En eski yerleşim yerlerinden biri olan, Palandöken Kayak merkezinin bulunduğu ve tarihiyle Anadolu’nun geçmişini ayna gibi yansıtan, Kurtuluş Savaşında gösterdiği hizmetlerle Erzurum’u geziyoruz sevgili okur. Kalesinden kümbetlerine, köprülerden medreselere ve tabii ki Cağ Kebabıyla ünlü, her köşesinden tarih fışkıran bu ilimizi gelin birlikte keşfedelim.
1. Erzurum hakkında
Bugünkü Erzurum, Karasu (Fırat) Nehri'nin geçtiği ovanın güneydoğusunda, Palandöken Dağları'nın kuzey eteklerinde kurulmuştur. Çünkü burası, bölgeler arası geçişi sağlayan yolların geçtiği, yaşam için gerekli olan su kaynakları ve tahıl üretimine elverişli ovalarıyla eskiden beri insanların yerleştiği bir bölge olmuştur.Şehir civarındaki yerleşim merkezlerinin tarihini MÖ. 4000’lere kadar uzanmaktadır. Pulur, Tufanç, Sos ve Cinis gibi höyüklerden elde edilen zengin arkeolojik buluntula bölgede Hattiler, Hititler, Hurriler ve Urartular; daha sonra ise Kimmerler, Saka (İskit) Türkleri, Medler, Persler, Makedonyalı İskender, Selevkoslar, Partlar, Romalılar, Sasaniler, Araplar, Gürcüler, Saltuklular, Selçuklular, Moğollar, İlhanlılar, Karakoyunlular, Timurlular, Akkoyunlular, Safeviler ve Osmanlılar hakim olduğunu göstermektedir.
Dede Korkut kitabında Karun-ili ile Erzurum'u kastettikleri belirtilmektedir. Ayrıca Vilayet Nizamnamesi'ne göre Anadolu'da kurulan ilk vilayet Erzurum’dur.
Mustafa Kemal Paşa, 3. Ordu Müfettişi olarak Erzurum'a geldiğinde (3 Temmuz 1919) bölgedeki vatanseverleri bir araya getirerek Erzurum Kongresi 23 Temmuz 1919'da gerçekleşti ve başkanlığına Mustafa Kemal Paşa seçildi. Millet meclisi gibi hareket eden kongre, aldığı kararları uygulaması için “Temsil Heyeti” oluşturdu ve Erzurum’da kurulan Temsil Heyeti, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin 23 Nisan 1920’deki açılışına kadar, Milli Mücadele hareketini idare etmiş ve ardından görevini TBMM’ye devretmiştir.
Türkiye'nin en popüler kış tatili merkezlerinden biri olan Palandöken Dağı 3125 metre yüksekliğinde tektonik bir dağ olup, eteklerinde bulunan kayak merkeziyle kış turizmi açısından en önemli şehirlerimizden biri. 6 aydan daha uzun bir kayak sezonuna sahip. Palandöken Dağı Erzurum'a sadece 5 kilometre uzaklıkta bulunan kayak merkezi 1993 yılında açıldığı günden beri her yıl binlerce yerli ve yabancı turisti ağırlıyor.
Türkiye'nin en büyük, dünyanın ise 3. büyük şelalesi olmasıyla Tortum Şelalesi 48 metre yükseklikte ve 21 metre genişliğiyle benzersiz bir doğa harikası. Özellikle bahar ve yaz aylarındaTortum Şelalesi’nde düzenlenen fotoğrafçılık ve doğa gezileriyle şelaleyi keşfedebilir, bu büyüleyici doğal güzelliği manzarasıyla yorgunluğunuzu unutabilirsiniz.
Erzurum'un simgelerinden biri olan ve büyüleyici mimarisiyle gelen ziyaretçilerini etkileyen Çifte Minareli Medrese 13. Yüzyıldan günümüze Selçuklular döneminden kalan bir şaheser. Bir diğer adı Hatuniye Medresesi olarak bilinen yapı ünlü Selçuklu sultanlarından Alâeddin Keykubad’ın kızı Hundi Hatun tarafından yaptırılmıştır. Selçuklu klasik mimari özelliklerini en iyi görebileceğiniz yapılar arasında bulunan medrese etkileyici ve bitkisel boyalarla yapılan desenlerin yanı sıra Orta Asya simgelerinden kartal ve yılan figürleriyle de süslenmiş. El yapımı taş kabartmalarıyla her köşesi sanat eserini andıran Çift Minareli Medrese, tarihi atmosferini günümüze kadar koruyor.
