükümet başkanları katıldı. 

Yaklaşık 1 saat 40 dakika süren görüşmede Başbakan Davutoğlu'nun, zirvede yeni bir öneri getirerek düzensiz göç sorununa kalıcı çözüm istediği belirtildi.

Başbakan zirvede Türk vatandaşları için vizelerin haziran sonuna kadar kaldırılmasını, Suriyeli sığınmacılar için 3 milyar euro'luk ek mali yardım verilmesini, Yunanistan'dan geri kabul edilecek her sığınmacı için AB'nin de bir sığınmacı almasını içeren bir teklif sundu.

Sunulan teklifler, AB liderleri tarafından ayrı bir toplantıda ele alındı.

Reuters haber ajansı, AB liderlerinin Türkiye'nin önerileri konusunda henüz uzlaşma sağlayamadığını duyurdu.

Türkiye'nin göçmen akınını durdurma karşılığında AB'den talepleri şöyleydi:

• Türkiye, AB’nin vereceği, üzerinde mutabık kalınan 3 milyar euro’ya ek olarak bir 3 milyar euro daha verilmesini önerdi. Böylece rakam 6 milyar euro’ya çıkmış olacaktı.

• Avrupa’ya vizesiz seyahatin daha önce mutabık kalınan ekim ayından daha erken başlaması da bir diğer talepti. Türkiye bu tarihin, haziran ayı sonuna çekilmesini istedi. 

• Türkiye'nin Ege'deki insani dramı önlemek için de formülü vardı. Bu öneriye göre, Yunanistan’a belli bir tarihten sonra giden göçmenler geri iade edilecekti. Ancak Türkiye’nin geri aldığı her bir kişi için, bir Suriyeli mülteci de düzenli şekilde Avrupa’ya gönderilecekti. Böylece Yunanistan’ın yükü azaltılmış, Ege’deki düzensiz göç durdurulmuş olacaktı. Türkiye’nin bu önerisine göre, göçmenler geri iade edileceklerini bildikleri için yola çıkmayacak, bu durum da Ege’deki insani dramın önüne geçilmesini sağlayacaktı.

Türkiye'nin Avrupa Birliği liderlerine yaptığı önerinin ardından AB Konseyi toplantıya geçti. Toplantı sonucunda Reuters'a konuşan bir AB yetkilisi, 'AB liderleri Türkiye'nin göçmen planı üzerinde anlaşamadı, plan üzerinde çalışmaya devam edecekler' dedi. 

Yetkiliye göre, birçok ülke planı beğendi ve Türkiye'nin 'yüksek çabası'nı memnuniyetle karşılıyor ancak çok kısa hazırlık süresi nedeniyle bu gece bir anlaşma çıkmadı.

AB yetkilisi, bütün konuların ele alınamadığını ve bazı noktalara açıklık getirilmesi gerektiğini belirterek, ülkelerin daha fazla süreye ihtiyaç duyduğunu söyledi. 

Yetkili, ilerleyen günlerde teklif üzerinde yoğun bir şekilde çalışmaları sürdüreceklerini de ekledi.

Brüksel'de basın toplantısı düzenleyen Avrupa Parlamentosu Başkanı Martin Schulz ise Türkiye'nin AB üyeliği konusunda herhangi bir önkoşulu kabul etmelerinin söz konusu olmadığını, bu konunun ayrıca tartışılması gerektiğini söyledi.

Başbakan Ahmet Davutoğlu, AB konseyi Başkanı Donald Tusk ve AB Komisyonu Başkanı Jean Claude-Juncker zirve sonrası bir ortak basın açıklaması düzenledi.

Juncker krizin çözümünde prensipte anlaşıldığını söyledi.

Juncker nihai kararın 10 gün içinde verileceğini belirtti.

Juncker'ın, Türkiye'nin kaçak göçmenleri ülkeye geri almayı kabul etmesine vurgu yaptı:

'Türkiye, Türkiye, Yunan adalarında bulunan tüm illegal göçmenleri geri alacak. Alınan her Suriyeli karşılığında bir Suriyeli yasal yoldan AB'ye yerleştirilecek.

'Birçok açıdan oyunu değiştirecek bir şeydir bu.

'Bunlar prensipte anlaştığımız şeylerdir, ilerleyen dönemde uygulanabilir olmalarını bekliyoruz.'

Davutoğlu, vize serbestliği konusundaki taleplerine de değindi:

'Bizden planlanandan önce vize serbestliğinin Türkiye'ye tanınmasını istiyoruz. Vize serbestleştirilmesini en geç Haziran'ın sonunda kararlaştırılmasından dolayı çok mutluyuz. En geç Haziran sonunda vizesiz seyahat edebilecek Türk vatandaşları.'

Davutoğlu, talepleri arasında yeni fasılların açılması ve ek yardımların yapılması olduğunu da söyledi:

'5 tane yeni faslın açılmasını istiyoruz. 29 Kasım'dan sonra söylemişti bunları bana, hızlıca açılmasını istiyoruz bunları. 3 milyar Euro'luk bir yardım vardı, Suriyeli mültecilere.

'Tek bir kuruşu bile Türkiye vatandaşlarına harcanmayacak. Türkiye kendisi için bir para istemiyor. Her bir kuruş Suriyeli mülteciler için harcanacak. Biz bu sürecin önümüzdeki günlerde başlamasını istiyoruz.

'Okullar, hastaneler kuracağız. Ek fonlamada olacaktır çünkü bizim 29 Kasım'daki bildirgemizdeki 3 milyar Euro, başlangıç için ortaya konmuştu.'

AA, Al Jazeera, BBC Türkçe ve Reuters