EQ, duygusal zekanız insanı insan yapan zeka türüdür. Geliştirilebilen bu zeka türünü ve geliştirme yöntemlerini sizin için derledik.
EQ, duygusal zekanız insanı insan yapan zeka türüdür. Geliştirilebilen bu zeka türünü ve geliştirme yöntemlerini sizin için derledik.
1990 yılında John D. Mayer ve Peter Salovey tarafından '“kişinin hem kendisinin hem de başkalarının duygularını izlemek, duygulardaki ayrımı yapabilmek, bu bilgilerle düşünce ve davranışlara yön verebilmek yetisine sahip olabilmek” olarak tanımlanmıştır.
Duygusal zekanın analitik zekadan daha önemli olduğu da görüşler arasındadır. Bunun nedeni de insanın sosyal bir varlık olmasıyla ilgilidir.
Peki duygusal zekamızı nerelerde kullanırız, hangi durumlarda duygusal zekamızın yüksek olduğunu anlarız öncelikle bunlara bakalım:
EQ'su yüksek olan insanların liderlik özellikleri gelişmiştir. Duygularını yönetme konusunda başarılı oldukları için diğer insanları daha kolay etkileyebilirler ve kendilerine güvenleri yüksek olduğu için de diğer insanlar da güvenme eğilimindedir.
Duygularının farkında olan insanlar, diğer insanların da kendisiyle benzer duyguları paylaştığını bilir. İnsanın duygusal bir varlık olduğunun bilincinde olduğu için karşısındakini anlama yeteneği, kendini onun yerine koyma becerisi gelişmiştir. Bu durum da yüksek duygusal zeka göstergelerinden biridir.
Duygusal zekanın yüksek olduğunun bir diğer göstergesi ise hayata karşı verilen mücadelelerdeki tutumdur. İnsan yaşamın içinde duygularını yönetebildiği ölçüde başarıyı elde edebilir. Duygusal zekası yüksek olan kişiler, sinirlerine hakim olma, stresle başa çıkabilme konularında başarılı oldukları için de mücadeleci yönleri gelişmiştir.
Kişiyi robot olmaktan farklı kılan elbette duygularıdır ki fotoğrafta da belli olacağı gibi, bir şeyi deneyimlemekten keyif almak insana özgü bir özelliktir ve kişinin duygusal zekası da duygularının farkında olmasıyla doğru orantılıdır.
Geliştirilebilen zeka türü olan duygusal zekanın gelişmesi için uygulanabilecek adımları ise sıralayalım:
Her şey fark etmekle başlar. Yaşadığınız olayların size nasıl hissettirdiğini gözlemlemeye başlayın ki böylece hangi duygunun sizi nasıl şekilde harekete geçirdiğini fark edebilirsiniz. Duygusal zekanızı geliştirmenin ilk adımı da kesinlikle gözlemlemekten geçer.
Evet, duygularınızı ve tepkilerinizi gözlemlemeye başladınız peki sizi bu davranışlara iten düşüncelerinizde ne kadar objektifsiniz? İçinizde neye dayanarak bu şekilde davranıyorsunuz bu konuda düşünmeye özen gösterin. Bu durum ise empati yeteneğinizin gelişmesine katkıda bulunur.
İçinizde olup bitenlerin sorumlusu sizden başkası değildir. İnsanlara kendinizi üzme, sevindirme yahut herhangi bir duyguyu hissettirme çizgisini kendiniz belirlersiniz. Bu nedenle hissettiklerinizden dolayı başkasını suçlamak yerine bu hissi neden yaşadığınız konusuna odaklanın.
Sizde olumlu duygular oluşturan durumları, olayları küçük de olsa kutlamaya özen gösterin. Bu kutlama durumu sizin duygusal zekanızı geliştirmek için yararlı bir yoldur çünkü olumlu duygularınızı somut biçimde görebilmekle birlikte sizi daha dayanıklı bir insan haline getirir. Hayatın, kendinin ve duygularının olumlu taraflarını deneyimleyen ve onlara değer veren insanların yaşama arzusu daha yüksektir. Bu sayede de hayatında ve duygularında olumsuzluklara değil olumlu durumlara daha çok yer verir.
Hayatın içinde her şeyin zıttıyla var olduğu düşünülürse pozitiflik olduğu kadar negatiflik de bulunuyor. Bu nedenle negatif duygularınızı da kabul etmeniz sizin duygusal zekanızı geliştirmenizi sağlayacak bir etmen. Negatif duygularınızın neden kaynaklı olduğunu gözlemleyin ve bu etmenlerin size ders olmasına da özen gösterin.
