Mısır’ın kudretli kraliçesi Nefertiti’den gizemli Mona Lisa’ya, doğanın ‘ çığlığını ‘ hisseden Perulu totemden Marilyn Monroe’ya… The Guardian’dan Jonathan Jones, sanat tarihinin unutulmaz yüzlerini derledi.
Mısır’ın kudretli kraliçesi Nefertiti’den gizemli Mona Lisa’ya, doğanın ‘ çığlığını ‘ hisseden Perulu totemden Marilyn Monroe’ya… The Guardian’dan Jonathan Jones, sanat tarihinin unutulmaz yüzlerini derledi.
Fransız empresyonist Édouard Manet’nin ölmeden önceki son başyapıtı olarak bilinen 1882 tarihli bu tablosu için Jones, “Paris gece hayatında bir barmeide ait olan bu üzgün, kaybolmuş ve dalgın ifade modern kadının maskesi” yorumunu yapıyor. Mesaiye katlanırken etrafından soyutlanma, iş bakımından sömürülme ve müşterileri görmezden gelmeye çalışmak gibi ifadelerin hepsini bu yüzde bulabiliyorsunuz.
Leonardo da Vinci’nin efsanelerle çevrili ünlü yüzü muhtemelen hakkında en fazla kitap yazılan, benzerleri türetilen eser oldu. Yüz ifadesi, arka plan, kompozisyon ve modelin oturuş şekli üzerine hâlâ teoriler üretiliyor. Da Vinci’nin 1503 yılında başladığı tablonun kilit noktalarından olan gizemli gülümsemeyi, sonradan eklediği söyleniyor.
Kübist ressam Pablo Picasso, Amerikalı avantgarde yazar Stein’ın yüzünü bir türlü hatasız resmedememekten şikayet etmişti. Stein’ın 1905 tarihli bu tablo için 19 kez poz verdiği söyleniyor. Picasso’nun yüzü sadece bir günde bitirdiği, “Artık sana baktığımda seni göremiyorum” dediği, bu nedenle de tablonun bir nevi ‘eksik‘ bırakıldığı iddia edilir.
1490 tarihli bu tabloda Domenico Ghirlandaio, ideal Rönesans güzelliğini tepetaklak ederek fiziksel deformasyonun soylu ve kahramanca tarafını ortaya koyuyor.
Andy Warhol’ün 1962′de iki tuvali biraraya getirerek yaptığı bu eser (diptik), pop art’ın en kült imajları arasında yer alıyor. Marilyn Monroe’nun ‘Niagara‘ filmindeki bir kareden üretilen bu tablo, ünlü yıldızın ölümünden sonra tamamlandı. 25′er fotoğrafın yer aldığı bölümlerden renkli olanın Marilyn’in yaşamını, diğerinin ise ölümünü temsil ettiği söylenir.
Işık ve gölge ustası olarak bilinen Hollandalı ressam Rembrandt’ın 1629 tarihli bu tablosunda annesini resmettiği öne sürülür. Sanatçının kendi yaşlanma sürecini resmettiği otoportrelerindeki derinliğin de bu yüzle empatiden kaynaklandığı ifade edilir.
MÖ 1370-1330 arasına tarihlenen büst için Jonathan Jones “Antik Mısır kraliçesi Nefertiti’nin bakışlarını muhafaza ediyor” diyor. Büst, bulunduğu zaman sol gözbebeğindeki kuartz taşının olmamasıyla dikkat çekmişti. Kimi yorumlara göre, heykeltraşın atölyesinde kayboldu; kimi yorumlara göre de Nefertiti bir enfeksiyon sonucu gözünü kaybetti ve bu şekilde resmedildi.
Hollandalı ressam Johannes Vermeer’in 1665-67 arasında yaptığı bu tablo, ‘Hollandalı Mona Lisa‘ diye adlandırılıyor. Modelin bizzat Vermeer’in kızı ya da bir yakını olduğu iddia ediliyor.
1893 tarihli Edvard Munch tablosu, Jones tarafından ‘modern dünyanın Mona Lisa’sı‘ olarak niteleniyor. ‘Çığlık‘ şeklinde dile yerleşse de sanat tarihinde ‘Boğuntu‘ olarak anılır. Munch, günlüğünde Fransa’nın Nice kentinde arkadaşlarıyla yaptığı bir geziden etkilenerek bu tabloyu yarattığını yazar ve ‘doğanın çığlığını hissettiğini‘ söyler. Bir rivayete göre, portre yapılırken Peru’ya ait bir totemden esinlenildi.
Listenin en sıradışı tablosu Diego Velázquez’in 1626 tarihli bu eseri. Krallardan sarhoşlara kadar birçok kişinin portresini yapan İspanyol ressam, hayvanların ‘iç dünyasına’ değinmeyi de ihmal etmemiş.
Kaynak: Diken