İlkkurşun Köyü 1864 Büyük Kafkas göçüyle bölgeye yerleştirilen halk tarafından kurulmuş İzmir ili Ödemiş ilçesinin 10 km batısında yer alan; kuzey, güney ve batı tarafındaki üç tepenin eteklerinde kurulmuş, doğu tarafı açık, Ödemiş Ovasına bakan bir Çerkes köyüdür. İlkkurşun köyü, Kuzey Kafkasya'nın Otokhton (yerli) halklarından olan Adigelerin Şapsığ boyundandır. Köyde nüfusun tamamı Çerkeslerden oluşmaktadır.
İlkkurşun, sosyo-kültürel açıdan 1950'li yıllardan başlayarak sürekli bir gelişim içine girmiş ve her yıl artan bir yoğunlukla eğitim - öğrenime yönelerek kendi dalında uzman olan birçok kişi yetiştirmiştir. Dışarıya göç vermesine rağmen dışarıdan göç almamış olan köyde halen Çerkes örf ve adetleri uygulanmaktadır. Yaklaşık 100 haneden oluşan köyde, 200-250 kişilik nüfus yaşamlarını sürdürmektedir. Çalışan kesim ve gençler, yoğunlukla İzmir ili olmak üzere Türkiye’nin farklı illerinde ikamet etmektedirler. Köy dışında yaşayan birçok insan olmasına rağmen İlkkurşun’luların büyük çoğunluğu köylerinden uzak kalmamış, köy ile olan bağlarını koparmamışlardır. İlkurşun Köyü sadece şu an yaşayanlardan oluşmamaktadır. Köy nüfusuna kayıtlı ve köyüne bağlı binlerce insanı bulunmaktadır.
Çerkes gelenek ve göreneklerini korumak için kendi imkanları doğrultusunda festivaller yapan İlkkurşunlular, köyüyle bağını koparmayan gençlere anadil ve dans kursları olanağı sağlıyor.
Çerkes Sürgünü'nde (21 Mayıs 1864),Rus askerleri tarafından topraklarından çıkarılan ve anavatanlarından zorla göç ettirilen İlkkurşunlular, sık sık anavatanlarına geziler düzenliyorlar.
İlkkurşun, Yunan ordusuna karşı ilk kurşun'un sıkıldığı ve milli mücadelenin başladığı topraklardır. Yunanlılar'ın İzmir'e çıkışlarından sonra Küçük Menderes deltasında ilerleyen Yunan Efzon Birliklerini Ödemiş'e sokmamak için Ödemişli vatanperverlerle köy halkı arasında varılan mutabakat sonunda köy sırtlarında bir cephe kurulmasına kara verilmiştir.
Köyün küçük mescidi ecza malzemeleriyle doldurulup, cephede yaralananları tedavi etmek amacıyla küçük bir sahra hastanesine dönüştürülmüştür. Yine köy halkından Thı-xujıko Kamil Bey'in iki katı ve bodrum katı yedek cephane olarak mermilerle doldurulmuş, Thağuşe Bekir Bey'in evi de levazım deposu olarak yiyecek-içecek doldurulmuştur. Bütün hazırlıklar 30-31 Mayıs tarihlerinde bitirilmiştir. Ancak 1 Haziran sabahı 5-6 saat süren çatışmalardan sonra köy öğleden sonra Yunanlılar tarafından işgal edilmiş, köyün doğu tarafından başlanarak evler ve yapılar tek tek yakılmış ve yıkılmıştır. Kurtuluş Savaşı'nın ilk direnişlerinden sayılan bu mücadele sonunda, Hacı İlyas olan köy ismi, İlkkurşun olarak değiştirilmiştir. 1925 yılında köyün girişindeki çamlık alana 'İlkkurşun Anıtı' dikilmiştir.
Daha evvel başlatılan yol genişletme ve dolgu çalışmaları tamamlanmış olmasına rağmen, güzergah değiştirilerek Milli mücadelenin tam olarak başlatıldığı noktadan yol geçirilmek istenmektedir.
Torbalı'dan bu yana genişletilip, onarımı yapılan bir yol olan D-310 İzmir - Ödemiş karayolu; İlkkurşun'un yaklaşık 800 metre ilerisinden geçmesine rağmen İzmir- Ödemiş karayolunun batı tarafında ve tarihi İlkkurşun tepesi yakınındaki Maraş Mevkisi üzerinde bulunan Yörük köprüsüne kadar 3 km’lik yol yapılmak istenen alanda, tarım arazileri dışında 50 - 70 yıllık yüzlerce zeytin ağacı da yok edilecek ve köy halkı mağdur olacaktır. Verimli tarım arazileri de bu surette yok edilecektir.
Yeni büyükşehir yasası ile Ödemiş’in mahallesi olan İlkkurşun’da yapılması planlanan 3 km’lik yolun eski güzergahtan vazgeçilerek yukarıda bahsettiğimiz yeni güzergahtan geçirilmemesi için yasal zeminde mücadele vermeye çalışıyor. Çalışmalar hukuka aykırı olarak hazine adına kayıtlı, kapalı tarım arazisi olarak tescilli otlaklık alandan ilgili idarelerin kamu yararı kararı olmadan fiili olarak oldu bittiyle başlatılmış ise de duyarlı vatandaşların müdahaleleri ile ilgili idareler tarafından şimdilik durdurulmuştur.
Yıllardır kullanılan, daha evvel bütün kamulaştırmaları ve dolgu işleri yapılan güzergahın terkedilmiş olması; mera olarak kullanılan otlaklık alan, zeytinlikler ve tarımsal faaliyetlerin gerçekleştirildiği toprakların yeni güzergah olarak seçilmesinde kamu yararı görmeyen İlkkurşun halkı, hukuki bir mücadelelerine destek istiyor. Yerinde olmayan kararlar ile kamuyu zarara uğratan yetkililerin Hukuk önünde yargılanması için de elimizden gelen herşeyi yapacaklarını belirten İlkkurşun halkı, ''İç hukukta haklarımızı koruyamazsak, Uluslararası Hukuka göre hak arayacağız ve bu işin takipçisi olacağız'' diyorlar.
Sizde tarihe, doğaya ve İlkkurşun'a destek olmak isterseniz, change.org üzerinde başlatmış oldukları kampanyayı imzalayın.
Umut Ayberk Akbay