Gündem Çocuk Çocuk Hakları Merkezi, ‘Türkiye’de Çocuğun Yaşam Hakkı 2013 Raporunu’ açıkladı. 2013 yılında Devlet eliyle ya da ihmalinden 633 çocuk öldü. Bu rakam geçtiğimiz 2012 yılında 609′du. 2013 yılında kolluk güçlerinin orantısız kullandığı biber gazından Berkin Elvan gibi 8 çocuk yaşamından oldu.146 çocuk ise son anda ölümün kıyısından döndü. İş kazaları hız kesmedi. 89 Çocuk iş cinayetinden öldü. 1 çocuk nefretin kurbanı oldu.
Hülya Karabağlı'nın Zete'de yer alan haberine göre, devlet eliyle ortaya çıkan yaşam hakkı ihlaleri kapsamında, ‘toplumsal olaylarda’ 3, ‘Kara Mayın ve Mühimmat’ 5, ‘Yargısız infaz’ 4, ‘kamu görevlilerinden’ 21 olmak üzere toplam 33 çocuk öldü.
Devlet önlem almadığı için ortaya çıkan yaşam ihlalleri kapsamında ise; ‘Suriye’deki savaş’ yüzünden 8, ‘Nefret’ 1, ‘Şiddet’ sebebiyle (bunun içinde akran ve ev içi şiddet var) 41, ‘Bireysel silahlanma’ 8, ‘intihar’ 19, ‘iş cinayeti’ 89, ‘afet’ 11 çocuk hayatını kaybetti.
Gündem Çocuk, Türkiye’de 2013 yılı Raporunu açıkladı. Rakamlar ve olaylar çocukların durumlarının ne kadar zor olduğunu ortaya koyuyor. Bu yılki raporda, “Kolluk Güçlerinin Biber Gazı Kullanımı Sebebiyle Yaşam Hakkı İhlalleri” başlıklı özel bir bölüm açıldı. Bu bölüme, Gezi direnişine, masum çocukların erkenden hayata vedalarına yer verildi.
Rapor kapsamında yaşam hakkı ihlalleri iki başlık altında, “Devlet Eliyle Ortaya Çıkan Yaşam Hakkı İhlalleri (Devletin Negatif Yükümlülüğünü Yerine Getirmemesi Nedeniyle Ortaya Çıkan Yaşam Hakkı İhlalleri)” ve “Devlet Önlem Almadığı İçin Ortaya Çıkan Yaşam Hakkı İhlalleri (Devletin Pozitif Yükümlülüğünü Yerine Getirmemesi Nedeniyle Ortaya Çıkan Yaşam Hakkı İhlalleri)” toplandı.
“2013 yılında Çocuğun yaşam hakkı ihlalinde cezasızla mücadele” bölümünde, Medeni Yıldırım, Ceylan Önkol ve Mazlum Akay’ın davalarındaki son duruma yer verildi.
SON BİR YILDA 609 ÇOCUK ÖLÜMÜ 633 OLDU
Gündem Çocuk, 73 sayfalık raporlarının girişinde şu değerlendirmeyi yaptı:
2011 yılından bu yana hazırladığımız Çocuğun Yaşam Hakkı Raporu’nun üçüncüsü elinizde. Her yıl raporu hazırlarken ulaşabildiğimiz yaşam hakkı ihlalleri sayısının elbette ki azalacağını umuyoruz. Çünkü Haydar Ergülen’in de dediği gibi bir çocuğun ölümünün yalnızca kendi ölümü olmadığını, bundan sonraki çocukların ölümlerini bize haber verdiğini ne yazık ki biliyoruz.
2012 yılında yaşam hakkı ihlaline uğrayan en az 609 çocuk, 2013 yılında yaşamını kaybedecek 633 çocuğun haberini veriyordu bize. Çocukların yaşadıkları ihlallerin üstü örtülmeye devam edildikçe, sorumlular cezasız bırakıldıkça, olanlardan dersler çıkartmak ve acil yapısal önlemler almak yerine her bir olayı münferit olaymış gibi gösterdikçe, her bir çocuğun ölümünün bir başka çocuğun ölümünü haber verdiğini biliyoruz.
ÇOCUKLAR YOKSULUK, AYRIMCILIK VE IRKÇILIKLA KARŞI KARŞIYA
Bu yılki raporumuzdaki rakam geçen yıla oranla artış gösterdi. Bu artış elbette ki Türkiye’de ne yazık ki azalmayan ve belki de artan çocukların yaşadıkları yoksulluğun, yoksunluğun, ayrımcılığın, ırkçılığın, şiddetin sonucu olarak karşımızda duruyor.
2013 yılında polis tarafından gaz fişeği ile yaşam hakkı ihlaline uğrayan 15 yaşındaki Berkin Elvan’ı, rapor hazırlığı sırasında kaybettik. Berkin’in öldürülmesinin ardından yüzbinler sokağa çıktı. Biz Berkin’in ardından sokağa çıkanların sadece Berkin değil devlet eliyle doğrudan ya da ihmaliyle öldürülen tüm çocuklar için çıktığını düşünmek istiyoruz. Çünkü biliyoruz ki başka çocukların ölmemesi için yapılması gerekenleri çok daha kalabalık, çok daha yüksek sesle, hep birlikte söylemeliyiz.
Gündem Çocuk Derneği olarak hak ihlalleri raporlarımızı, konuyu görünür kılarak, kamuoyunun dikkatini çekmek ve devletin yükümlülüklerini hatırlatmak amacıyla hazırlıyoruz. Çocuk haklarına ilişkin politikalarda, otoritelerin tutum ve davranışlarını değiştirmede olumlu yönde etki sağlaması için yaygınlaştırıyoruz.
Bu nedenle bu yılki raporumuzda, geçen yıllardan farklı olarak kolluk güçlerinin biber gazı kullanımı sebebiyle, yaşam hakkı ihlaline uğrayan çocuklara özel yer verdik. Bu bölümde biber gazının yoğun olarak kullanılmaya başlandığı, 2006 yılından beri çocukların yaşamlarını kaybettiklerini ve ölümle sonuçlanmayan ağır yaşam hakkı ihlallerine maruz kaldığını göreceksiniz. Bu bölümü hazırlamamızdaki sebep, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarına ve Anayasa’da yer alan çocuğun yüksek yararı ilkesine karşın, polisin vazgeçmeyerek kullanmaya devam ettiği biber gazının onlarca çocuğun yaşam hakkı ihlaline yol açtığını görünür kılmak, biber gazının yasaklanması çabasına katkıda bulunmak…
ÇÖZÜM SÜRECİ RAPORA YANSIDI
Kürt sorunuyla ilgili olarak uzun yıllardır yaşanan ve 2011 ile 2012 raporlarında yer alan Silahlı Çatışmada Yaşam Hakkı İhlali başlığı bu yılki raporda yer almamaktadır. Bunun sebebinin örgüt ve devlet arasındaki diyalog ve çatışmasızlık sürecinin olumlu etkisi olduğu düşünülmektedir.
Hülya Karabağlı | Zete