TBMM Başkanı ve AK Parti Ankara Milletvekili Cemil Çiçek, TBMM Meclis Üyeliği ve Siyasi Etik Kanunu Teklifi'nin maaş artışı içermediğini söyledi.
TBMM
TBMM Başkanı ve AK Parti Ankara Milletvekili Cemil Çiçek, TBMM Meclis Üyeliği ve Siyasi Etik Kanunu Teklifi'ne ilişkin TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda sunum yaptı. Çiçek, sunumuna başlamadan önce teklifi Ankara Milletvekili sıfatıyla verdiğini ve komisyonda da teklif sahibi milletvekili olarak bulunduğunu vurguladı.
Teklifin siyasi partilerle herhangi bir ilgisinin olmadığını belirten Çiçek, 'Dolayısıyla değerlendirme yapılacaksa partiler üzerinden değil; teklifi veren kişi benim, kim ne diyecekse bana söylesin' dedi.
Söz konusu teklifi verdikten sonra basında gerçeği yansıtmayan haberler yayımlandığını kaydeden Çiçek, teklifte kati surette maaş artışı, parasal bir artışın bulunmadığına dikkati çekti. Demokrasilerde yasama, yürütme ve yargı erki olduğunu belirten Çiçek, bunların içerisinde kanunu olmayan tek erkin yasama organı olduğunu ifade etti.
Yargı ve yürütme organlarının haklarını, yükümlülüklerini, statüsünü belirleyen kanunların bulunduğunu kaydeden Çiçek, şöyle devam etti:
'Bir demokratik ülke düşünün ki milletin vekilleri, devlet memurlarının peşine takılmış olarak, onlarla ilgili düzenlemelerin arasına sıkışmış maddelerle kendi hukuki statüsünü belirlemeye çalışıyor. Bu demokratik eksikliktir.
Milletin vekillerini devletin memurlarının peşine takılmaktan kurtaralım. Bizim de bir yasamız olsun. Haklarımızı, yükümlülüklerimizi, statümüzü bilelim. Bir ihtiyaç hasıl olur da düzenleme yapma ihtiyacı olursa, gece yarısı, şudur budur değil, filanca kanunun peşine takılarak değil, kendi kanunumuzda, herkesin gözü önünde bu düzenlemeleri yapmaya çalışalım.
Aslında bu türlü düzenleme ilk defa benim imzamla gündeme geliyor değil. Ne zaman böyle bir düzenleme getirilmeye çalışılsa hemen bir tepki kopuyor. Diyelim ki biz şimdi bunu yapmadık. 25. dönemde Temmuzda, Ağustosta gelse, hemen başlanıyor, 'Gelir gelmez kendi yasalarını çıkarmaya çalıştılar' diye. Hemen çekiyoruz kendimizi. İki sene sonra bu düzenleme geldiğinde, 'Burada çıkarılacak yasalar varken kendilerininkini çıkarıyorlar...' Dönemin sonuna geliyoruz, 'Gider ayak kendilerine yasa çıkarıyorlar...' Biz ne zaman bir şey yapacak olsak, bir tepki oluyor. Buna karşılık sabahlara kadar çalışıp herkesin statüsünü biz belirliyoruz ama biz neyiz, belli değil. Bir tepki karşısında hemen geri adım atmaya çalışıyoruz.
Bu yaptığımız teklifte çok fazla yeni bir şey de yapamıyoruz. Daha önce orada burada, satır aralarında, filanca kanunun içinde sıkıştırılmış olan düzenlemeleri biz burada derli toplu hale getiriyoruz.'
