Türkiye Gazeteciler Cemiyeti (TGC) ve Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS) geçtiğimiz günlerde yapılan düzenlemenin ardından yürürlüğe giren yeni Basın Kartı Yönetmeliği'ni hukuksuz olduğu gerekçesiyle kabul etmediklerini belirterek, Basın Kartları Komisyonu'ndan çekildiklerini açıkladı.
Önceki 13 kişilik Basın Kartları Komisyonu'nda 5 üye ile temsil edilirken yeni oluşturulan 15 kişilik komisyonda temsilci sayıları 3'e düşen her iki meslek örgütü aldıkları karar doğrultusunda komisyona üye vermeyecek. Ayrıca her iki meslek örgütü yeni yönetmeliğin iptali için dava açacaklarını bildirdi.
Olcayto: 'Hukuksuzluğa alet olmayacağız'
TGC’nin Cağaloğlu’ndaki merkezinde düzenlenen basın toplantısında konuşan TGC Başkanı Turgay Olcayto tepkilerini “Bizi konu mankeni olarak kullanamayacaklar” diyerek ifade etti.
'Yeni yönetmeliğe baktığımız zaman tek yanlı, basın kartlarını devlet güdümüne sokan bir görünüm var. Telaşla, zamanlamaya hiç dikkat etmeden bu yönetmeliğin geçirilmesi manidar.
'Herhalde bundan böyle cemaat medyası dedikleri medya kuruluşlarında çalışanlarla sol basında çalışan arkadaşlar, özgürce basın kartı alamayacaklar. Oluşturulan yapı bize onu gösteriyor.
'Bu bir hukuksuzluk. Biz de bu hukuksuzluğa alet olmak istemedik. Bu hukuksuzluğun önlenmesi için hukuk yollarını sonuna kadar kullanacağız.'
Güç: 'Figüran olmanın anlamı yok'
TGS Başkanı Uğur Güç de yeni düzenlemenin meslek örgütlerine danışılmadan ve görüşleri alınmadan yapıldığını vurguladı.
'15 kişiye çıkartılan yeni komisyonda patronlar ve devletin ağırlığı fazlalaştı. Bu durumda meslek etiğine göre karar verileceğini hiç zannetmiyoruz.
'Yönetmeliğin acele ile değiştirilmesinde gazeteci olmayanlara gazeteciymiş gibi kartların verilmesinin da etkisi oldu. Son komisyon toplantısında 94 meslektaşımızın sürekli basın kartları verilmedi. 9 ay olmasına rağmen kartlarını alamadılar. Ortada bir hak kaybı var.
'Basın Kartı Komisyonu’ndan çekiliyoruz. Komisyondan çekilmemizin nedeni meslek örgütlerinin görüşünün alınmaması ve meslek örgütlerinin etkisinin kalmamasıdır. Figüran olarak komisyonda bulunmanın bir manası yok. Yönetmeliğin iptali için dava açacağız.”
Erinç: 'AA çalışanları için tehlike'
Eski TGC Başkanı Orhan Erinç “En önemli tehlike Anadolu Ajansı’nda çalışan meslektaşlarımız için geliyor” dedi.
“Basın İş Yasası dediğimiz 5953 sayılı yasa, ajanslarda çalışan gazetecilerin o yasa kapsamında çalıştırılmasını zorunlu kılıyor. Yönetmelikle bu yasa değiştiriliyor. AA’da çalışan meslektaşlarımızın Genel İş Yasası 4857 sayılı yasa kapsamında çalıştırılacağını öngörüyor.
“Bu uygulamaya girdiğinde Anadolu Ajansı’nda çalışan meslektaşlarımızın kıdem tazminatlarına sınırlama gelecek. Yıllık izinleri azalacak. Kıdem tazminatsız işten çıkarılma hakkı Anadolu Ajansı yöneticilerine tanınmış olacak. Bu kabul edilebilecek bir durum değil.”
Gürsel: 'Keyfi uygulama'
Basın Enstitüsü Derneği Başkanı Kadri Gürsel de “Bu keyfi bir uygulama” diyerek tepkilerini dile getirdi.
