Tolkien Bile Hayrandı! Eski İngilizcede Yazılmış En Önemli Halk Destanı Olan Beowulf Hakkında 13 Bilgi

13.07.2021 - 07:00

Büyük bir savaşçının, korkunçluğuyla dünyaya nam salmış olağanüstü canavarlarla mücadelesini anlatan, eski İngilizcede yazılmış bilinen en eski metin... İşte 13 maddede Beowulf Destanı!

Kaynak: 1 2

1. Eski İngilizcede, M.S.700-750 dolaylarında yazılan epik bir şiirdir.

Tam 3.182 dizelik bir şiir!

2. Başlarda sözlü edebiyat örneği olan bu destanın ne gerçek başlığı ne de yazarı biliniyor.

Ayrıca bu destan hep başka kültürlerden insanlar tarafından ezbere alındı ve o kültürlere uyarlandı. Ancak 10. yüzyıl ortalarında yazıya geçirildi.

3. Eski İngilizce olsa da İskandinav mitolojisinden bir hikâye anlatılıyor.

Danimarkalıların Grendel adlı canavara karşı mücadelesini anlatan destanın konusu şöyle: Jute ülkesinin yaşlı kralı Hrothgar'ın, topraklarına dadanan Grendel ile başı derttedir. Tam da tüm umutların tükendiği anda Beowulf adlı bir savaşçı çıkagelir ve Grendel'ı öldürür. Ancak Grendel'ın annesi, oğlunun intikamını almaya yemin eder.

4. Destanın orijinal metni İngiltere'de çıkan bir yangında zarar gördü.

İngiltere'nin Westminster kentindeki Ashburnham House'ta muhafaza edilen şiirin orijinali, 1731'de çıkan büyük bir yangında ciddi hasar gördü. Geriye kalan parçalar büyük bir özenle Londra'daki İngiliz Kütüphanesi'nde tutuluyor.

5. Şiire ait yazılı kayıtlardan sadece bir tanesi günümüze kadar ulaştı.

Yukarda da belirttiğimiz gibi Beowulf 10. yüzyıl dolaylarında yazılı edebiyata geçmişti. O zamanki kayıtlardan yalnızca bir tanesi günümüze kadar ulaşmayı başardı.

6. Homeros ya da Virgil'den esinlendiği düşünülüyor.

Bazı araştırmacılara göre Beowulf'un yazarı, 'İlyada' ve 'Odyssey'in yazarı Homeros ya da 'Aeneid'in yazarı Virgil'den esinlendi. Çünkü bu eserlerde de bir kahraman odağında büyük bir macera anlatılıyor.

7. Destanda "kahraman" kelimesine karşılık gelen tam 36 kelime geçiyor.

Beowulf destanı Wessex, Mercia, Kent ve Northumbria şivelerinden kelimelerle yazıldı. Bu yüzden şiirde karmaşık ve bir o kadar da zengin bir dil yapısı hâkim. Mesela 'kahraman' kelimesi, modern İngilizcede aynı anlama denk düşen 36 ayrı kelimeyle ifade edilmiş.

8. Arşivci bir profesör tarafından modern İngilizceye çevrildi.

1752-1829 yılları arasında yaşayan Danimarkalı Grímur Jónsson Thorkelín, Beowulf'u modern İngilizceye çevirdi ve bugüne kadar ulaşan tüm metinlerin temelini atmış oldu.

9. Fantastik edebiyatın usta kalemi Tolkien tam bir Beowulf hayranıydı!

'Yüzüklerin Efendisi' ve 'Hobbit'in efsane yazarı J.R.R. Tolkien, Beowufl'u o kadar seviyordu ki, gençliğinde arkadaşlarıyla kütüphane buluşmalarında hep bu şiirden alıntılar yapardı.

10. "Jurassic Park"ın yazarı da Beowulf'tan ilham alan bir roman yazdı.

Yazar Michael Crichton, 1976'da yazdığı 'Easter of the Dead' romanının bir kısmını Beowulf'a dayandırdı. Roman 1999 yılında John McTiernan tarafından '13. Savaşçı' (The 13th Warrior) adıyla beyazperdeye uyarlandı.

11. Amerikalı bir yazar, destanı Grendel'ın gözünden anlatan bir roman yazdı.

Grendel'ın kötü karakter olduğunu biliyoruz, ancak Amerikalı yazar John Gardner'a göre bundan fazlası var. Yazar, 1971 tarihli romanında Grendel'ın açısından bir kahramanlık hikâyesi anlatıyor!

12. İrlandalı şair Heaney'nin Beowulf çevirisi inanılmaz bir başarı yakaladı, kısa sürede "çok satanlar" listesine girdi

İrlandalı şair Seamus Heaney, 1999'da Beowulf'u çevirdi. Biraz ağır bir eser olduğu için belli bir kitleye hitap eden Beowulf Destanı, bu çeviriyle en büyük başarısını elde etti. Wall Street Journal ve New York Times gibi dergilerin 'çok satanlar' listelerine bile girdi.

13. Çekilen filmlerden birinde Grendel'ın annesiyle Beowulf, birbirine âşık olarak gösterildi.

Şiirde böyle bir şey yok, ancak Robert Zemeckis'in çektiği 2007 yapımı 'Beowulf: Ölümsüz Savaşçı' (Beowulf) filminde bu iki düşmanın birbirini sevdiği gösterildi. Filmde şiirle bağdaşmayan pek çok başka nokta da var...