'Dünyanın hiçbir demokratik parlamentosunda yok'
Milletvekillerinin geçmişte lojmanları olduğunu anımsatan Çiçek, 'Allah sizi inandırsın burnumuzdan geldi. Her önüne gelen milletvekillerinin oturduğu lojmanı konuştu. Oturulacak hali de yoktu. İyi ki yıkıldı. Milletin vekilleri burada oturuyor diye herkes söylüyor eyvallah, saygı duyuyoruz ama bu ülkede 250 binden fazla lojman var. İllerde en görkemli binalar vali konaklarıdır, ilçelerde kaymakam konaklarıdır. Devlet bütçesinden ödenir. Kimsenin valinin konağına bir itirazı olmaz. Ben Bakanlık yaptım; müsteşarım 250 metrekare lojmanda oturur, ben Bakan olarak 120 metrekare kendi evimde otururdum' diye konuştu.
Milletvekillerinin özlük hakları itibariyle devlet memurlarına tabi olduğunu belirten Çiçek, dünyanın hiçbir demokratik parlamentosunda, seçilmişlerin haklarının memura endeksli olmadığını, bunu bir ayıp olarak kabul ettiğini söyledi.
Çiçek, şöyle devam etti:
'Biz şimdi neye bağlıyız? Başbakanlık Müsteşarına. Lojmanı var, Mercedes arabaları var, yönetim kurulu üyelikleri var, başka türlü imkanları var. Peki sizin neyiniz var? Biz onlara sahip olmak istemiyoruz ama hiç olmazsa kamuoyuna aktarılırken objektif anlatılsın.
Devletten canı yanan kişilerin gelebildiği tek yer TBMM. 2014 yılında 540 bin 48 kişi milletvekillerini ziyarete gelmiş. Bunun onda biri diğer ülkelerin parlamentolarında gelmez. Gelenler de gezmek için gelir. Siz gelen vatandaşa, 'Bu benim yetki alanıma girmiyor' diyemezsiniz. Biz elimizden geldiği kadar millete hizmet ediyoruz. Buna karşılık bu teklif verildiği andan itibaren yanlış bilgiler oldu.
Gazetelerde, 'Teklif yasalaşırsa milletvekilleri en yüksek devlet memuru ile aynı maaşı alacak' denildi. En yüksek devlet memuruna o maaşı layık görüyor ama milletvekili o maaşı alırsa 'vay nasıl alır...' Yani, 'Bildiğin yere git şikayet et' diyen memura layık görüyorsun ama senin her türlü işine koşan milletvekili söz konusu olduğunda, 'vay en yüksek devlet memuru maaşını nasıl alır...'
'Aynı maaşı alacaklar'
Cemil Çiçek, söz konusu teklif yasalaştığında milletvekilleri şimdi ne maaş alıyorsa yine aynı maaşı alacağını ifade etti. Teklifle bu konuda yeni bir düzenleme getirilmediğini belirten Çiçek, 1961 Anayasası ve mevcut Anayasa'da bu hükümlerin bulunduğunu kaydetti.
Teklifte 'ölüm yardımı', 'tedavi hakkı' başlıklı düzenlemelerin de yeni bir düzenleme olmadığını kaydeden Çiçek, kamuoyuna bunların yeni düzenlemeler olarak yansıtıldığını söyledi.
Teklifte getirilen yeni düzenlemelerden birinin protokol ile ilgili olduğunu belirten Çiçek, 'Bugün bir milletvekili 29 Ekim'de, 23 Nisan'da, 30 Ağustos'ta törenlere ya da bir açılışa gittiğinde, milletvekili, oradaki mülki idare amiri ya da töreni düzenleyenlerin inisiyatifine kalıyor' dedi.
Diplomatik pasaport ile ilgili düzenlemeye de değinen Çiçek, bunun parasal bir yanının, millete getirdiği bir külfetin söz konusu olmadığını kaydetti.
Yeni düzenlemelerden birinin de cenaze törenleriyle ilgili olduğunu anlatan Çiçek, 'Diyelim ki eski bir milletvekili arkadaşımız bir yerde kaza geçirdi ve hayatını kaybetti. Kim ilgileniyor? Orada valisi, kaymakamı biraz ilgileniverse ne olur? Biz bunu başkalarına da yapıyoruz. Milletvekili söz konusu olduğunda bu neden sıkıntı olsun?' dedi.