Erzurum Kalesi 2000 metre uzunluğu bulan devasa surlarıyla şehrin en önemli tarihi hazinelerinden bir diğeridir. Yerli ve yabancı turistlerin Erzurum’a geldiklerinde ilk uğradığı yerlerden biri olan kale 415 yılında Roma İmparatorluğu döneminde inşa edilen ve uzun tarihinde Asur, Pers, Roma, Bizans, Osmanlı dönemlerinde aktif olarak kullanılmış. Görkemli Erzurum manzarası ile dikkat çeken kalenin inşasına bulunduğu alanda yerleşimin 2500 yıl öncesinde başladığı söyleniyor. İç Kale Mescidi, Kırklar Türbesi, Ebu İshak Kazeruni Türbesi ve Ali Ağa Çeşmesi gibi önemli Osmanlı dönemi eserlerine ev sahipliği yapan kalenin etkileyici bölümlerini gezmeyi unutmayın.
Mescit Dağları’ndan başlayan, vadiler ve boğazlar oluşturarak 150 kilometre boyunca ilerleyen Çoruh Nehri büyüleyici güzelliğiyle dünyanın dört bir yanından doğa ve fotoğraf severleri kendine çekiyor. Erzurum'un İspir ilçesi sınırlarından geçen Çoruh Nehri’nin çevresinde her zorluk derecesine göre düzenlenmiş trekking parkurları ile bölgenin en sevilen yürüyüş rotaları arasında bulunuyor. Dünyanın en hızlı akan nehirlerinden ünvanına sahip Çoruh Nehri’nde yaz aylarında 100 kilometrelik oldukça zorlu parkurlarda uzmanlarla birlikte rafting ve kano gibi su sporları yaparak heyecan dolu zamanlar geçirebilirsiniz. Nehir sadece heyecan isteyenleri değil balık tutarak huzur bulmak isteyenleri de kendine çekiyor.
Anadolu'da inşa edilmiş anıt mezarlar arasında en güzellerinden biri olarak kabul edilen Üç Kümbetler Erzurum'un en çok ziyaret edilen simgesel yapılarından. 12. ile 14. yüzyıl arasında geniş bir dönemde inşa edilen anıt mezarların en büyüğü Emir Saltuk’a ait ama diğer kümbetlerin kimse ait olduğu hala bilinmemekte. Kesme taşlarla sekizgen olarak tasarlanan ve ikonik külahlarıyla etkileyici gizemiyle Üç Kümbetler sağlam mimarileri ile yüzlerce yıldır ayakta duruyor. Her köşeleri Orta Asya Türk takvimindeki ayı, at, yılan gibi sembollerle süslenen ve benzersiz taş kabartmalarıyla sanat eserlerini andıran kümbetleri rehberli turlarla da görebilirsiniz.
Sadece Erzurum'un değil, Doğu Anadolu Bölgesi'nin de en özel noktalarından biri olan ve 2012 yılında UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’ne dahil edilen Narman Peribacaları hem doğa ve fotoğrafçılık gezileri hem de tarih turlarıyla keşfe çıkabilirsiniz. Kapadokya'da görmeye alıştığımız peribacalarının en güzel örneklerine ev sahipliği yapan bölge, kırmızı renkli peribacaları ve kaya oluşumlarıyla Kırmızı Periler Diyarı olarak da biliniyor. Fotoğraf çekmekten hoşlanıyorsanız ve Erzurum’a geldiyseniz şehirde ilk uğramanız gereken yerlerden olan Narman Peribacalarına gittiğiniz zaman devasa kırmızı peribacalarıyla süslü dar vadileri rehber yürüyüşlerle keşfe çıkabilir, özellikle gün batımlarında büyüleyici manzaralara şahit olabilirsiniz.
Ayrıca;
Tortum Gölü
Cimcime Hatun Kümbeti
Lala Paşa Cami
Erzurum Atatürk Evi Müzesi
Ata Park Botanik Bahçesi
Aziziye Parkı
Oltu Kalesi
Abdurrahman Gazi Türbesi
Erzurum Kongre ve Milli Mücadele Müzesi
Erzurum Resim Heykel Müzesi ve Galerisi
İspir Yedigöller
Erzurum Caferiye Cami
Mecidiye Tabyası
Aziziye Tabyası
Erzurum Ulu Camii (Atabey Camii)
Erzurum Gökkuşağı Tepeleri
İspir Kalesi
Erzurum Saat Kulesi
Oltu Kilisesi
Öşvank Manastırı
Kurşunlu Medresesi ve Kurşunlu Camii
Çobandede Köprüsü
Haho Kilisesi (Taş Camii
Rüstem Paşa Bedesteni (Taşhan)
Nene Hatun Tarihi Milli Parkı
Ovit Dağı ve Ovit Yaylası
Pasinler Kalesi (Hasankale)
Hınıs Kanyonu
Elmalı Mağarası
Ata Buz Müzesi’de görülmesi gereken diğer yerlerden.
Oda temizliği, kahvaltısı, ilgili ve güler yüzlü personeliyle Yıldız Otel Erzurum’da gönül rahatlığıyla konaklayabileceğiniz bir otel
Adres: Lalapaşa, Kazım Karabekir Cd. NO:36, 25100 Yakutiye/Erzurum
Konum için tıklayın.
