Oyun dendiğinde akla ilk olarak elbette çocuklar ve keyifli eğlence araçları geliyor olsa da video oyunları artık devasa eğlence endüstrisinin en önemli kollarından bir tanesi. Dolayısıyla ciddi bir tüketim koluna dönüşmüş oyunların tümü de çocuklara hitap etmiyor. Sosyal medyada 'dijital baba' olarak da tanıdığımız yazar Orhan Toker'in bir paylaşımı ile gündeme gelen bu konuya gelin bir göz atalım.
Açılımı Pan European Game Information olan kuruluş video oyunlarını inceleyerek bunlara çocukların gelişimlerini, pedagojik ögeleri ve diğer tüm unsurları inceleyerek derecelendirmeler verir. Bu derecelendirmeler ana olarak yaş skalasında şekillense de PEGI oyunları içeriklerine göre de değerlendirerek bu derecelendirmeyi taşımasına gerek gördüğü oyunlara cinsellik, korku, küfür vb. gibi içerikleri taşıdıklarına dair ibareleri koymayı zorunlu tutar. Kısacası çocuğunuz için bir oyunun uygun olup olmayacağına karar verirken oyunun taşıdığı PEGI sınıflandırmalarını göz önünde bulundurabilirsiniz.
Kimi rol yapma oyunları da çocuklar için farklı tehlikeler barındırıyorlar. Zira bu oyunların esas hedef kitlesi çocuklar olmasa da kimi zaman görsellikleri, kimi zaman ise yasak olanın cazip gelmesi ve bunun gibi farklı sebeplerle ufak oyuncuların radarlarına takılabiliyorlar. örnek vermek gerekirse içerisinde intihar, şiddet, kan, vahşet ve olumsuz örnek oluşturabilecek davranışlar barındıran rol yapma oyunları Doki Doki Literature Club, Hello Charlotte, Sally Face ve Mad Father gibi yapımlar barındırdıkları depresif ton ve az önce bahsettiğimiz sebeplerle her ne kadar görsellikleri ile çocuklara yönelikmiş gibi durabilseler de kesinlikle yetişkin oyuncular için üretilmiş oyunlar.
Son yıllarda oyun dünyasının yükselişteki bu türüne mensup yapımların genel amacı ise bir savaş alanında hayatta kalan son kişi olabilmek. Pek çok oyuncu ile birlikte ortak bir alana girdikten sonra buradan galip ayrılmaya çalıştığımız oyunlar olan battle royale yapımların genelinin PEGI 16 etiketine sahip olduğunu hatırlatmakta fayda var. Doğaları gereği kan ve şiddet gibi ögelerin bol bol bulunduğu bu yapımların en bilinen örnekleri ise PUBG, Apex Legends, Fortnite, Call of Duty: Warzone, Apex Legends ve Free Fire.
İçlerinde silahlar ve şiddet gibi ögeleri barındıran bu tarzdaki kimi yapımlar da aynı sebeplerden ötürü yaşça küçük oyuncular için uygun değiller. Pek çoğu ülkemizde de popüler olan Valorant, CS:GO, Halo, Rainbow Six: Siege gibi oyunlar PEGI derecelendirmelerine göre, eğer uygunlarsa aile gözetiminde çocuklara sunulmalı.
Günümüzde pek çok oyun çok oyunculu yapıları ile her gün dünyanın dört bir yanında binler, hatta milyonlarca oyuncuyu bir araya getiriyor. Bu noktada üzerinde çokça durduğumuz PEGI derecelendirmesi uygun olsa dahi gözlem yapmak ve dikkatli olmak ebeveynlerin üzerine düşüyor. Zira bu oyunlardaki canlı sohbetler her ne kadar denetlense de kötü niyetli kişilerce de sıklıkla kullanılabiliyorlar. Kısacası yaş skalası olarak çocuğunuza uygun olsalar dahi içerisinde canlı sohbet özelliği bulunan oyunların tümünde tedbiri elden bırakmamakta fayda var. Zira kötü niyetli kişiler bu ortamlarda çocuklarla rahatlıkla iletişim kurabiliyorlar.
Tıpkı diziler, filmler ve kitaplar gibi oyunlar da farklı kriterlerdeki kitlelere göre hazırlanıyorlar. Oyunlar konusundaki mesele ise oyun kavramının akla ilk olarak çocukları getirmesi. Hal böyleyken oyunların tüm bu bahsedilenlerden pek de farklı olmadığını, en nihayetinde birer tüketim ürünü olduklarını akılda tutmakta fayda var. Nasıl ki çocuklarımızı sinemaya götürmeden önce filmin afişindeki yönergeleri inceliyorsak, oyunlar konusunda da izleyeceğimiz yol bu olmalı. Konu hakkında ise uzman psikolog ve pedagogların sözlerine ek olarak derecelendirmeleri göz önünde bulundurmalı, buna ek olarak çocukları ekran başında uzun süreler boyunca yalnız ve kontrolsüz bırakmaktan sakınmalıyız.
Ne demek çocuğumun eline telefonu verip ne oynarsa oynasın diyemem?? Kontrol mü edicem bir de ne oynadığını??? Siz kim oluyorsunuz da benden ebeveynlik vazifelerini yeine getirmemi istiyorsunuz hülooo (!)
Küçük yaşta korku oyunları oynayan çocukların gerçekten psikoloji bozuluyor..
Uzmanlar uyardı diye eklemeyi unutmuşsun editör ha bu arada siktir git 🖕🏻