'Toplumun zaten siyaset kurumuna bakış açısı belli'
Teklif üzerine söz alan CHP Ankara Milletvekili Bülent Kuşoğlu, Çiçek'e teklifle ilgili ayrıntılı sunumundan dolayı teşekkür etti. Kuşoğlu, milletvekilleriyle ilgili düzenlemelere ilişkin toplumun tepkisinin nedeninin, parlamenterlere olan güvenin azlığından kaynaklandığını ifade etti. Kuşoğlu, teklifteki düzenlemelere katıldıklarını söyledi.
MHP Antalya Milletvekili Mehmet Günal, milletvekillerinin itibarının, aynı zamanda TBMM İçtüğü'nün uygulanmasını sağlamakla da olacağını ifade etti. Günal, Çiçek'e bu konudaki şikayetlerini aktardıklarını anımsattı.
Mehmet Günal, söz konusu teklifle milletvekilleri ile ilgili düzenlemelerin biraraya getirilmesini doğru bulduklarını kaydetti.
AK Parti Isparta Milletvekili Süreyya Sadi Bilgiç, bütün kurumlarla ilgili düzenlemeleri yapan yasama organının, kendisiyle ilgili bir düzenleme yapmadığını söyledi. Milletvekillerinin özlük haklarının başka bir bürokratın özlük haklarına endekslenmesini yanlış bulduklarını anlatan Bilgiç, bu nedenle teklife özlük hakları ile ilgili düzenlemelerin de eklenmesi gerektiğini ifade etti.
CHP Mersin Milletvekili Vahap Seçer, halkın iradesini yansıtan milletvekillerinin kendilerine özgü bir yasasının olmamasını üzüntü verici bulduğunu belirtti. Özellikle basının bu konularda toplumu tahrik eden haberler yaptığını savunan Seçer, 'Toplumun zaten siyaset kurumuna bakış açısı belli. Hak etmediğimiz suçlamalarla karşı karşıya kalabiliyoruz' dedi.
CHP İzmir Milletvekili Rahmi Aşkın Türeli, milletvekilleriyle ilgili düzenlemelerin bir araya getirilmesini kendilerinin de doğru bulduklarını söyledi.
Torba kanun uygulamasına değinen Türeli, Çiçek'e, bu uygulama ile kanunların sağlıklı bir şekilde çıkarılamadığını söyledi. Türeli, Meclis'te denetim çalışmalarında da sıkıntılar yaşandığını ifade etti.
CHP Mersin Milletvekili Ali Rıza Öztürk, Çiçek'in 'teklifte bir para artışı ile ilgili düzenleme yoktur' yönündeki açıklamasına ilişkin, 'Sanki mali haklar konulduğu zaman ayıp mı işleniyor? Mali haklar da olabilir. Böyle bir savunmaya gidilmesini doğru bulmuyorum' dedi.
TBMM Meclis Üyeliği ve Siyasi Etik Kanunu Teklifi komisyonda kabul edildi
TBMM Başkanı ve AK Parti Ankara Milletvekili Cemil Çiçek'in imzasını taşıyan, milletvekillerinin statüleri ve görev tanımlarıyla ilgili düzenlemeler içeren TBMM Meclis Üyeliği ve Siyasi Etik Kanunu Teklifi, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda kabul edildi.
Teklif, TBMM üyeleri ve üyeliği sona erenler ile dışarıdan atanan bakanların sosyal hak ve yükümlülükleri ile ilgili diğer hususları düzenliyor.
Milletvekillerinin aylık ödeneklerinin tutarı, en yüksek devlet memurunun aldığı tutar olacak. En yüksek devlet memuruna ödenenlerden gelir vergisine tabi olmayanlar bu Kanuna göre de gelir vergisine tabi tutulmayacak.
Milletvekillerine bu madde uyarınca hesaplanacak aylık ödenek tutarının yarısı kadar yolluk ödenecek. Bu yolluklar herhangi bir suretle haczedilemeyecek.
