Trabzon nesiyle ünlü desek, Trabzonspor dersiniz, yeşilliği dersiniz, horon, Temel, Fadime, kolbastı dersiniz, fındık, çay diyebilirsiniz, deniz, hamsi de diyebilirsiniz ama yemekleri ile ünlüdür demezsiniz. Biz de sizler için eşsiz lezzetleriyle Trabzonluların damaklarını çatlatmış 14 işletmeyi derledik.
Elbette sadece hamsiden bahsetmiyoruz. Fevzi Hoca'da taptaze günlük balıkların yanısıra köfte de bulmak mümkün. 1973'te Hüseyin Avni Aker Stadyumu önünde el arabasında köfte ve balık satarak kariyerine başlayan Fevzi Hoca bugün İstanbul, Ankara ve Trabzon şubelerinde ilk günkü lezzeti koruyarak hizmet veriyor.
Trabzon'un eski mahallelerinden Pazarkapı Mahallesi'nin en eskilerinden Rüştü'nün Fırını'nın kuruluşu 1920'lere dayanıyor. Baştan söyleyelim bol tereyağlı bu peynirli ve kıymalılar alışık olmayanlara oldukça ağır geleceğinden kahvaltılık olarak tercih etmesinler.
Tarihi çok eskilere, 1853 Osmanlı-Rus savaşına dayanan bir lezzetten bahsedeceğiz. Savaş sırasında Osmanlı ordusunun yiyecek sıkıntısına çözüm bulan Trabzon Valisi Kalkanoğlu olarak anılan Süleyman Ağa'nın tarifi 1856'dan beri Trabzon'da hizmet veriyor. Bugün 5. kuşağın işlettiği bu tarihi lokanta İstanbul'da da hizmet veriyor ama Trabzon'daysanız ve buradan pilav yememişseniz çok şey kaçırırsınız.
Döner, hepimizin malumu, sevmeyenini bulmak ne kadar zorsa 'ya bunu bir de şurda yiyeceksin' diyecekleri bulmak o kadar kolaydır. Herkes dönerim en birincidir der. İstanbul'da birbiri ardına açıladuran 'Karadeniz Dönerci'leri şöyle dursun sizi yine Trabzon Merkez'de Kunduracılar Caddesi ile Maraş Caddesi arasındaki Akçay Döner'e alalım.
Maraş Caddesi'nden çıkıp meydana doğru yürürken yine Kunduracılar Caddesi'ne geçiş yapan sokaklardan birindeyiz. Bahar Sokak. Burası ünlü dönerci Muharrem Usta'nın mekanını barındıran küçücük bir sokaktır ve mis gibi döner kokar. Bu arada belirtelim; Trabzon'da döner porsiyonla değil, gramla enfes pideler içinde satılır, İstanbul'da bu tarz pidelere dürüm denir ama lezzeti asla aynı değildir.
Hamburger her yerde var diyenler, anlayamazsınız... Ercan Burger çocukluğunu, gençliğini Kemerkaya mahallesinde geçirmiş olanlar için bir efsanedir. How I Met Your Mother'da Marshall'ın unutamadığı hamburgeri gibi, her yedikleri hamburgerde onu ararlar da bulamazlar. Ercan Abi'nin hamburgerini eşsiz yapan patatesin hamburgerin yanında değil içinde servis edilmesidir.
1990'dan beri Trabzon'un gençlik mekanı, pizzacısı, kumpircisi, hamburgercisi, gözbebeğidir Tad Pizza. Salata barında küçük salata tabağına büyük salata miktarını kuleler, dünyanın en lezzetli pofuduk hamurunda en bol malzemeli pizzalarını, en kocaman patateslerinde mis gibi kumpirleri kırmızı beyaz masalarında yersiniz. İkinci neslin kasaya geçmesi ile tadından da keyfinden de karakterinden de hiçbir şey kaybetmeyen Tad Pizza'nın veliahtları babalarından devraldıklarının bilincinde Trabzon'un en geleneksel buluşma mekanı olmaya devam ediyorlar.
Her yerin döneri gibi köftesi de meşhurdur malum ama biz Trabzon'dan başka yerde yediğimiz Akçaabat köfteden tat alamadık. Nihat Usta 1974 yılında Nihat Aydın tarafından kurulduğundan beri Trabzon'un lezzet temsilciliğini üstlenmiş durumda. Pazar günleri ailelerin Karadeniz'e bakarak, köfte, piyaz, kızarmış ekmek üçlüsü ile Nihat Usta'da yemek yemeleri adeta bir ritüele dönüşmüştür.
Trabzon'un sahildeki en eski köftecilerinden Körfez Köfte önündeki kayıkhane ile salaş bir köfteci olarak başladığı hayatına yine aynı yerde ama eskisinden daha şık şekilde devam etmekte. Bir rivayete göre 70'li yıllarda o kadar salaş bir yermiş, kadın müşterileri de o kadar azmış ki günün birinde köfte yemek için onları tercih eden bir grup genç kadına hoş görünmek için garsonlar kendilerini tütün kolonyaları ile adeta yıkamışlar ve köfteler bile tütün kolonyası kokarak gelmiş. İşin güzel yanı bu genç kadınların çocukları hala Körfez Köfte'ye gidiyor ve köftelerini, piyazlarını bu hikayeyi dinlerken aynı denize bakarak yiyorlar.