Ziyaretçi Yorumu: “Çok memnun kaldık güler yüz karşılama güzel hizmet ve temiz bir otel Erzurum'a yolu düşen arkadaşlara gönül rahatlığı ile tavsiye ederim.”
Konumu, ilgisi, kahvaltısı ve sıcacık odalarıyla soğuk Erzurum gecelerinde rahatlıkla kalabileceğiniz bir otel.
Adres: Kazımkarabekir paşa mahallesi 2, Bedendibi Sk. No:16, 25100 Yakutiye/Erzurum
Konum için tıklayın.
Ziyaretçi Yorumu: “Son derece mütevazi temiz personellerinin ilgili olduğu bir işletme odalar gayet temiz, heryere çok yakın kahvaltı ve sıcak su gayet iyi. Çok memnun kaldım konaklarken tereddütsüz kalabilirsiniz.”
Erzurum merkezde rahatlıkla kalabileceğiniz, çalışanların yardımseverliliği ve konumuyla fiyat performans işletmesi.
Adres: Lalapaşa, Kazım Karabekir Cd. No:12, 25100 Yakutiye/Erzurum
Konum için tıklayın.
Ziyaretçi Yorumu: “Erzurum’da kalınabilecek en ideal otellerden biri kahvaltısı, odaların temizliği, çalışanların güler yüzlülüğü ile fiyat performansı kesinlikle öneriyorum.”
Cağ Kebabı
Lor Dolması
Erzurum Ketesi
Aşotu Çorbası
Tatar Böreği
Ramazan Kıymalısı
Şalgam Dolması
Çiriş
Lalanga
Herse
Patile (gözleme)
Glikoz
Kuru Dutlu Yumurta (dutlu çullama)
Köfteli Erzurum Çorbası
Çortutu Pancarı
Patatesli Borani
Ayranlı Çorba
Yalancı Dolma
Kesme Çorba
Erzurum Pastası
Demir Tatlısı
Kadayıf Dolması
Gaysefe
Erzurum Un Helvası
Erzurum'a geldiğinizde yöresel yemeklerine hayran kalacağınız Güzelyurt Restoran lezzetleriyle mest olacaksınız.
Adres: Muratpaşa Mah, Cumhuriyet Cd. No:42, 25100 Yakutiye/Erzurum
Konum için tıklayın.
Ziyaretçi Yorumu: “Cumhuriyetin kuruluşundan beri hizmet veren Turkiyedeki elle sayılacak restoranlardan biri güler yüzlü personeli şahane mezeleri yemekleri keyifli dakikalar geçirebileceğiniz bir mekan işletme sahibini ve çalışanlarını tebrik ediyorum. Disiplin hijyen ve lezzetten taviz vermedikleri için Erzurum'a giden mutlaka gitsin yemeklerinden mutlaka tatsın, yalanda yok hilafta yok selam olsun. Dadaşlar diyarına en kısa zamanda gelecem ve Erzuruma gelen tüm arkadaşlarımı gönderiyorum ve böyle nezih bir mekan söylediğim için teşekkür ediyorlar.”
özellikle Erzurum'da ciğer yemek isterseniz Adres Lokantası bu konuda tek adres...
Adres: Muratpaşa, Yenikapı Cd. No: 28, 25030 Yakutiye/Erzurum
Konum için tıklayın.
Ziyaretçi Yorumu: “Bir haftalığına Erzurum’a geldik, lokantanın yaprak ciğerini önerdiler. Arkadaşlarımla çok memnun kaldık, lezzetli ve oldukça temiz bir mekan. İlgi ve alakaları için de ayrıca teşekkür ederiz. 1001. müşterilerden sevgiler.”
Erzurum’da taze balık, bol porsiyon ve güler yüzlü hizmet almak için Günaydın Balık Köfte iyi bir tercih olacak.
Adres: murat paşa mah. bahçe sok. birlik apt. no:1, 25100 Yakutiye/Erzurum
Konum için tıklayın.
Ziyaretçi Yorumu: “Erzurum da balık yiyeceğiniz hem lezzetli hem hizmet hem kaliteli ortam nezih kibar çalışanları ile ilgi alaka meze çeşitliği balığın her çeşiti olması ve uygun fiyatlı herkesin tercih edebileceği tek mekan olmalı Günaydın Balık Restaurantı :).”
Tortum Âşıklar şenliği
Oltu Uzunoluk Köroğlu Şenlikleri
Balık Ekmek Şenliği
Akdağ Kültür ve Sanat Festivali
Tortum Karakucak Güreşleri
Narman Samikale Aşık Sümmani Etkinlikleri
Şenkaya Bal Festivali
Aşık Reyhaniyi Anma Etkinlikleri