Milletvekilleri, en yüksek devlet memurunun almakta olduğu mali ve sosyal haklardan yararlanacak.
Hak kazanma ve ödeme
Milletvekilleri, seçildikleri günden itibaren ödenek ve yolluklara hak kazanacak. Herhangi bir nedenle TBMM üyeliği sıfatı kalkanların istihkakları, bu sıfatın kalktığı ayı takip eden ay başından itibaren verilmeyecek. Ancak, ölüm, Cumhurbaşkanı seçilme ve genel seçimlerin yapılması halinde önceden aldıkları üç aylık ödenek ve yolluklar geri alınmayacak. Aylık ödenek ve yolluklar üç aylığı peşin olarak ödenecek.
Dışarıdan atanan bakanlar, TBMM üyelerine sağlanan haklardan yararlanacak. Bu Kanunda hüküm bulunmayan hususlarda, Başbakan ve Bakanların Temsil Ödenekleri ile Dışarıdan Atanan Bakanların Ödenek ve Yollukları Hakkında Kanun hükümleri uygulanacak.
Emeklilik
TBMM üyeleri ile dışarıdan bakanlığa atananlar bu görevlerinden dolayı 5510 Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu hükümleri çerçevesinde sigortalı sayılacak ve bunların sosyal güvenlik hak ve yükümlülükleri hakkında aynı kanun hükümleri uygulanacak.
TBMM üyelerinin, bu üyeliği sona erenler ile dışarıdan atandığı bakanlık görevi sona erenlerin ve bunların eşleri, anne ve babaları ile bakmakla yükümlü oldukları çocuklarının; ölenlerin aylık veya tazminat alan veya müstahak olup da bu tazminatı alamayan dul ve yetimlerinin tedavileri ile ilgili giderler TBMM bütçesinden karşılanacak.
Kadın milletvekili doğumdan önce ve sonra toplam 16 hafta süreyle analık izni kullanacak. Çoğul gebelik durumunda, bu süreye iki hafta eklenecek. Sürelerin hesaplanmasında tatil veya ara verme süreleri dikkate alınacak. İlave izin kullanımları TBMM İçtüzüğü'nün izinlere ilişkin genel hükümlerine tabi olacak.
Kullanılan izin sürelerince ödenek, yolluk ve diğer mali ve sosyal haklarda kesinti yapılmayacak.
Ölüm yardımı
TBMM üyelerinin ölümleri halinde, Devlet Memurları Kanunu'na göre en yüksek devlet memurunun almakta olduğu aylığın (ek gösterge dahil) 12 aylık tutarı ölüm yardımı olarak TBMM bütçesinden ödenecek. TBMM üyeliği sona erenler için bu yardımın yarısı ödenecek.
Bu madde uyarınca ölüm yardımı yapılanlara diğer mevzuat hükümleri ile öngörülen ölüm yardımları yapılmayacak.
TBMM üyeleri ve bu üyeliği sona erenler ile dışarıdan atanan bakanlar, kamu kurum ve kuruluşlarının sosyal tesis ve imkanlarından, bu kurumların en yüksek yöneticilerinin tabi olduğu koşullarda yararlanacak. Ancak Türk Silahlı Kuvvetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı tesisleri bu düzenlemenin dışında kalacak.
TBMM üyeliği sona erenler yasama, ödenek ve yolluk, TBMM Genel Kurulu ve parti grup toplantılarına girme hakları dışında kalan ve TBMM üyelerine tanınan bütün haklardan yararlanacak.
Protokol
Yasama faaliyetlerinde milletvekillerine yardımcı olmak üzere TBMM Başkanlığı İdari Teşkilat Kanunu hükümlerine göre personel çalıştırılabilecek.