1948 yılında kurucusu Mustafa Özbak'ın ufak bir şeker imalathanesinde çalışmaya başlaması ile doğmuş Beton Helva mucizesi. Uzun Sokak'taki ilk dükkan 1953 yılında açılmış ve üst katındaki Beton Mimarlık'tan esinlenerek Beton Helva adını almış. Yarım asırı aşkın süredir, helvasıyla, koz helvasıyla, şirasıyla Trabzonlunun gönlünde taht kurmuştur. Bugün Uzun Sokak ve Maraş Caddesi'nde iki yerde hizmet vermekte ve ağızları sulandırmaya devam etmekte.
Trabzon'da kime sorarsanız sorun dondurma denince akla son yıllarda tek adres geliyor: Tufan Pastaneleri. Yerken sütün tadını alıyorsunuz resmen. O kadar doğal, o kadar güzel. Önünde oluşan kuyrukları görünce şaşırmayın.
Trabzonlular Laz mıdır değil midir tartışıla dursun, herkesçe tuzlu bir hamurişi olarak kabul görmüş böreğin önüne Laz kelimesi eklenince tatlı olması ve Trabzon'un vazgeçilmez lezzetlerinden biri olması oldukça ironik. Evet Laz Böreği şerbetli bir tatlıdır ki tadına doyulmaz, Nejla Hanım da bu işin piridir yemeden geçilmez.
Özdemir Kasap adı üstünde bir kasap. Sadece et satışının yapıldığı uzun yıllardan sonra, önündeki mangal, küçük bir lokantaya dönüşmüş durumda. İçerisi Trabzonspor bayrakları ile donatılmış durumda ama bu Trabzon şehrinin genelinde geçerli bir durum, burada bizi kendine hayran bırakan mis gibi eti. Pirzolaya, salataya doyanların Trabzonsporlu olduğu rivayet ediliyor.
Of ilçesi Trabzon'un belki Türkiye'nin en ünlü ilçesidir. Şimdi biz bu konuya hiç değinmeden Of'a akın akın gitmemize neden olan Nizam Usta Döner'den bahsedeceğiz. Dediğimiz gibi döner Trabzon'da meşhur lezzetlerden, Nizam Usta ise en birincilerindendir, bir tatsanız Trabzon-Of arası mesafeyi bir çırpıda alır dönerinizi yemeden dönmezsiniz.
Eminim birçoğunuz Trabzon'da sütlacın meşhur olduğunu bilmiyordur. Yemyeşil bir vadiye kurulmuş olan Hamsiköy’de, otlayan ineklerin sütünün ayrı bir lezzeti oluyor. Köy geçimini sütlaç turizminden sağlıyor desek yalan olmaz. Birçok sütlaççı var. Bizim önerimiz buradaki en eski sütlaççı olan Osman Usta’nın Yeri’nden paket alıp, köyün manzarasını gören bir kafede çay eşliğinde yemeniz. Ama Hamsiköy sütlacı yemek için illa Hamsiköy’e gelmeniz gerekmiyor. Trabzon merkeze her gün buradan kalkan araçlar sütlaç götürüyor.
Trabzon’a yolunuz düşerse birkaç eli yüzü düzgün mekanlarda yemiş ve açıkçası Akçaabat köftenin özelliksiz bir şey olduğuna karar vermiş olabilirsiniz. Komaroğlu’nda mutlaka tekrar denemelisiniz. Son derece salaş, esnaf işi bir yer olan bu mekanda çok leziz köfteler var.
Çıtır çıtır, Karadeniz pidesinin sırrı fırında fındık kabuğu yakılmasıymış. Pide yanında tereyağı ile geliyor. Soldaki gibi kapalı pide yiyorsanız ufak ufak kesip içine atmak, ya da sağdaki gibi açıksa da kenarlarına sürebilirsiniz.
Eğer merkezdeyseniz:
Pekünlü Pide’nin kıymalı yumurtalı yuvarlık pidesi çok iyi.
Terminal Pide bir Trabzon efsanesi. Ancak sadece öğle yemeğinde açık.
Özellikle Bozo Pide'nin kolot peynirlisini tercih etmelisiniz.
Dağ havasında, manzaralı bir kahvaltı yapmak tercihinizse:
Düzköy'de Haçkalı Hoca Baba Yaylası'nda bulunan İmera Dağ Kafe Restoran
Hıdırnebi Yaylası’ında, Beyza Kafe
Beyza isimli ufak bir kızın annesinin işlettiği salaş bir kafe. En güzel yanlarından biri de bulutların üzerinde uçan o meşhur Karadeniz salıncaklarından birisine sahip olması.
Bununla birlikte manzarası ve tepedeki konumu sebebiyle Uzungöl’deki tercih edilesi yerlerden. Eğer Uzungöl’e giderseniz siz de en tepedeki kafeleri tercih edin. Bu şekilde biraz daha doğal bir manzaraya eşlik edebilirsiniz.
Türkiye’nin dört bir yanındaki balıkçılarda hamsi kolaylıkla bulunabiliyor, buğlamasını ve hamsikuşunu büyük ihtimal Trabzon’a geldiğinizde Karadeniz dışında kolay kolay bulamayacağınız “çıtlama”yı yerinde denemelisiniz.
Akçaabat Köfte öyle lüks yerde yenmez.Sadece isime para verirsiniz.Tadından da memnun olmazsınız.Akçaabat'da içeri girip Komaroğlu ya da Bahriyeli'nin yerine gidin.
Pide Sürmene'de yenir,sütlaç Hamsiköy'de bunlar da olmalı listede
beton helva yanlış yazılmış. uzun sokakta, ataparkta ve çukurçayırda olmak üzere 3 adet şubeleri var. et döner mekan tercihleri güzel ama çok pahalı. balık için boztepedeki bordo mavi balık mutlaka denenmeli zira dışardan gelen her ünlü mutlaka orda yer. gidince fotoğraflarını görürsünüz.