Gazi Mustafa Kemal Atatürk, 'Beni görmek demek mutlaka yüzümü görmek değildir. Benim fikirlerimi, benim duygularımı anlıyorsanız ve hissediyorsanız bu kafidir.' derken onu daha iyi anlayabilmek için eylemlerini, söylemlerini anlamamız gerektiğini ifade eder. İşte bu yüzden biz de onun günlüklerinden yola çıkarak onu daha iyi anlayalım istedik. Bakalım Büyük Kurtarıcı geçmişte, 26 Eylül - 2 Ekim arasında neler yapmıştı?
Kaynak: Atatürk Araştırma Merkezi
Kronolojik Fotoğraflar: İşte Atatürk
Programını da kendisinin hazırladığı 1. Türk Dili Kurultayı'na katılan Gazi, tüm gününü orada geçirip çalışmalara iştirak eder. Ayrıca bugün Türk Dili Bayramı ilan edilir.
Mustafa Kemal, o gün, Avusturya'da yayımlanan 'Neue Freie Presse' muhabiri J. H. Lazar'a, Cumhuriyet idaresi, Türkiye'nin doğu, batı ilişkileri hakkında şöyle bir demeç verir: '...Yeni Türkiye Anayasası'nın ilk maddelerini size tekrar edeceğim: Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir. Yürütme kudreti, yasama yetkisi milletin yegâne gerçek mümessili olan Meclis'te belirmiş ve toplanmıştır. Bu iki kelimeyi bir kelimede özetlemek mümkündür: Cumhuriyet!'
Başkomutan, General Harington'un 27 Eylül 1922 tarihli telgrafına o gün şöyle cevap verir: '...Fransızlar ve İtalyanlar gibi, siz de Asya sahilinde bulunan kıtalarınızı geri çekmeye hazır olduğunuz takdirde, Boğazlar sahilinde bulunan kıtalarımıza yavaş yavaş geri çekilmeleri ve yalnız mülkî idare ile polis örgütünü düzenlemekle yetinmeleri hususunda emir vermeye hazırım!'
Tümgeneral Mustafa Kemal, Dera'dan Şam'a gelir ve 4. Ordu Komutanı Mersinli Cemal Paşa ile görüşür.
Gazi, Lâtife Hanım'la beraber sabah Erzincan'dan hareketle saat 17.00'de Erzurum'a gelir, Vilâyet Konağı'nı ziyaret eder ve Cumhuriyet Caddesi'ni hizmete açar.
Damat Ferit Paşa hükümeti istifa eder ve Mustafa Kemal, Heyet-i Temsiliye'nin Ankara'ya taşınması ile ilgili Sivas'tan Kâzım Karabekir'e şu telgrafı çeker: 'Vaziyet inşallah lehimize mesut gelişmesine devam ettikçe aynı zamanda Heyet-i Temsiliye Karargâhı'nın Ankara'ya ve daha batıya nakil suretiyle İstanbul'a yaklaşmak hususunda da etkili olabileceğini düşünüyoruz. Bu yoldaki görüşlerinizi anlamak istiyoruz.'
Cumhurbaşkanı, o gün, Bursa Kız Öğretmen Okulu'nda verilen müsamereyi izler.