Merkez Bankası faiz indirimleri sonrasında son 3 aydır da faizlere dokunmadı. Enflasyondaki yükselişin etkisiyle reel getirinin düşüşü gitgide artıyor. Merkez Bankası'nın Liralaşma stratejisi bu hızda negatif reel getiri ile çökebilir.
Merkez Bankası faiz indirimleri sonrasında son 3 aydır da faizlere dokunmadı. Enflasyondaki yükselişin etkisiyle reel getirinin düşüşü gitgide artıyor. Merkez Bankası'nın Liralaşma stratejisi bu hızda negatif reel getiri ile çökebilir.
Kurdaki yükselişi engellemek için devreye alınan Kur Korumalı Mevduat (KKM) hesaplarıyla birlikte döviz ve dövize endeksli mevduatların toplamı 258 milyar dolara ulaşırken, bireysel hesaplarda da 985,6 milyar TL bankaların vadeli mevduatlarında duruyor.
Sözcü'den Mehtap Özcan Ertürk'ün haberine göre, ekonomi yönetiminin enflasyona karşı korunmayı imkansız hale getirdiği negatif faizli ekonomi modelinde Merkez Bankası, yüzde 54,4 enflasyona karşın bankaları yüzde 14 faizle fonlarken, bankalar ise yüzde 17 ile mevduat toplayıp vatandaşı yüzde 27'den borçlandırıyor. Enflasyon da hesaba katıldığında TL vadelide duran bir vatandaş parasının değerini yüzde 38,1 oranında kaybediyor.
Ekonomistlere göre negatif reel faiz üzerine kurulu ekonomi modelinden geri adım atılmadıkça, TL'nin istikrar kazanması zor görünüyor. TL mevduat faizlerinin enflasyonun çok çok altında kalması da tasarrufları artırmadığı gibi harcamaya teşvik ediyor.
TCMB'nin Eylül 2021'den itibaren başladığı 500 puanlık seri faiz indirimleri politika faizini enflasyonun çok gerisinde bıraktı.
Ağustos 2021'de yüzde 0,05 olan reel faiz, enflasyon ve politika faizinin arasındaki makasın hızla açılmasıyla 7 ayda eksi yüzde 40.4'e kadar ulaştı. Yeni modelde Merkez Bankası 2022 para politikasını Liralaşma üzerine kurduğu için yılın ilk 3 ayında faiz oranları sabit bırakıldı ve yıl sonuna kadar da faiz değişimi beklenmiyor. Bu da reel faizin negatif bölgede daha da derinleşeceği anlamına geliyor.
Liralaşmanın kur üzerindeki baskıları azaltması, politika faiz oranlarının reel faiz alanına taşınmasıyla kalıcı hale gelebileceğine söyleyen JCR Eurasia Eski Başkanı Orhan Ökmen, “Aksi takdirde, negatif faizin artarak devam etmesi liralaşmanın bir anda tersine dönmesine ve büyük Hazine zararlarına yol açacağı yakında görülebilir” yorumunu yaptı.
Ökmen, “TL'nin değer kayıplarının enflasyonda sebep olduğu artış miktarı, enerji maliyetlerindeki küresel artışın enflasyonda sebep olduğu artıştan daha büyük. Dolayısıyla, kur üzerinde giderek biriken baskının bertaraf edilmesi faiz artırımını şart kılıyor” dedi.