Kahramanmaraş'ta yaşanan depremlerin ardından ülkemizdeki diri fay hatları araştırılmaya başlanmıştı. Diri fay hatlarının hangi iller ve ilçelerden geçtiği merak konusu oldu. Uzmanlar özellikle İstanbul depremi konusunda uyarılarına devam ederken Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü (MTA) diri fay hattı haritasını yeniledi. Türkiye Diri Fay Hatları haritasına yeni il ve ilçeler eklendi.
İşte detaylar...
Meydana gelen deprem sonucunda on binlerce vatandaşımız hayatını kaybetmiş, binlerce bina yıkılmıştı. Deprem 11 ilimizde korkunç yıkımlar ve değişiklikler meydana getirdi. Depremin açtığı yaraları halen sarmaya çalışırken ülkemizin farklı yerlerindeki deprem riskleri de tekrar gün yüzüne geldi.
Ülkemizin bir deprem ülkesi olduğu aşikar. Vatandaşlarımız da diri fay hatlarının nerelerden geçtiğini ve hangi il ve ilçelerde deprem meydana gelebileceğini araştırıyorlar. Konuya ilişkin açıklama ise Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü tarafından yapıldı. Diri fay hattı haritası MTA'nın internet sitesinde yenilenerek paylaşıldı.
MTA yenilenmiş diri fay haritası erişime açıldı. Paylaşılan harita üzerinde toplamda 51 farklı ilimiz yer alıyor. Bu iller üzerine tıklanarak bölge hakkında bilgi alınabiliyor. Harita üzerinde ayrıca 100'den fazla farklı ilçemiz bulunuyor. Bu bölgeler üzerine tıklanarak hangi bölgede kaç tane diri fay hattı bulunduğu ve nerede bulundukları öğrenilebiliyor.
Örneğin haritada üzerinde bulunan İzmir'e tıkladığınız zaman fay hatlarının hangi bölgelerden geçtiğini inceleyebiliyorsunuz. Haritaya göre İzmir bölgesinde diri bulunan birçok fay hattı bulunuyor.
Diri fay hatları haritasına göre aşağıdaki bölgelerde fay hatları bulunuyor;
ADIYAMAN: Gölbaşı
AFYONKARAHİSAR: Çay, Dinar, Kızılören, Sandıklı
ANKARA: Şereflikoçhisar
AYDIN: Bozdoğan, Germencik, İncirliova, Koçarlı, Köşk, Kuşadası, Nazilli, Söke, Sultanhisar, Yenipazar
BALIKESİR: Gönen, Manyas
BATMAN : Kozluk
BİNGÖL: Karlıova, Yedisu
BOLU: Gerede, Yeniçağa
BURSA: Gemlik, Kestel, Mustafakemalpaşa
ÇANAKKALE: Çan, Yenice
ÇORUM: Laçin
DENİZLİ: Babadağ, Çameli, Çardak, Honaz
DİYARBAKIR: Lice
DÜZCE: Çilimli, Cumayeri, Gölyaka, Gümüşova, Kaynaşlı
ELAZIĞ: Palu, Sivrice
ERZİNCAN: Üzümlü
ESKİŞEHİR: İnönü
GAZİANTEP: İslahiye
HAKKARİ: Şemdinli
HATAY: Erzin, Hassa, Kırıkhan, Payas
ISPARTA: Eğirdir, Senirkent, Uluborlu
İZMİR: Kemalpaşa, Seferihisar, Tire
K.MARAŞ: Nurhak, Türkoğlu
KAYSERİ: Talas, Yeşilhisar
KIRIKKALE: Keskin
KIRŞEHİR: Akpınar, Mucur
KOCAELİ: Başiskele, Derince, Gölcük, Kartepe
KONYA: Akşehir, Altınekin, Doğanhisar, Ilgın
KÜTAHYA: Gediz, Simav
MALATYA: Akçadağ
MANİSA: Ahmetli, Alaşehir, Gölmarmara, Kırkağaç, Salihli, Sarıgöl, Soma, Turgutlu
MERSİN: Çamlıyayla, Mut
MUĞLA: Menteşe, Milas
MUŞ: Korkut, Varto
NİĞDE: Altunhisar, Bor
OSMANİYE: Düziçi, Toprakkale
SAKARYA: Akyazı, Arifiye, Ferizli, Hendek, Karapürçek, Sapanca
ŞANLIURFA: Bozova
SİİRT: Eruh
ŞIRNAK: Beytüşşebap
SİVAS: Altınyayla, Yıldızeli
TOKAT: Niksar, Pazar, Reşadiye
VAN: Çaldıran, Özalp
YALOVA: Altınova, Çınarcık
MTA'nın Türkiye diri fay hattı haritasında Bursa ili incelendiğinde Kuzey Anadolu fay hattının İstanbul'un neresinden geçtiğini görmek mümkün. Harita üzerinde Adalar ve Avcılar segmentleri de ayrı ayrı gösteriliyor. Ayrıca harita üzerinde fay hatları üzerinde meydana gelen depremlerin tarihleri ve büyüklükleri de veriliyor. Kuzey Anadolu fay hattı üzerinde meydana gelen 1999 depreminin yerini ve büyüklüğünü de deprem haritası üzerinden inceleyebilirsiniz.
Üzerinde yaşadığımız dünyanın yer kabuğununu oluşturan levhalar vardır. Bu levhaların hareketi sonucunda gerilmeler ve sıkışmalar meydana gelir. Yer kabuğundaki bu hareketleri kesimlere de fay adı verilir. Zorlanma ve sürtünmenin etkisiyle kısa bir zaman içerisinde oldukça şiddetli bir kırılma meydana gelir. Bu harekete deprem adı verilmektedir.
Diri fay veya aktif fay ise tarihsel dönemde deprem oluşturan tüm faylara verilen isimdir. MTA'nın paylaşmış olduğu diri fay hattı haritasında farklı türlerdeki diri faylara yer verilmiştir. Bu diri fay türleri aşağıdaki gibi açıklanabilir:
Deprem yüzey kırığı: 1900- günümüz arasında yüzey faylanması oluşturan diri faylara verilen isimdir.
Holosen fayı: Holosen (son 11.000 yıl) ‘de yüzey faylanması oluşturan faylardır.
Kuvaterner fayı: Pleyistosen'de (1.600.00 yıl) ‘de yüzey faylanması oluşturan, Holosen etkinliği kuşkulu faylardır.
Olası Kuvaterner fayı veya çizgisellik: Kuvaterner veya öncesi dönemde oluşmuş, Kuvaterner etkinliği kuşkulu fay veya güncel morfolojide belirgin çizgisellik.
Bu sınıflandırmaya göre ilk üç kategoride bulunan diri fay türlerinin gelecekte yüzey kırılmasına sebep olabilecek büyüklükte bir deprem oluşturma riski vardır. Haritayı incelerken ilk üç türdeki diri fay hatlarının olduğu bölgeleri dikkata alabilirsiniz.
İnsanlara değil hükümetle belediyelerin incelemesi gereken harita bu insanların elinden hiç birşey gelmez devlet olarak belediyeler olarak tek tek denetime tabi tutulması ve gerekli önlemlerin alınması gerekir.
Çok faydalı bir çalışma olmuş herkes incelemeli bence.
Coğrafya dersi alan herkesin bileceği şeyleri deprem olduktan, ortalama bir ilçe nüfusu kadar insanımız hayatını kaybettikten sonra tekrar tekrar konuşuyoruz... Ne anlamı kaldı ki...