Kanada'nın Chalk Nehri kıyısına kurulmuş olan nükleer santraldeki kazayı daha önce duymamış olmanız kuvvetle muhtemel. Çünkü iki kez yaşanan bu kaza üstü kapatılmaya çalışıldığı için çok adı duyulmuş, bilinmiş bir olay değil. Nükleer enerji büyük bir enerji kaynağı olmasına rağmen, kötüye kullanılması felaketlere yol açabiliyor. Gelin ABD'ye kadar uzanmış tüm zamanların en ölümcül nükleer kazalarından birini birlikte keşfedelim. 👇
Fakat Çernobil ne yazık ki ilk nükleer felaket değildi, sonuncusu da olmadı. Çeşitli nedenlerle tarih kitaplarının dışında bırakılan çok sayıda nükleer felaket yaşandı.
Chalk Laboratuvarları ve tam olarak ne yaşandığı ile ilgili birçok bilgi de gizli kaldı. Bu olay iki kez meydana geldi. Nehri ve çevresindeki diğer suları kirletti.
Laboratuvar, Kanada'nın Ottawa kentinin 100 mil kuzeybatısında bulunuyordu.
Bununla birlikte, nükleer enerjiyle uğraşırken, projenin felaketle sonuçlanması riski her zaman için vardı. 12 Aralık 1952'de orada çalışan araştırma deney reaktörü, kaçak bir fisyon reaksiyonuyla sonuçlanan bir güç akışı sorunuyla karşılaştı. Soğutma sıvısı deposundaki sıcaklık ilk başta yavaşça yükselmeye başladı, ancak araştırmacılar onu kontrol etmeye çalıştıkça işler daha da kötüleşiyordu.
Sıcaklıklar yükseldikçe ve çekirdeğin ısısı da tehlikeli seviyelerin üstüne çıktı. Sirenler çalmaya başladı. Mühendisler ısıyı düşürmeye çalışıyordu, ancak yanlışlıkla soğutma sıvısı çubuklarını sıkıştırdılar ve reaksiyonlar devam etti.
Sıcak çubuklar otomatik olarak yerlerinden çıkmaya başladı ve mühendisler paniklemeye başladı. Çubuklar kopmaya ve aşırı ısınmaya devam etti.
Ardından bunu binayı sarsan hidrojen patlamaları takip etti. Reaktör contasının menteşeleri patladı ve Chalk tesisinin bodrum katına yaklaşık 1,2 milyon galon radyoaktif atık akmasına neden oldu.
Bilim insanları radyoaktif atıkların tehlikelerinin farkındaydılar. Atığı yok etmek için Ottawa Nehri'nden sadece 5 bin fit uzakta hendekler kazdılar.
Radyoaktif atıkların bir kısmı Ottawa Nehri'ne ve çevresine sızdı. Bu radyasyon bölgeye yayılarak Amerika Birleşik Devletleri'ne doğru aktı.
Jimmy Carter o dönemlerde New York'ta bir deniz subayı olarak görev yapıyordu. Yardıma gelen 26 kişi ile birlikte Chalk Nehri nükleer kazasının temizlenmesine yardım etti. Çekirdek tamamen erimeden kurtarılmıştı.
Bu felaketten kaç kişinin etkilendiği ise tam olarak bilinmiyor.
Tesis yeniden açıldı ve 1958'de Laboratuvarda başka bir nükleer kaza daha meydana geldi.
Çubuklar tekrar aşırı ısınmaya başladı ve çekirdek yeniden erimeye başladı.
Uranyum çubuklarından birini reaktörden çıkarmak için bir vinç kullandılar. Ne yazık ki, vinç çubuğu reaktörden uzaklaştırırken uranyum alev aldı. Tüm tesis radyasyonla kaplandı ve tesisin bulunduğu bölge bir kez daha aşırı dozda radyasyona maruz kaldı.
Islak kum kullanılarak yangın sonunda söndürüldüğünde her şey için çok geçti. Çekirdekten büyük miktarda radyasyon sızmıştı. Bu buhara maruz kalan insanlar kanser gibi sağlık sorunları geliştirmeye başladı. Yaşanan olaylarda tam olarak kaç insanın öldüğü bilinmiyor.
Muhtemelen radyasyonun nehir haricinde şehir sularına sızıp sızmadığı da asla bilinemeyecek.