Teklifle milletvekillerinin protokoldeki yerleri de belirleniyor. Başkent protokol listesinde eski TBMM Başkanları eski cumhurbaşkanlarından sonraki sırada bulunacak. TBMM başkanvekilleri, TBMM'de grubu bulunan siyasi partilerin genel başkanları, TBMM katip üyeleri, idare amirleri ve ihtisas komisyonu başkanları, TBMM'de temsil edilen siyasi partilerin genel başkanları, TBMM'de grubu bulunan siyasi partilerin grup başkanları ve başkanvekilleri, TBMM'de grubu bulunan siyasi partilerin genel başkan yardımcıları, TBMM'de grubu bulunan siyasi partilerin genel sekreterleri ve TBMM üyeleri kuvvet komutanlarından sonraki sırada yer alacak.
İllerdeki ulusal ve resmi bayramlarla her türlü törenlerde milletvekilleriyle milletvekilliği sona erenler, soyadı sırasına göre validen sonra gelecek. İl protokolü listelerinde milletvekillerini müteakip, milletvekilliği sona erenler yer alacak.
Protokol listelerindeki sıraları TBMM üyeleri ve bu üyeliği sona erenlere valiliklerce her yasama dönemi başında ve bu sıralamalarda değişiklik olması halinde değişiklik tarihini izleyen bir hafta içerisinde yazılı olarak bildirilecek.
İllerde yapılacak törenlerde yasama organını temsilen, varsa sırasıyla Başkanlık Divanı üyeleri, siyasi parti grup başkanvekilleri veya TBMM ihtisas komisyonları başkanlarından biri; bunlardan biri yoksa il milletvekillerinden yaşça en büyük olanı, il milletvekillerinden de yoksa diğer milletvekillerinden yaşça en büyük olanı protokolde yerini alacak. TBMM Başkanı'nın katıldığı tüm törenlerde yasama organını temsilen protokolün ilk üç sırasında başka kimse yer almayacak.
Diplomatik pasaport
Milletvekillerine, milletvekilliği sona erenlere ve dışarıdan atanan bakanlara ve bu kişilerin eşlerine, ergin olmayan veya ergin olsalar dahi öğrenimi devam eden çocuklarına 25 yaşının ikmaline kadar; yine ergin olsalar dahi bedensel, zihinsel ve ruhsal engellerinden en az biri nedeniyle sürekli bakıma muhtaç durumda olduğu resmi sağlık kurumlarının düzenlediği raporla belgelenen çocuklarına diplomatik pasaport verilecek.
Kanun Teklifi'ne göre milletvekillerine, milletvekilliği sona erenlere ve dışarıdan atanan bakanlara silah bulundurma ve taşıma ruhsatı verilecek. Bu ruhsatlarda süre kaydı aranmayacak. Avda veya sporda kullanılan her nevi ateşli yivli silahlar da bu kapsama tabi olacak. Ateşli silahların taşınmasına veya bulundurulmasına yetki veren kayıt ve belgeler her türlü resim, vergi ve harçtan muaf tutulacak.
Milletvekili olmadan önce, yasal sürede bildirimde bulunmadığı için silah ruhsatı alamayan milletvekilleri bu haktan yararlanabilecek.
TBMM üyelerine, özellikleri Başkanlık Divanı'nca çıkarılacak yönetmelikte belirlenen rozet verilecek. Bu rozetler TBMM üyesinin şahsına ait olup başkalarına intikal edemeyecek. Rozetler sahiplerinden başkası tarafından taşınamayacak.
TBMM Başkanlığınca milletvekillerine, üyeliği sona erenlere ve dışarıdan atanan bakanlara verilen kimlik belgesi, tüm resmi ve özel kuruluşlar tarafından kabul edilecek resmi kimlik hükmünde olacak.
Vefat eden milletvekilinin, milletvekilliği sona erenin ve dışarıdan atanan bakanın vasiyeti üzerine ya da eşi veya birinci derece yakınlarının talep etmesi halinde, TBMM'de ve defnedileceği ilde valiliklerce cenaze töreni yapılacak.
