• Sağlığa zararlı ürün tanıtımı
Alkol ve elektronik sigara gibi sağlığa zararlı ürünler TikTok’ta yaygın bir şekilde izleniyor ve genellikle olumlu bir şekilde tasvir ediliyor. Örneğin, bir çalışmada, #alcohol etiketiyle paylaşılmış en popüler 100 videonun 291.999.100 kez izlendiği ve %98’inin alkol kullanımını olumlu bir şekilde anlatıldığı bulunmuş.
• Tıbbi tavsiyeler ve sağlık/hastalık anlatımı
TikTok içerik üreticileri, sağlıkla ilgili konular hakkında yüksek etkileşim alan tıbbi tavsiyeler veriyorlar. Örneğin, #MentalHealth gibi sağlıkla ilgili çeşitli etiketler yüksek bir popülariteye sahip. Bu etikete sahip videolar 17 milyardan fazla görüntülenme almış durumda. Yeme bozukluklarından kurtulma ve cinsel eğitim gibi sağlıkla ilgili konuların eğitici şekilde anlatıldığı, ancak sunulan bilgilerin kalitesi, tavsiye veren kişilerin nitelikleri ve çıkar çatışmaları bilinmezlik içinde olan bir tablo var karşımızda. Kâr amaçlı grupların bu platformda desteksiz bilgiler sunduğu çeşitli araştırmalarla ortaya konuldu. Örneğin, bir incelemede, #acne etiketiyle paylaşılan en popüler 100 videodaki bilgilerin önemli eksiklikler içerdiği tespit edilen bulgular arasında yer alıyor.
• Yanlış bilgi ve bilgi kirliliğinin yayılması
Diğer sosyal medya platformlarında olduğu gibi, TikTok'ta da yanlış bilgi veya yaygın bilgi kirliliği endişe kaynaklarımız arasındadır. Çeşitli çalışmaların, COVID-19 ve prostat kanseri gibi konularda halk sağlığına yönelik yanlış bilgilerin yayılımını kanıtladığını araştırma sonuçlarından anlıyoruz.
• Hassas veya nefret içerikli videoların görüntülenmesi
Cinsel saldırı, intihar veya aile içi şiddet gibi travmatik deneyimler yaşadıktan sonra hayatta kalma hikâyelerini paylaşan içerik üreticilerinin, Tiktok’ta fazla sayıda olduğunu görüyoruz ve bunların bir kısmı trend halini almış durumda. Bu tür hikâyelerin paylaşılması cesurca bir adım olsa da genç yaştaki kullanıcılar veya benzer deneyimleri yeni yaşamış kişiler gibi bu tür içerikleri izlemeye hazır olmayan bireylerin olumsuz etkilenmesi söz konusu. Ayrıca bu hikayeleri paylaşan kişiler, videolarının yayılmasına hazır olmayabilir. Irkçılık, cinsiyetçilik veya yabancı düşmanlığı gibi nefret söylemleri de bunlara eklendiğinde, içinden çıkılmaz sonuçlarla karşı karşıya kalınıyor. TikTok hassas içerikler için uyarılarda bulunma ve nefret söylemini yasaklama gibi konularda kullanıcılarına belirli destekler sağlıyor ancak, algoritmaların kişileri kontrol edilemez bir şekilde yönlendirme ihtimalleri göz ardı edilemez.
• Sorunlu kullanım ve bağımlılık
TikTok’un ve diğer tüm sosyal medya platformlarının kullanım bağımlılığı yaratma potansiyellerinin ve etik düzenlemelerinin daha fazla araştırılmasına ihtiyaç bulunuyor.
• Kurumsal faaliyetler
TikTok'un ve diğer tüm platformların, içerik trendlerini izlemek, topluluk kuralları uygulamalarını değerlendirmek ve platform tasarımını analiz etmek için, erişilebilir ve şeffaf araştırma araçları geliştirmeye yardımcı olmaları önem taşıyor. Kamuoyunun bu yöndeki taleplerinde ısrarcı olmaları sorunlu alanların iyileştirilmesine ayrıca önemli katkı sağlayacaktır.
Halk sağlığı uzmanları ve ilgili kurumlar, TikTok’un olumlu işlevsellik yaratabilecek yönlerini dikkate almadıkça ve gençlerle iletişim kurmak için bu platformu verimli bir araç olarak kullanmadıkça, olumlu yönlendirme fırsatlarını kaçırmaya devam edeceğiz. Daha da önemlisi bu türlü platformların çocuklar ve gençler üzerindeki etkilerinin detaylı şekilde bilinmediği her gün, birçok önleyici fırsatı kaçırıyoruz ve yaşamsal boyutta tehlikelerle karşı karşıya kalıyoruz.
Yararlanılan Kaynaklar
Basch, C. H., Donelle, L., Fera, J., & Jaime, C. (2022). Deconstructing TikTok videos on mental health: cross-sectional, descriptive content analysis. JMIR formative research, 6(5), e38340.
McCashin, D., & Murphy, C. M. (2023). Using TikTok for public and youth mental health–A systematic review and content analysis. Clinical Child Psychology and Psychiatry, 28(1), 279-306.
Zenone M, Ow N, Barbic S. TikTok and public health: a proposed research agenda. BMJ Glob Health 2021 Nov;6(11):e007648
X
Bu makalede öne sürülen fikir ve yaklaşımlar tamamıyla yazarlarının özgün düşünceleridir ve Onedio'nun editöryal politikasını yansıtmayabilir. ©Onedio