Maddenin ne olduğu, içinde ne gibi sırlar sakladığı daima merak edilmiş ve üzerine fazlaca düşülmüştür. Bu konuda çalışmalarını bir süredir yürüten, Japonya'nın Tohoku Üniversitesinden bir ekip, yakın zamanda maddenin yeni bir halini keşfettiler. Bakalım bu yeni keşif hayatımıza ne gibi kolaylıklar sağlayacak!
Maddenin halleri konusunu hepimiz gördük lisede, hatırladınız bile değil mi? Maddenin en bilinen haliyle 3 hali var: Katı, sıvı ve gaz. Bir de bunlara nazaran daha az bilinen halini öğretti hocalarımız, plazma hali. Bakmayın, maddenin 4 hali çok bilinmesine rağmen, bizler bilmesek de aslında maddenin bilinen en az 15 farklı hali var. Maddenin katı, sıvı ve gaz hallerini rahatlıkla çıplak gözle ayırt edebilirsiniz. Fakat diğer hallerini laboratuvar harici görebilmemiz pek de mümkün değildir.
Maddenin diğer halleri üzerine çalışmalar yürüten bilim adamları karbon-60 moleküllerinin oluşturduğu –Buckyballs da denilir- süperiletken bir maddeye, alkali metal türü olan rubidyum kattılar ve yeni bir metal ürettiler. Fizikçi, kimyager ve malzeme bilimi uzmanlarından oluşan bu uluslararası ekip, laboratuvarda kendi ürettikleri maddeyi test ettiklerinde daha önce görülmemiş bir madde hali de keşfettiler.
Bilim adamları bu keşifle birlikte teknolojik gelişimlerin hızlanacağını duyurdu. Peki bu yeni keşif bizim hayatımızda neleri değiştirecek? Buraya geçmeden önce birkaç sefer bahsettiğimiz süperiletken tanımından bahsedelim isterseniz, her şey daha net olsun.
Süperiletken madde: Aslında adından da anlaşılacağı gibi elektrik iletkenliği oldukça yüksek olan maddelerdir. Asıl bilmeniz gereken ise elektrik akımı bu maddelerin üzerinden geçerken herhangi bir dirençle karşılaşmaz. Bazı element ve alaşımlar belirli bir sıcaklık seviyesine veya o kritik sıcaklığın altına doğru soğutulduklarında süperiletkenlik özelliği kazanırlar.
Süperiletken maddeler anlaşılamayan bir sebepten dolayı sadece düşük sıcaklıklarda bu özelliklerini koruyabiliyordu. Yani bir maddenin süperiletken hale geçmesi için soğutulması, yani maliyeti fazla olan enerji harcanması gerekiyordu. Bu keşif ile birlikte yüksek sıcaklıklarda da süperiletken metal elde edilecek ve bu durum yüksek verimli elektronik aletler üretilmesinin önünü açacak.
‘Jahn Teller metali’ adı verilen maddenin yeni halinin, yalıtkan, süperiletken, manyetik ve metalik özelliklerin hepsine aynı anda sahip olduğunu gören bilim adamları, bu sonucu 17 Nisan 2015 tarihinde açıkladılar.
Gelelim bu yeni keşfin bize kazandıracaklarından birine. Elektrik akımının iletilmesi için günümüzde kullanılan bakır ve alüminyum birer iletkendir, süperiletken değil. Elektrik akımı üzerlerinden geçerken dirençle karşılaşır. Elektrik akımı, elektrik şebekesinden evlerimize ulaşana kadar yaklaşık olarak %6 ‘lık kısmı zayi olur, yani yok olur. ‘Jahn Taller metali’ kullanılmaya başlandığında artık bu kayıp ortadan kalkacaktır.
Yeni keşfedilen bu maddenin önümüzdeki yıllarda hayatımızın bir parçası olması muhtemel. Ayrıca yeni teknolojik gelişmelere yol göstereceği de kuşkusuz.