Milletvekilleri, devlet ve diğer kamu tüzel kişilerinde ve bunlara bağlı kuruluşlarda; devletin veya diğer kamu tüzel kişilerinin doğrudan doğruya ya da dolaylı olarak katıldığı teşebbüs ve ortaklıklarda; özel gelir kaynakları ve özel imkanları kanunla sağlanmış kamu yararına çalışan derneklerin ve devletten yardım sağlayan ve vergi muafiyeti olan vakıfların, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ile sendikalar ve bunların üst kuruluşlarının ve katıldıkları teşebbüs veya ortaklıkların yönetim ve denetim kurullarında görev alamayacak ve vekili olamayacak.
Milletvekilleri, bu kurum ve kuruluşlarda ücret karşılığı iş takipçiliği, komisyonculuk ve müşavirlik yapamayacak; genel sekreter, sekreter veya benzeri herhangi bir nam altında hiçbir yönetim görevi alamayacak.
Milletvekilleri herhangi bir taahhüt işini doğrudan veya dolaylı olarak kabul edemeyecek, temsilcilik ve hakemlik yapamayacak. Milletvekilleri yürütme organının teklif, inha, atama veya onamasına bağlı resmi veya özel herhangi bir işle görevlendirilemeyecek. TBMM üyelerinin belli konuda ve 6 ayı aşmamak üzere Bakanlar Kurulunca verilecek geçici bir görevi kabul etmesi, TBMM'nin kararına bağlı olacak.
Milletvekilleri yabancı bir devlet veya milletlerarası bir kuruluş tarafından verilen idari ve siyasi, ücretli herhangi bir işi veya görevi TBMM'nin kararı olmadıkça kabul edemeyecek.
Milletvekilleri yasak olmayan işlerin icrasında milletvekilliği unvanlarını kullanamayacak.
Her yasama döneminde, milletvekilliğine seçilmeden önce yasaklanan herhangi bir yükümlülük üstlenmiş bulunan milletvekilleri, mevcut durumlarını 6 ay içinde yasaya uygun hale getirecek.
Yasaklara uymayan milletvekilleri hakkında TBMM İçtüzüğü hükümleri uyarınca işlem yapılacak. Milletvekilliğinin düşmesine TBMM üye tam sayısının salt çoğunluğuyla karar verilecek.
Yürürlükten kaldırılan hükümler uyarınca yapılan her nevi ödeme hakkında da hak kaybına yol açılmaması kaydıyla bu düzenlemenin hükümleri uygulanacak.
Siyasi etik ve mal bildirimi
Teklife iki yeni madde ihdas edildi.
'Siyasi etik ilkeler' başlıklı maddeye göre, milletvekilleri, TBMM üyesi olmaktan kaynaklanan konum ve yetkileri ile milletvekilliği unvanlarını, kendilerine ya da üçüncü kişilere menfaat sağlamak amacıyla kullanmaktan kaçınacak.
Dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep, yaş, bedensel, zihinsel ve ruhsal engeller ve benzeri sebeplerle ayrım yapamayacak.
Kendilerine tahsis olunan kamu imkanlarını amacı kapsamında kullanmaya özen gösterecekler.
Her türlü eylem ve işlemlerini yerine getirirken açık, şeffaf ve erişilebilir olacaklar. Görevlerini yerine getirirken TBMM'nin saygınlığına ve milletvekilliği görevinin itibarına uygun davranacaklar. Milletvekili sıfatı, konumu ve onuru ile bağdaşmayan her türlü tutum ve davranıştan kaçınacaklar.
'Mal bildirimi' başlıklı ihdas edilen diğer maddeye göre, milletvekilleri, Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu hükümlerine göre mal bildiriminde bulunacaklar.
Teklifte, 'Milletvekillerinin temsil niteliği bulunan programları için yaptığı giderler TBMM bütçesinden karşılanır' şeklindeki düzenleme ise metinden çıkarıldı.
Muhabir: Kubilay Çelik
AA