Birçok kültür ve medeniyet tarafından üretilen petroglifler, insanlığın tarih öncesinde kaya yüzeylerine yaptığı sanatsal ifadelerdir.
Eski kültürlere dair birçok bilgi edinebildiğimiz petroglifleri gelin birlikte inceleyelim. 👇
Birçok kültür ve medeniyet tarafından üretilen petroglifler, insanlığın tarih öncesinde kaya yüzeylerine yaptığı sanatsal ifadelerdir.
Eski kültürlere dair birçok bilgi edinebildiğimiz petroglifleri gelin birlikte inceleyelim. 👇
Örneğin Kuzey Amerika’nın Utah ve Büyük Kanyon kısmında, Avrupa’nın İspanya, Fransa ve İngiltere ülkelerinde, Güney Amerika’nın Şili ve Peru ülkelerinde, Asya’nın Çin, Japonya ve Hindistan ülkelerinde, Avustralya’nın Arnhem Land ve Kakadu Ulusal Parkı gibi bölgelerinde petrogliflere sıkça rastlanır.
Göktürkler: 6. yüzyılda Orta Asya'da hüküm süren Göktürklerin petroglifleri, hayvan figürleri, geometrik desenler ve Göktürk alfabesi yazıtları ile karakterizedir.
Hunlar: Orta Asya'da 3. ve 4. yüzyıllarda hüküm süren Hunlar da petroglifler kullanmışlardır. Bu petroglifler arasında at figürleri ve av sahneleri yer alır.
Altay Türkleri: Altay dağları bölgesinde yaşayan Altay Türkleri'nin kullandığı petroglifler arasında hayvan figürleri, mitolojik sahneler ve şaman sembolleri yer alır.
Karakalpaklar: Karakalpak Türkleri, Orta Asya'nın batısındaki Karakalpakistan bölgesinde yaşarlar. Bu bölgede bulunan petroglifler, hayvan figürleri, geometrik desenler ve insan figürleri içerir.
Uygurlar: 8. ve 9. yüzyıllarda Orta Asya'da hüküm süren Uygurlar, hayvan figürleri, insan figürleri ve geometrik desenler içeren petroglifler yapmışlardır.
Petroglifleri oluşturmak için kullanılan aletler arasında çakmaktaşı, obsidiyen, kuvars, jasper, bazalt ve diğer sert taşlar gibi çeşitli taş türleri yer alır. Bu taşlar, yüzeylerini diğer taşlarla veya zımparalarla düzleştirerek keskin bir kenar elde etmek için şekillendirilir. Bu keskin kenarlar, petrogliflerin çiziminde kullanılan araçların yapımında kullanılır.
Petrogliflerin çizimi, uzun ve zahmetli bir işlemdir. Çizimlerin yapılması günler, hatta haftalar alabilir ve çizimlerin detayları, taş yüzeylerinin sertliği ve çizim aletlerinin yapısı gibi faktörlere bağlı olarak değişebilir.
Bazıları, petrogliflerin ritüel veya dini amaçlar için kullanıldığını, diğerleri ise sadece sanatsal ifade olarak kullanıldığını düşünmektedir. Ayrıca, bazı petrogliflerin, belirli bir mesajı veya hikayeyi aktarmak için kullanıldığına da inanılmaktadır.
Ancak genel olarak petrogliflerde sıkça kullanılan motifler arasında hayvan figürleri, insan figürleri, bitki desenleri, geometrik desenler, güneş sembolleri, ay sembolleri, yıldız sembolleri ve bölgenin yer şekilleri yer alır.
Bölgenin yerel faunasına göre çizilen hayvanlar arasında yılanlar, kuşlar, balıklar, yunuslar, geyikler, atlar, kurtlar ve diğer av hayvanları bulunabilir.
Bu figürler, insanların bölgede yaşadığı veya etkileşimde bulunduğu dönemi yansıtabilir. İnsan figürleri genellikle avcılar, savaşçılar, dansçılar veya şamanlar gibi farklı rolleri yansıtır.
Bu desenler, bölgenin bitki örtüsüne veya bitki özelliklerine göre çizilir. Örneğin, Kuzey Amerika'da çizilen bitki desenleri arasında mısır, fasulye ve kabak gibi yerel ürünler bulunur.
Bu desenler, kare, üçgen, daire ve diğer şekilleri içerebilir. Geometrik desenler, çoğu zaman bölgenin yer şekillerini, yıldızları ve diğer doğal öğeleri yansıtabilir.
Bu semboller, bölgenin astronomik özelliklerine göre çizilir ve genellikle birçok kültürde önemli bir yere sahiptir.
Birçok petroglif, doğal faktörler ve insan faaliyetleri nedeniyle tehdit altındadır ve koruma önlemleri alınması gerekmektedir.