2025 yılına hızlı bir giriş yaptık: Donald Trump yeniden Beyaz Saray’da! Seçim kampanyasında verdiği sözlerin birçoğu 'önce Amerika' teması etrafında dönerken, ekonomik sistem üzerine oynayacağı hamleler de gündemin en sıcak konularından biri hâline geldi. Peki bu dönüş, sadece politik bir rüzgar mı yoksa ABD ekonomisinin DNA’sını değiştirecek bir adım mı?
Trump’ın ikinci dönemine başlamasıyla birlikte gözler yine ekonomik politikalara çevrildi. Çin’e ve diğer ticaret ortaklarına yönelik sert açıklamalarla birlikte, “ticaret savaşları 2.0” mı geliyor sorusu herkesin dilinde. İşaretler, bunun pek de uzak bir ihtimal olmadığını gösteriyor.
Trump, ilk başkanlık döneminde Çin ve diğer bazı ülkelerle yaptığı ticaret anlaşmalarında gümrük vergilerini artırarak, dışa bağımlılığı azaltmayı amaçlamıştı. Şimdi ise bu politikaların sadece geçici bir uygulama olmadığını, ABD’nin yeni ekonomik stratejisinin temelini oluşturduğunu daha net bir şekilde görebiliyoruz.
Otomotiv endüstrisi, çelik ve alüminyum gibi stratejik sektörlerde bu vergilerin artması, global tedarik zincirlerini zorlayacak. Ancak, bu vergi artışlarının, bazı yerel üreticiler için fırsatlar yaratması da olası. Çünkü ABD’nin hedefi, dış ticaret açığını kapatmak ve yerli üreticilere daha fazla destek vererek, iç piyasada istihdamı artırmak.
Trump’ın amacı net: Amerikan üreticisini dış rekabetten korumak, tedarik zincirlerini ülke içine çekmek ve “Made in USA” etiketini yeniden yükseltmek. Bu durum, ABD’nin küresel ticaretteki serbestlik yanlısı duruşunu iyiden iyiye terk ettiğini gösteriyor.
İş dünyası ilk başta tedirgindi çünkü ithalat maliyetleri artmıştı. Apple’dan otomotiv devlerine kadar birçok büyük şirket üretim zincirlerini yeniden gözden geçirmek zorunda kaldı. Ama bazıları için bu bir fırsat oldu: Üretim ABD’ye dönünce yeni istihdam alanları oluştu.
Yüksek gümrük vergileri ve korumacı ticaret politikaları, genellikle tüketiciler açısından olumsuz sonuçlar doğurur. Trump’ın yeni dönemdeki ekonomik politikaları, ithal ürünlerin fiyatlarının yükselmesine neden olabilir. Bu durum, özellikle teknoloji ürünleri, otomobiller, beyaz eşyalar ve diğer tüketim malları için geçerli olacak gibi görünüyor. İthalat fiyatları arttıkça, tüketicilerin alım gücü de düşebilir. Tüketiciler, daha pahalı ürünlere yönelmek yerine, daha ucuz yerli üretim mallarını tercih etmeye başlayabilir. Ancak yerli üretimin artması da, kalite standartlarının değişmesi ya da belirli sektörlerde daha düşük kaliteyle karşılaşılmasına yol açabilir.
Trump’ın başkanlık döneminden sonra, Joe Biden yönetimi birçok ticaret politikasını gözden geçirdi ve bazı vergileri kaldırarak serbest ticaretin devamını sağlamak istedi. Ancak Biden yönetimi de ticaret savaşlarını tamamen sonlandırmadı; birçok ticaret tarifesini korudu. Bu da ABD’nin daha korumacı bir çizgide ilerleyeceği mesajını verdi. Şimdi ise Trump’ın geri dönmesiyle birlikte, ABD’nin ekonomik stratejisinde çok daha köklü değişiklikler yaşanıyor.
Trump’ın ikinci başkanlık dönemi, ABD’nin ekonomik yapısında köklü değişikliklere işaret ediyor olabilir. Serbest piyasa ekonomisi, yerini daha korumacı, içe dönük bir yapıya bırakabilir. Özellikle dış ticaretin kısıtlanması, bazı sektörlerin büyümesini engelleyebilirken, yerli üretimin artması da ekonomik açıdan ABD’ye bazı avantajlar sağlayabilir.
Özgür piyasa ekonomisi kavramı yerini öncelikle bizim üretelim anlayışına bırakıyor. Bu da klasik Amerikan kapitalizmi yerine daha karma, korumacı ve belki de yarı-milliyetçi bir ekonomik yapı anlamına geliyor. Yeni nesil bir ekonomi mi doğuyor?
Çin, AB, Meksika gibi büyük ticaret ortakları Trump’ın ikinci dönemine gergin bir merakla bakıyor. Herkes pozisyonunu yeniden gözden geçiriyor. Uluslararası ticaret oyun alanı tekrar tasarlanıyor gibi. Ve kurallar bu kez çok daha sert olabilir.
Evet! 2025 itibarıyla ABD, sadece siyasi olarak değil, ekonomik olarak da dönüşüm yaşıyor. Trump’ın politikaları sadece geçici dalgalar yaratmıyor; sistemin yapısını da kökten etkiliyor. Yani evet, ABD’nin ekonomik sistemi değişiyor — belki de geri dönüşü olmayacak şekilde.