“Hastalık” günlük dilde sıklıkla kullanılsa da klinik bir terimdir ve ancak bir hekim hastalık tanısı koyabilir. Terapi bir hastalığın tedavi edildiği yerden ziyade bir sürü farklı psikolojik rahatsızlıkların, yaşantısal zorlanmaların, ilişkisel problemlerin ele alındığı güvenli bir alandır. Terapiye başvuran kişilerden çoğunun tanı konmuş bir “hastalığı” yoktur.
Ruh sağlığı da fiziksel sağlığımız kadar önemlidir. Ertelenen psikolojik sıkıntılar bizi ileride çözümlenmesi daha zor ve maliyetli durumlara sokabilir. Terapinin tek seferlik bir ödeme ile tamamlanmayışı, aylarca sürebilecek olması onu ilk bakışta çok maliyetli gibi gösterebilir ancak bunu kendiniz, ilişkileriniz ve geleceğiniz için yaptığınız bir yatırım olarak düşünebilirsiniz. Kendinizle karşılaşmaya dair yeterince arzunuz varsa kaynak da var olur. Ayrıca uygun ücretli veya ücretsiz terapi desteği alabileceğiniz birçok seçenek var; üniversitelerin danışmanlık merkezleri, belediyeler, süpervizyon sürecinde olan terapist adayları gibi.
Günümüz imkanları ile çoğu şeyi online yapar hale geldik. Artık birçok terapist yüz yüze görüşme haricinde online terapi seçeneği de sunuyor. Arama motorlarında online psikolog araması yapılıyor. Ama merak etmeyin aslında psikoloğunuz gerçek, seansınız online. Yoğunluğunuzun kendinize yapacağınız ruhsal yatırımın bile önüne geçmesi de sanırım bir şeyler söylüyor terapide üzerine düşünülebilecek. 1 haftada 168 saat var, kendi ruh sağlığınız için online terapi seansınıza 50 dakika ayıramaz mısınız?
Terapist ile kurduğunuz ilişki arkadaşlık ilişkisinden çok farklıdır. Öncelikle terapist size tavsiye vermez, “aynısı benim de başıma geldi” demez, sizi yatıştırmaz. Sizi sizinle beraber merak eder. Terapistin görevi sizi kendinden bağımsız, tarafsızca dinlemek, kendi sesinizi duymanız için sorular sormak ve yerinde yorumlar yaparak size ses olmaktır. Kuramsal temele dayanan yöntemleri kullanarak kendinizle, yakınlarınızla ve dünyayla kurduğunuz ilişkiyi çalışır.
Her gün girdiğiniz yatak odanızda bile etrafa dikkatlice bakınca duvarda daha önce fark etmediğiniz bir iz, aynada bir leke ve parkede bir çizik görebilirsiniz. Bazen kendimize de o kadar alışırız ki içimizi görmekte zorlanabiliriz. Terapi sürecinde bir başkasına kendinizi, yaşantınızı ve zorlanmalarınızı anlatırken aslında farkında olmadığınız birçok özelliğinizi de tekrardan gün yüzüne çıkarıyor olacaksınız. Ayrıca unutmayın ki amaç terapistin sizi anlaması değil, sizi sizinle karşılaştırarak kendinizi daha iyi anlamanız.
Her terapist ve terapi süreci birbirinden farklıdır. Beklentilerinize ve sorunlarınıza uyan bir terapi yöntemi ile çalışmak önemlidir. Bu bağlamda sizi farklı çalışma şekilleriyle ilgili doğru yönlendirebilecek bir kurumla çalışmak faydalı olacaktır. Daha da önemlisi nasıl bir terapi sürecinde olursanız olun, değişimin birkaç görüşmede olmayabileceğinin farkında olarak bu yolculuğa çıkmak önemli olacaktır.
Her şeyden önce terapistler sizi kendi değerleri, arzuları ve beklentileri olmadan dinlemek üzerine yoğun eğitimler alırlar. Terapistin önceliği sizi tanımak, sorunlarınızı anlamak ve size, oluşturduğunuz güvenli alanda, yardımcı olmaktır. Bu noktada sizi yargılaması terapistin de işini zorlaştıracaktır. Ancak herhangi bir noktada yargılandığınızı düşünürseniz de bunu terapistinize söylemekten çekinmeyin, terapist bu duygular hakkında konuşmak ve sizin endişelerinizi anlamak isteyecektir. Terapistinizle kurduğunuz ilişkinin dinamiği de size ve ilişkilerinize dair bir çok şey söylüyor olabilir.
Terapinin en hassas notlarından biri gizlilik ve etiktir. Terapide konuşulanlar kendinize ya da bir başkasına zarar vermiyor ise kesinlikle bir başkası ile paylaşılmaz. Terapist sizin kişisel bilgilerinizi (isim, soy isim, yaş vs.) ve paylaştığınız yaşantıları gizli tutmak ile yükümlüdür.
Yapılan araştırmalar terapide oluşan ilişkinin iyileştirici etkisine vurgu yapıyor. Sizi yargılamadan dinleyen, sizin iyiliğiniz için orada bulunan, kendinizi anlama sürecinde size eşlik eden biri ile sadece konuşmak bile terapide hedeflenenlerin anlamlı bir kısmının tamamlanması için yeterli olabiliyor. Kendimize ya da ilişkimize zarar veren eylemler söze dökülerek gerginlik hafifliyor. Asıl çalışma kişinin çocukluk döneminde kurduğu ilişkileri terapistiyle tekrarlamaya başladığı zaman başlıyor. Bu tekrarlar, danışanın nasıl ilişkilendiğini anlamak ve dönüştürmek için önemli bir araç sunar.
Evet, belki çevrenizdekilerin de terapiye gitmesi gerekiyor ama bu sizin gitmemeniz için bir sebep değil. Sorun sizin dışınızda gelişse de o sorunu algılayışınız, sorunla kurduğunuz ilişki ve sizin üzerinizde bıraktığı etkiler sizin terapide çalışabileceğiniz şeylerdir.
Psikoterapinin temelde hedeflediği tam olarak bu! Bir psikoterapist size öneri vermez ya da sizin yerinize harekete geçmez. Terapide amaçlanan kendinizi, meselelerinizi, hikayenizi daha iyi anlayarak kendi kendinize sorunlarla daha iyi baş etme stratejileri geliştirmek, kendinizi daha hayat hikayenizde etkin hissetmenize yardımcı olmaktır.