Tüm Yazılım ve Donanımın Yöneticisi: İşletim Sistemi Nedir?

İşletim sistemi bilgisayarda çalışan en önemli yazılımdır. Bilgisayarın belleğini ve işlemlerini, ayrıca tüm yazılım ve donanımlarını yönetir. Ayrıca, bilgisayarın dilini ayarlar ve bilgisayarla iletişim kurmanıza olanak tanır. İşletim sistemi olmayan bilgisayar bir işe yaramaz. Çoğu zaman, aynı anda çalışan birkaç farklı bilgisayar programı vardır ve bunların hepsinin bilgisayarınızın merkezi işlem birimine (CPU), belleğine ve depolama birimine erişmesi gerekir. İşletim sistemi, her programın ihtiyaç duyduğu şeyi aldığından emin olmak için tüm bunları koordine eder.

Bu içeriğimizde işletim sistemi hakkında merak edilen bilgilere ulaşabilirsiniz.

İşletim Sistemi Nedir?

İşletim sistemi bilgisayarda çalışan en önemli yazılımdır. Bilgisayarın belleğini ve işlemlerini, ayrıca tüm yazılım ve donanımlarını yönetir. Ayrıca, bilgisayarın dilini ayarlar ve bilgisayarla iletişim kurmanıza olanak tanır. İşletim sistemi olmayan bilgisayar bir işe yaramaz. Çoğu zaman, aynı anda çalışan birkaç farklı bilgisayar programı vardır ve bunların hepsinin bilgisayarınızın merkezi işlem birimine (CPU), belleğine ve depolama birimine erişmesi gerekir. İşletim sistemi, her programın ihtiyaç duyduğu şeyi aldığından emin olmak için tüm bunları koordine eder.

İşletim sistemleri genellikle satın aldığınız herhangi bir bilgisayarda önceden yüklenmiş olarak gelir. Çoğu kişi bilgisayarıyla birlikte gelen işletim sistemini kullanır, ancak işletim sistemlerini yükseltmek ve hatta değiştirmek mümkündür. Kişisel bilgisayarlar için en yaygın üç işletim sistemi Microsoft Windows, macOS ve Linux'tur.

Modern işletim sistemleri bir grafik kullanıcı arabirimi veya GUI kullanır. Bir GUI, simgeleri , düğmeleri ve menüleri tıklamak için farenizi kullanmanızı sağlar ve her şey grafik ve metin kombinasyonu kullanılarak ekranda net bir şekilde görüntülenir. Her işletim sisteminin GUI'sinin farklı bir görünümü ve hissi vardır, bu nedenle farklı bir işletim sistemine geçerseniz ilk başta size yabancı gelebilir. Ancak, modern işletim sistemleri kullanımı kolay olacak şekilde tasarlanmıştır ve temel ilkelerin çoğu aynıdır.

İşletim Sistemi Çeşitleri

İşletim sistemleri, çalışma prensiplerine göre şu şekillerde karşınıza çıkabilir:

Gerçek zamanlı işletim sistemleri: Bu sistemler, gerçek zamanlı uygulamaları çalıştırmayı sağlayan çok görevli sistemlerdir. Buna örnek olarak QNX gösterilebilir.
Çok kullanıcılı ve tek kullanıcılı işletim sistemleri: Çok kullanıcılı sistemler, birden fazla kullanıcının tek bir bilgisayardan sisteme erişmesini sağlar. Tek kullanıcılı sistemler ise bir seferde tek bir kullanıcı tarafından kullanılabilmektedir.
Dağıtılmış işletim sistemleri: Bu sistemler, bağımsız bir bilgisayar grubunu yönetir ve onların tek bir bilgisayarda görünmesini sağlar.
Gömülü işletim sistemleri: Daha az özelliğe sahip küçük makinelerde kullanılmak için tasarlanmıştır.

Bilgisayarlar İçin İşletim Sistemleri

Microsoft Windows

Microsoft, Windows işletim sistemini 1980'lerin ortalarında yarattı. Windows'un birçok farklı sürümü vardır. Windows 10, Windows 8, Windows 7 bunlardan birkaçıdır. Windows, çoğu yeni PC'de önceden yüklenmiş olarak gelir ve bu da onun dünyadaki en popüler işletim sistemi olmasını sağlar.

MacOS

Apple tarafından oluşturulan bir işletim sistemi serisidir. Tüm Macintosh bilgisayarlarda veya Mac'lerde önceden yüklenmiş olarak gelir. Çıkan sürümlerden bazıları Mojave, Monterey, Sierra'dır. Yapılan araştırmalara göre macOS kullanıcıları, küresel işletim sistemlerinin %10'undan daha azını oluşturur. Bu, Windows kullanıcılarının oranından çok daha düşüktür. Bunun bir nedeni, Apple bilgisayarlarının daha pahalı olmasıdır. Ancak birçok kişi, Windows yerine macOS'un görünümünü ve verdiği hissi tercih ediyor.

Linux

Linux, açık kaynaklı bir işletim sistemi ailesidir; bu, dünyanın herhangi bir yerindeki herhangi biri tarafından değiştirilip dağıtılabileceği anlamına gelir. Bu, yalnızca sahibi olan şirket tarafından değiştirilebilen Windows gibi tescilli yazılımlardan farklıdır. Linux'un avantajları, ücretsiz olması ve aralarından seçim yapabileceğiniz birçok farklı dağıtım veya sürüm olmasıdır. Linux kullanıcıları küresel işletim sistemlerinin %2'sinden daha azını oluşturmaktadır.

Mobil Cihazlar İçin İşletim Sistemleri

Telefon, tablet bilgisayar ve MP3 oynatıcı gibi mobil cihazlar, masaüstü ve dizüstü bilgisayarlardan farklıdır; dolayısıyla mobil cihazlar için özel olarak tasarlanmış işletim sistemlerini çalıştırırlar. Mobil işletim sistemlerine örnek olarak Apple iOS ve Google Android verilebilir.

Mobil cihazlar için işletim sistemleri genellikle masaüstü ve dizüstü bilgisayarlar için üretilenler kadar tam özellikli değildir ve aynı yazılımların tümünü çalıştıramazlar. Ancak yine de onlarla film izlemek, web'de gezinmek, takviminizi yönetmek ve oyun oynamak gibi pek çok şey yapabilirsiniz.