Sanatçı Tuncel Kurtiz, 1 Şubat 1936'da Kocaeli'de, Selanik doğumlu bir Türk bürokrat baba ve Boşnak bir annenin çocuğu olarak dünyaya geldi.
Bürokrat babasının görevi gereği ilkokulu sekiz farklı şehirde okuyarak bitirdi. Ortaokulu Edremit’te okudu. Yine farklı şehirlerde devam ettiği lise hayatını Haydarpaşa Lisesi’nde sonlandırdı.
Üniversitede kısa bir süre hukuk fakültesinde, daha sonra ise filoloji, felsefe, psikoloji ve sanat tarihi bölümlerinde okudu; ancak hiçbirinden mezun olmadı.
İlk işi, İETT’de ışık kontrolörlüğü oldu. Kendi ifadesiyle felsefe, sanat tarihi bölümlerine “biraz baktı”.
Oyunculuğa tiyatro ile başlayan Kurtiz, ilk olarak 1958 yılında, Haldun Dormen Tiyatrosu’nda sahne aldı. Yurt içi ve yurt dışında pek çok tiyatroda (A.B.D, Almanya, İsveç, Hollanda vs..) sahne alan başarılı oyuncu, Şeyh Bedrettin Destanı, Keşanlı Ali Destanı, Devr-i Süleyman gibi pek çok tiyatro oyununda rol aldı.
1964 yılında rol aldığı Şeytan’ın Uşakları adlı sinema filmi ile beyazperdeye adım atan Kurtiz sinemadan bir daha kopmadı.
Sanatçı, Yılmaz Güney'in senaryosunu yazdığı Sürü filminde oynadığı 'Hamo' rolüyle zirveye çıktı.
1981 Antalya Altın Portakal Film Festivalinde en iyi senaryo ödülünü Nurettin Sezer ile birlikte kaleme aldığı Gül Hasan filminin senaryosuyla kazandı.
Kurtiz, Yaşamın Kıyısında , Tabutta Rövaşata, Akrebin Yolculuğu, Bir Aşk Uğruna, Otobüs, Umut, Nehir, Bereketli Topraklar Üzerinde, Çirkin Kral, Ağrı'ya Dönüş, Işıklar Sönmesin, Hoşçakal Yarın, Şellale, İnat Hikayeleri, Güz Sancısı gibi birçok filmde oynadı.
'Hacı' ve 'Asi' adlı dizilerde baş rolde yer alan Kurtiz, 'Güz Sancısı' filminde 'Kamil Efendi' karakterini, 'Ezel' adlı dizide de “Ramiz Karaeski” karakterini oynadı. Ramiz Dayı karakteri o kadar fazla sevildi ki, adına fan kulüpleri kuruldu, dizide seslendirdiği replikler dillerden düşmez oldu.
Sanatçı, Muhteşem Yüzyıl, Ezel, Hacı, Asi gibi önemli TV dizilerinde rol aldı.
2010 Yaz döneminde NTV yeşil ekranlarında Edremit'in Çamlıbel kasabasında eşi ve kayın biraderi ile birlikte işletmekte olduğu Zeytinbağı adlı butik otelde dostlarını ağırlayarak Tuncel Kurtiz ve Dostları adlı bir program yapmıştır. Aynı yıl BBC'nin Hayat (Life) belgeselini seslendirmiştir.
Berlin Film Festivali (1986) Berlin Film Festivali Gümüş Ayı, En İyi Erkek Oyuncu,
Altın Portakal Festivali Bir Aşk Uğruna filmi ile En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu,
Sadri Alışık Ödülleri (2002) Şellale filmiyle En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu,
15. Altın Koza Film Festivali Usta Oyuncu Ödülü,
İtalya Taormina Film Festivali Sanat Ödülü,
Yaşamın Kıyısında filmi ile:
Ankara Uluslararası Film Festivali En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu,
Antalya Altın Portakal Film Festivali En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu,
Yeşilçam Ödülleri En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Ödülü aldı.
Kurtiz, birçok ulusal ve uluslararası ödülünün yanı sıra Ekim 2011'de 48. Altın Portakal Film Festivali'nde 'Yaşam Boyu Onur Ödülü' aldı.
77 yaşında hayatını kaybeden sanatçı Tuncel Kurtiz, Şubat ayında Milliyet Gazetesi'ne verdiği röportajında sağlık nedenlerinden dolayı tiyatro yapamadığını anlatmış '77 yaşındayım, 87, 97 olmak istiyorum' demişti.
Tuncel Kurtiz Cumhuriyet gazetesindeki bir röportajında, “Siz nasıl hatırlanmak istersiniz?” sorusuna şöyle yanıt vermişti: “Hiç umrumda değil, ne derlerse desinler... Bakın en çabuk Türkiye’de gömerler ölüyü. Ben ölüme inanmıyorum. Belki bahar ülkesine açılan kapıdır ölüm. Hepimiz bu kapıdan geçeceğiz. Nedir ki bu dünya? Daha bunu yanıtlayamıyoruz ki, ölümün yok oluş olduğunu nereden bileceğiz? Şamanların yaptığı gibi ölünce mezarıma iki şişe şarap, sevdiğim filmlerimi ve bitiremediğim kitaplarımı koysunlar.
Kurtiz’in cenazesi vasiyeti üzerine Balıkesir’in Edremit İlçesi’nde, Kazdağları eteklerindeki Çamlıbel Köyü’nde toprağa verildi. Vasiyetinde belirttiği gibi deniz manzaralı ve yola yakın...
Çamlıbel, Tuncel Kurtiz’in, babası Hamdi Vala Bey’in kaymakamlık görevi nedeniyle ilk kez 14 yaşındayken tanıdığı, bir ömür hayalini kurduktan sonra 10 yıl kadar önce yerleştiği, çalıştığı zamanlar haricinde tüm zamanını geçirdiği ve çok sevdiği butik oteli Zeytinbağı’nı açtığı yer.
Kurtiz’in defnedildiği gün, mezarın baş kısmına, kazınarak üzerine isim yazılmış bir taş parçası konulmuş ve etrafı da mezarlıktan toplanan taşlarla çevrilmişti. Usta oyuncunun kabrini ziyaret eden sevenleri mezar taşının yapılmadığını görünce sosyal medya aracılığıyla tepkilerini dile getirdiler. Bunun üzerine usta oyuncunun ailesi adına ‘İD İletişim’ bir açıklama yayınlandı:
“27 Eylül’de aramızdan ayrılan Tuncel Kurtiz’in mezarlığı hakkında yorum yapan tüm sevenlerine öncelikle hassasiyetlerinden dolayı teşekkür ederiz.
Bu tip yorumları sadece sevgi ve özlem dolu olması sebebiyle anlayışla karşılıyoruz.
Şekil gözetmeksizin düzenlenen mezarlık, ekilen ve her gün sulanan taze çiçekler, bir adet nar ağacı ve ıtırlar ama en önemlisi mezarı başında sevenlerinin yaşadığı ve iz bıraktığı özel paylaşımlar Tuncel’in hayat görüşünün bir yansıması gibi...
Tam da Tuncel gibi....
Ailesi mezarının şekli hakkında zamanı geldiğinde, onun dünya görüşü doğrultusunda gerekirse bir düzenleme zaten yapacaktır.'