Cumhuriyet tarihinin darbe ve muhtıralarla dolu kanadı kırık demokrasi yolculuğunda her askeri girişim amacına ulaştı; biri hariç! Talat Aydemir'in hazırladığı ihtilal girişimini bu galeriden okuyabilirsiniz.
Not: Cumhuriyet tarihinde başka darbe planları yapılmış olsa da uygulamaya geçen ve bastırılan tek girişim bu olaydır.
Daha sonra yapılan 1954 ve 1957 seçimlerinde de ipi göğüsleyen Demokrat parti iktidarı, Adnan Menderes'in hiç de aklına getirmediği bir şekilde sonlandı.
Cumhurbaşkanı Celal Bayar ve hükümet üyeleri tutuklandı. Yüzlerce akademisyen, subay ve astsubay, öğretim üyesi, hakim ve savcı emekliye sevk edildi. Ülke Milli Birlik Komitesi tarafından yönetiliyordu. Daha sonra bu komite içinde de tasfiye yaşandı.
En ağır iddialar Başbakan Adnan Menderes, Cumhurbaşkanı Celal Bayar, Maliye Bakanı Hasan Polatkan ve Dışişleri bakanı Fatin Rüştü Zorlu üzerinde yoğunlaştı.
Öyle ki bu gün, 12 Eylül darbesinden sonra gelen 1982 Anayasası'na kadar Hürriyet Bayramı adıyla resmi bayram olarak da kutlandı.
Mahkemeden çıkan karar kanları dondurdu; 15 idam, onlarca ömür boyu hapis cezası ve yüzlerce kişi için de 1 yıldan az süreli hapis cezaları çıktı. İdam cezasına çarptırılanlardan Celal Bayar'ın cezası 65 yaşın üstünde olmasından dolayı MBK oylamasıyla ömür boyu hapse çevrildi.
Adnan Menderes, başarısız bir intihar girişiminde bulunduğu için bir gün sonra sağlık heyetinden sağlam raporu alındıktan sonra öğlen vakti idam edildi.
Kısmen normalleşme başlıyordu.
MBK ile beraber çalışmasına karşın 27 Mayıs'ta Kore görevinde bulunduğu için Komite'de yer alamamıştı.
Bu emri Aydemir yerine getirmedi ve diğer iki subay karargaha gitti. Genelkurmay'a giden iki subay hemen tutuklandı.
Harekete geçen Tank Taburu'nun namlusu TBMM binasına çevrilmişti.
Haberciler vasıtasıyla geçen görüşmelerde İnönü; eğer isyancı askerler silah bırakıp kışlasına dönerse ertesi gün kimseye zarar gelmeden hepsini emekliye sevk edeceğinin garantisini verdi.
Cuntanın isteği TBMM'nin dağıtılması, hükümetin istifası ve Anayasa'nın askıya alınması yoluyla yönetimin kendilerine geçmesiydi. Devletin bütün askeri ve sivil yetkilileri Köşk'teyken Aydemir'in emriyle hepsi rahatça ablukadan çıktılar ve bu girişimin kırılma noktası oldu.
Aydemir; kendisinin Harp Okulu'nun başında kalması ve diğer katılan subayların da istediklere yerlere tayin edilmesi karşılığında harekatı durduracağını söyledi. İsmet İnönü, bu teklifi kat'i suretle kabul edilemez buldu.
Bu önderlik elbette yeni bir darbe ve alan kazanmak içindi. Hatta onu Atatürk'e benzetenler bile oluyordu, gazetelerde çarşaf çarşaf haberleri çıkıyordu.
Bir saat sonra Harbiyeliler tekrar Radyoevi'ni basıp Yarbay Ali Elverdi'yi tutukladı ve ihtilal bildirisini okudu.
Birbirlerini hedef olarak belirlemeden karşılıklı olarak taciz ateşi başlamıştı.
Jetlerin ateşi altında ölenler olmuştu. Talat Aydemir bu yoğun ateş altında karargahı olan okuldan kaçmayı başarmıştı. Gün ağardığında isyan tamamen bastırılmıştı. Geceden geri 8 ölü ve 21 yaralı kalmıştı.
Çoğu darbe girişimindeki rolünü inkar etti ve beraat etti.
Fethi Gürcan'ın infazı 27 Haziran 1964'te gerçekleştirildi.
5 temmuz 1964