Cumhuriyetimizin 101. yılında, ülkemizin şanlı tarihine şahitlik etmek ve anlamak için okuyabileceğiniz onlarca kitap arasından kısa bir liste oluşturduk. Türk milletinin bağımsızlık ve özgürlük mücadelesini anlatan, Atatürk'ün en büyük mirası olan Cumhuriyet zaferini ele alan kitaplarla geçmişe de geleceğe de bakış açınız değişebilir!
İşte, sizin için seçtiğimiz Cumhuriyeti anlatan kitaplar...
Şüphesiz ki ilk sırada her Türkiye Cumhuriyeti vatandaşının okuması gereken yegane kitap 'Nutuk' yer alıyor! Cumhuriyetimizin kurucusu ulu önderimiz Mustafa Kemal Atatürk'ün kaleminde çıkan bu ölümsüz eser, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşuna dair en önemli kaynaktır.
İlk kez 1927 yılında basılan Nutuk, Atatürk'ün 19 Mayıs 1919'da Samsun'a çıkışıyla başlar ve 1927 yılına kadar süren Milli Mücadeleyi ve Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş alamalarını konu alır.
Falih Rıfkı Atay'ın 1968 yılında yayımlanan 'Çankaya' adlı eseri ise Mustafa Kemal Atatürk'ün yaşamına ve Cumhuriyet'in kuruluşuna yakından tanıklık eden yazarın hatıralarını içermektedir. Cumhuriyet'in kuruluş yıllarında Atatürk'ün yanında bulunan Atay, yalnızca Cumhuriyet'in şanlı kuruluş tarihine değil Atatürk'ün özel hayatına da ışık tutmaktadır.
Halide Edip Adıvar'ın 'Ateşten Gömlek' adlı eseri ise 1922 yılında Kurtuluş Savaşı devam ederken yayımlanmıştır. Savaşta iki bacağını kaybeden ve kafasından vurulan Peyami'nin hastane anılarını içerir. Adıvar'ın eseri, Türk edebiyatında Kurtuluş Savaşı üzerine yazılan ilk roman olarak bilinmektedir.
Ateşten Gömlek, bu sayede; Vurun Kahpeye (Halide Edip Adıvar), Ankara (Yakup Kadri Karaosmanoğlu) ve Yaban (Yakup Kadri Karaosmanoğlu) adlı 'Kurtuluş Savaşı' anılarının anlatıldığı eserlerin öncüsü olmuştur.
Yakup Kadri Karaosmanoğlu, 'Sodom ve Gomore' adlı romanında, milletimizin Kurtuluş Savaşı mücadelesi sırasında işgal altındaki İstanbul'da yaşayan bir zümrenin ilişkilerini, ahlakanı ve toplum değerlerini sorgular.
Tarihçi, sosyolog ve akademisyen Afet İnan, Atatürk'ün manevi kızıdır. İnan, 1950 yılında Atatürk'ün hayatının son 13 yılında ona her zamankinden yakın olmuş ve Milli Mücadele'nin kıymetli tanıklarından biri olmuştur.
Afet İnan'ın 'Atatürk Hakkında hatıralar ve Belgeler' adlı eserinde ise Atatürk'ten bizzat dinlediği anılar ve yaşadıkları yer almaktadır.
Birinci Dünya Savaşı'na yedek subay olarak katılan Falih Rıfkı Atay'ın anıları ve izlenimlerinden oluşan 'Zeytindağı', Osmanlı saltanatının son günlerinden Türkiye'nin ilk günlerine kadar ki zaman dilimini anlatmaktadır. Cemal Paşa'nın karagahında yani Zeytindağı'nda görev yapan Atay, İttihat ve Terakki Cemiyetinden, Cemal Paşa, Talat Paşa ve Enver Paşa gibi tarihe iz bırakan isimlerden de söz etmiştir.
Atilla İlhan'ın 2004 yılında yayımlanan romanı Allah’ın Süngüleri “Reis Paşa” ise Aynanın İçindekiler dizisinin altınca romanıdır. Kurtuluş Savaşı'nın en hareketli günlerini konu alan eserde, Kuva-yi Milliye'nin İzmir'e girişi ve Trakya'nın geri alınması konu edilmektedir.
1920'de Anadolu'ya gelen Admir Paşa'yla birlikte milletvekilleri Ankara'ya toplanır ve yurdun dört bi yanında direnişin ateşi harlar. Fakat bu dönemde bitmek bilmeyen kışkırtma ve ayaklanmalar ile Allah'ın Süngüleri bu direnişin öyküsü ve kahramanlık hikayesini anlatır.
Erik Jan Zürcher'in kaleme aldığı 'Modernleşen Türkiye'nin Tarihi', 1800'lerden günümüze ışık tutmaktadır. Eser, III. Selim'den Prof. Zürcher'in tanımı ile 'Üçüncü Cumhuriyet'e' kadar geçen süreci ele almaktadır.
'Uluslararası Sosyal Tarih Enstitüsü Türkiye Bölümü' başkanlığı da yapan Prof. Zürcher, eserinde tarihimizi kapsamlı, derin ve dolambaçsız bir şekilde dile getirmiştir. Siyasi olayların dışında, toplumsal konuları, ekonomiyi ve düşünce akımlarını da büyük bir dikkatle ele almıştır.
Tarihçi yazar İlber Ortaylı ile gazeteci ve sunucu İsmail Küçükkaya'nın birlikte kaleme aldığı 'Cumhuriyet’in İlk Yüzyılı' adlı eser ise 1923'ten 2023'e kadarki süreci ayrıntılı bir şekilde ele almaktadır.
Tarihçi yazar ve akademisyen Emrah Safa Gürkan'ın 2023 yılında basılan 'Cumhuriyet’in 100 Günü İnkılabın Ayak Sesleri' adlı eseri, Gürkan'ın deyişiyle; Kurutuş Savaşı'nın siyah beyazlarından grilere geçişi anlatır.
Büyük bir liderin öncülüğünde, toplumumuzun her yaştan kesiminin Türkiye Cumhuriyeti'ni var etme mücadelesini, 'mucize'sini anlatmaktadır.
İngiliz Belgeleriyle Sakarya'dan İzmir'e / Bilal N. Şimşir
Son Cüret - Yılmaz Özdil “Umutsuz olmayacağız. Uçurumun kenarındayız. Bizi canlı canlı mezara atmak istiyorlar. Son bir cüret belki kurtarabilir.” Yazarından hoşlanmayanların bile okumasını tavsiye ederim, unutulup gitmiş yada hiç bilinmemiş bir çok detayı kronolojik olarak anlatıyor. Bazı sayfaları kapattım yutkundum tekrar açtım okudum.