Türkiye'de petrol var mı diye sorarsak cevabı evet, var. Ama ne kadar?
Halk arasında dolaşan birçok efsane mevcut. Amerikalılar geldi petrol buldular ama betonla kapatıp gittiler, komşu ülkelerde heryerde petrol var bizde neden çıkmıyor? Arkadaşlarınızla, akrabalarınızla bu tarz sohbetlere girmişsiniz veya duymuşsunuzdur. Gerçek nasıl?
Gelin hep beraber inceleyelim.
Türkiye'de petrol araştırmalarına baktığımız zaman ilk çalışmaların Sultan 2. Abdülhamit zamanlarına dayandığını görüyoruz. 1901 yılında Alman ve Türk mühendislere yaptırılan çalışmalar sonrasında şu anki Türkiye ve Irak sınırları içerisinde birçok noktada petrol olabileceği yönünde bir rapor hazırlanmış fakat o günün şartlarında herhangi bir çalışma yapılamamış.
İlk petrol arama çalışmaları için 1933 yılında Petrol Arama ve İşletme Dairesi kurulmuş ve 13 Ekim 1934 senesinde Mardin'in Midyat ilçesinde ilk kuyu açılmaya başlanmış. 1933 yılında kurulan Petrol Arama ve İşletme Dairesi 1935 senesinde Maden Tetkik Arama Enstitüsüne bağlanmış ve 1954 yılında Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı kurulana kadar MTA petrol arama işlerini üslenmiş.
Gelelim ilk petrol bulunan kuyuya. Türkiye'de ilk petrol 20 Nisan 1940 tarihinde Batman Raman Dağında bulunmuş. Bu çalışmalar tamamen Türkiye'nin özsermayesi ile tamamlanmıştır. O günkü koşullarda bir kuyu açmak 2 sene kadar sürüyordu. Şimdilerde 3000 metrelik bir kuyu doğal şartlara göre yaklaşık 2 ay içerisinde tamamlanabiliyor.
Türkiye'de petrol arayabilmek için ilk olarak Petrol İşleri Genel Müdürlüğünden arama ruhsatı almak gerekiyor. Şu anda 48 şirket petrol arayabilmek için ruhsata sahip. Aynı bölgede iki ayrı şirket arama yapamıyor. Herkesin bölgesi kendine. Eğer ruhsat alıp 4 yıl içerisinde kuyu açmaya çalışmazsanız PİGM ruhsatı geri alıyor.
Türkiye'de en büyük petrol üreticisi milli şirketimiz Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı. Yurtiçi üretimin %80'i TPAO tarafından yapılıyor.
Bir adet petrol kuyusu açmanın maliyeti, 2500 metre için tahmini 2 milyon dolar. Çok para yani.
Türkiye'de 1940 ile 2014 yılları arasında açılan kuyu sayısı 4200. OooOo baya varmış demeyin. Sadece 2013 senesinde Texas'ta 3000 adet petrol arama kuyusu açıldı. Sanırım biraz gerideyiz.
Gelelim betonla kapatılan petrol kuyuları efsanesine.
Eğer sondaj yapılan bir kuyudan petrol çıkmazsa o kuyu beton dökülerek kapatılır. Bazen petrol çıksa bile kapatılır. Sebebi kuyudan üretilen petrolün, o kuyuyu işletme maliyetini karşılamamasıdır. Eğer kuyudan 10 liralık petrol üretecekseniz ama petrolü sizin arabanızın deposuna ulaştırmak 11 liraya mal olacaksa o kuyuya beton döküp kapatılır. Bu kuyular tekrar açılabilir. Petrol fiyatları yükselir maliyeti karşılayacak duruma gelirse kuyular açılabilir.
İlk olarak petrolün yeraltında bir göl veya havuz içerisinde bulunduğu düşüncesi doğru değildir. Petrol ve doğalgaz yeraltında kayaçların ve çatlakların içerisinde bulunur.
Türkiye'nin altında çok fazla petrol yok. Sayılarla yazarsak; Türkiye'nin petrol rezervinin 5.5 milyar varil olduğu tahmin ediliyor. I-ııh yüksek değil. Bi kıyaslama yaparsak Kuveyt'teki petrol sahalarından sadece Burgan'da 50 milyar varil petrol olduğu ispatlanmış durumda çıkarılmayı bekliyor.
Türkiye'de petrol var. Batman, Adıyaman, Siirt, Diyarbakır, Şanlıurfa ve Mardin petrol üretiminin en yüksek olduğu iller.
Petrol rezervleri Ortadoğu'daki gibi yüksek değil ve aramalara ayrılan bütçe yeterli değil. Bir kuyunun maliyeti 1-2 milyon dolardan aşağı değil. Bütün yük neredeyse TPAO'nun omuzlarında. Özel şirketlerin petrol arama ve üretme payı çok düşük.
Buradan tüm petrol mühendis ve işçilerine selam olsun.