Jeoloji, Dünya'yı, onu oluşturan maddeleri ve oluşumuna etki eden süreçleri inceleyen bilim dalıdır. Kısacası, gezegenimizde yaşayan organizmaların incelenmesini içerir. Jeolojinin önemli bir kısmı, Dünya'nın malzemelerinin, yapılarının, süreçlerinin ve organizmalarının zaman içinde nasıl değiştiğinin incelenmesidir.
Yer bilimleri bünyesinde ele alınan jeoloji, Dünya dışında diğer gezegenleri ve doğal uyduları da inceler. Geniş anlamıyla jeoloji, yerkürenin güneş sistemi içerisindeki durumunu, onun fiziksel ve kimyasal özelliklerini, oluşumundan bu yana geçirdiği değişiklikleri, üzerinde yaşayan canlıların evrimini de kapsar.
Yer bilimciler yani jeologlar, Dünya'nın yaşının yaklaşık olarak 4,6 milyar yıl olarak belirlenmesini sağlamışlardır. Aynı zamanda litosferin hareketli tektonik plakalara ayrıldığını da tespit etmişlerdir. Teorik anlamının yanı sıra jeoloji çok geniş bir uygulama alanına da sahiptir.
Yerbilimciler, dünyanın doğal kaynaklarının, metallerinin yerlerinin tespit edilmesi ve idaresine yardımcı olurlar. Değerli taşlar ve minerallerle yakından ilgilenirler. Jeoloji, sözcük olarak ilk kez 1778 yılında Jean-André Deluc tarafından kullanılmıştır. Sözcük, Türkçede de kullanılmaktadır. Türkçeye Fransızcadan; Fransızcaya da Latinceden geçmiştir.