“Bu uygulama, aynı zamanda Türkiye’de basın özgürlüğünün ortadan kaldırılması süreciyle de uyumlu bir gelişme.
Yalçın Akdoğan’ın sürekli basın kartı istemesi beni hiç şaşırtmıyor. Ben iktidar medyasının yayın yönetmenin ve yazı işleri müdürünün bu medyanın fiziki ortamının dışında başka bir yerde, Ankara’da yaşadığını düşünüyorum. Ve bu işi fiilen yapanların da kendilerine basın kartına layık görmelerini mazur görüyorum.
“Onlar iktidar medyasının gerçek yazı işleri ve yayın yönetmenleridirler. Aynı zamanda da sansür kurumunun da fiili yöneticileridirler.”
Önderoğlu: 'Dayanışmamız sürecek'
Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü (RSF) Türkiye Temsilcisi Erol Önderoğlu uygulamanın antidemokratik yanını vurguladı.
“Ağustos ayında Basın Kartı Yönetmeliği’nin değiştirilmesi çok manidar. Meslek örgütlerinin dışlanarak yönetmenliğin hazırlanması, yürürlüğe girmesi anti demokratik bir uygulama.
“Hükümetin belirli gazetecileri kayırmak, susmasını bilmeyen gazetecileri dışlamak için yürürlüğe soktuğu bir yönetmelik, gazeteciler arasındaki ilişkileri onarılmaz şekilde baltalayacaktır.
“ RSF olarak biz bu yönetmeliğin düzenlenmesini hükümetin her türlü tartışma ortamını yok etmesi olarak görüyoruz. Bugüne kadar bu komisyonda etik kurallara göre davranan meslek örgütleri ile dayanışmamızı sürdürmeye devam edeceğiz.”
Yeni düzenleme
Yeni yönetmeliğe göre, Basın Kartları Komisyonu 15 kişiden oluşuyor. En fazla basın kartı üyesi bulunan iki meslek kuruluşunun komisyonda temsilci sayısı üçe düşüyor.
Eski yönetmeliğe göre komisyon 13 kişiden oluşuyordu ve bu örgütler beş üyeyle temsil ediliyordu.
Komisyonun oluşumu
Basın Kartı Komisyonu’nun yeni yapısı gazetecilik örgütlerinin tepkisine neden oldu. Komisyonun oluşturulmasında Basın-Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü’nün etkisi yeni yönetmelikle artırıldı.
15 üyenin beşini genel müdürlük seçiyor
Genel Müdürlük komisyona kendi temsilcisi olarak iki üye verecek.
Ayrıca sürekli basın kartı sahiplerinden ve basın kartı sahiplerinden birer üye seçecek.
İletişim Fakültesi dekanları arasından alınacak bir üye da yine Genel Müdürlükçe seçilecek.
Böylece komisyonda beş üye Basın-Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü tarafından belirlenmiş olacak.
Komisyonun diğer 10 üyesi şöyle belirlenecek:
* En fazla basın kartı üyesi bulunan iki meslek kuruluşu üç üye verecek
* Anadolu gazete sahiplerinden üç üye
* Radyo-televizyon kuruluşlarının sahipleri veya çalışanlarınca kurulun meslek kuruluşlarından en fazla üyesi olandan belirlenecek bir üye;
* Televizyonları temsil eden meslek kuruluşlarından en fazla üyesi bulunandan belirlenecek bir üye
* En çok üyesi olan iki sendikadan iki üye
Eski yönetmelikte komisyonun oluşumu nasıldı?
Eski yönetmeliğe göre genel müdürlük sadece iki üye belirliyordu. Komisyonun kalan tüm üyeleri Türkiye Gazeteciler Cemiyeti, Gazeteciler Cemiyeti, İzmir Gazeteciler Cemiyeti, Türkiye Gazeteciler Sendikası, Gazeteciler Federasyonu ve Türkiye Gazete Sahipleri Birliği’nin seçtiği isimlerden oluşuyordu.
DHA ve Bianet