Otomatik alışkanlıkların belki de birincisi olan nefes almak bilinçli biçimde yapıldıkça size içinizde olduğunuzu anı fark etme konusunda yardımcı olur. Fark etmek, anın içinde olmak davranış ve duygularınızı kontrol etmekte işinize düşündüğünüzden daha çok yarar.
Gün içinde yaşadıklarınızı sıcağı sıcağına kaydetmek aslında kendinizi gözlemlemek konusunda oldukça faydalıdır. Bir olaya verdiğiniz tepkiyi olayla birlikte not alarak ileride de bu durumun sizin üzerinizdeki etkiyi daha net ve objektif şekilde görmenizi sağlar.
Her daim modunuz yüksek olmayabilir, bazen canınız hiçbir şey yapmak istemeyebilir bu normaldir fakat duygusal zekası yüksek insanların bir özelliği de bu durumla başa çıkabilmeleridir. Siz de bu gibi durumlarda sizi motive eden unsurları hatırlayarak can sıkıntısı halini değiştirmeye çalışın.
Olasılıklar hayatın bir parçası hatta belki ta kendisi. Bu nedenle de durumları önceden öngörmeye ve bu durum/olaylarda nasıl hissedeceğinizi tahmin edin. Böylelikle almanız gereken önlem ve yapmanız gereken görevleri daha kolay biçimde yerine getirebilirsiniz. Böylece de ilerideki duygularınıza hüküm sürmeniz daha da yüksek olasılıklıdır.
Birçok fiziksel hastalığın nedeni olduğu gibi ruhsal hastalığın, bunalımın da nedeni hareketsiz yaşamdır. Hareket etmek insana yaşadığını hissettirir ve canlandırır. Hem boşuna işleyen demir pas tutmaz diye dememişlerdir. Duygularınızı daha rahat biçimde kontrol edebilmek için hareket edin. Yürüyün, spor yapın, yoga yapın, açın bir şarkı dans edin inanın bir kere harekete alışınca bırakamayacaksınız.
Kendinize ulaşılması güç hedefler koymayın en azından başlangıç için bu iyi olmayabilir. Ulaşması kolay hedeflerinizi planlayın ve bunları bitirdikçe tik işareti atın. Böylelikle kendinize güveniniz artacak ve olayları kontrol altına alabildiğiniz gibi duygularınızı da kontrol alabilme güvenini kendinizde bulacaksınız.
Aslında sizi içinizdekiler oluşturur ve içinizdekileri de yedikleriniz. Birçok sağlıklı beslenme metodu bulunuyor aslında kendi iyiliğiniz, beden ve ruh sağlığınız için yediklerinize de özen gösterin. Kendinizi nasıl hissettiğiniz konusunda besinlerin ve değerlerinin etkisini hafife almayın.
Orhan Veli, İstanbul'u dinlemiş siz karşınızdaki insanı dinlemeyi çok görmeyin. Onu gerçekten can kulağınızla dinleyin ki empati yeteneğiniz daha kolay biçimde gelişsin hem insanı anlamak onu dinlemek ve gözlemlemekten geçer. Dinleme alışkanlığınızı geliştirmeye özen gösterin.
Hak etmediğinizi düşündüğünüz durumlarda isyan etmekten, karşı çıkmaktan geri durmayın. Kendinizi iyi hissetmediğiniz durumların içinde bunu bildirin. Kendinize eziyet etmeyin. Sesinizi çıkartın ki susmak çoğu zaman her şey yolunda mesajı verir. Susmaya devam ettikçe devran da duygularınız da aynı şekilde hatta artarak sürecektir. Bu nedenle kendi iyiliğiniz ve karşınızdakinin iyiliği için sesinizi çıkartın. Her şeyi karşıdan beklemeyin, unutmayın herkesin bir hayatı var ve kimse sizi derinlemesine düşünmek zorunda değil sizden başka.
Hayatınız akıp giderken yaşadığınızı anlamak diğer hayatlarla karışmaktan geçer. Bu nedenle insanlarla tanışın, kaynaşın, sohbet edin, sosyalleşin. Ruh halinizi yükseltin ve hayatın olumlu yönlerini deneyimleyin. Kendinize iyi gelen insanlarla birlikte olun böylece duygularınızı kontrol etmek, onları hissetmek size kendinizi daha iyi ve daha insan gibi hissettirecektir.
Peki siz bu konu hakkında neler düşünüyorsunuz, sizin verebilecek önerileriniz nelerdir? Yorumlarda buluşalım. 👇