Azerbaycan doğalgazını Türkiye üzerinden Avrupa'ya taşıyacak Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı Projesinin temel atma töreni bugün Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Gürcistan Cumhurbaşkanı Giorgi Margvelaşvili'nin katılımıyla Kars'ta atıldı.
Projeyle Azerbaycan’ın Hazar Denizi’ndeki Şah Deniz 2 Gaz Sahası ve Hazar Denizi’nin güneyindeki diğer sahalarda üretilen doğalgazın öncelikle Türkiye’ye, ardından Avrupa’ya taşınması amaçlanıyor. TANAP, Güney Kafkasya Boru Hattı (SCP) ve Trans-Adriyatik Boru Hattı (TAP) ile birleşerek Güney Doğalgaz Koridoru'nu oluşturuyor.
16 milyar metreküplük Azeri gazını Avrupa'ya taşıyacak olan projenin hissedarlarını ise yüzde 58 ile SOCAR, yüzde 30 ile BOTAŞ ve yüzde 12 ile BP oluşturuyor.
TANAP hattı, Türkiye-Gürcistan sınırında Ardahan'ın Posof ilçesi Türkgözü köyünden başlayarak Ardahan, Kars, Erzurum, Erzincan, Bayburt, Gümüşhane, Giresun, Sivas, Yozgat, Kırşehir, Kırıkkale, Ankara, Eskişehir, Bilecik, Kütahya, Bursa, Balıkesir, Çanakkale, Tekirdağ ve Edirne olmak üzere 20 ilden geçecek ve Yunanistan sınırında Edirne’nin İpsala ilçesinde son bulacak. Bu noktadan, Avrupa ülkelerine doğalgaz aktaracak olan TAP Doğal Gaz Boru Hattı’na bağlanacak.
Proje kapsamında Türkiye sınırları içerisinde biri Eskişehir ve diğeri Trakya’da olmak üzere, ulusal doğalgaz iletim şebekesine bağlantı için iki çıkış noktası yer alacak. Bu çıkışlardan Türkiye 16 milyar metreküplük kapasitenin 6 milyar metre küpünü alırken geriye kalan 10 milyar metreküp Avrupa'ya gidecek. TANAP Doğalgaz Boru Hattı Sistemi, 19 kilometresi Marmara Deniz geçişi olmak üzere toplam 1850 kilometre ana hat ile Türkiye içerisindeki çıkış noktalarına olan bağlantı hatlarının işletmesinde kullanılmak üzere inşa edilecek yer üstü tesislerinden oluşacak.
Al Jazeera'den Gonca Şenay'ın haberine göre, Yaklaşık 10 milyar dolar yatırım maliyeti olduğu hesaplanan TANAP’tan gaz akışının başlamasına ilişkin verilen en erken tahmin 2018 yılı. İlk etapta akış 16 milyar metreküple başlayacak. Takvimler 2031 yılını gösterdiğinde bu miktarın 31 milyar metreküpe ulaşması hedefleniyor. Bu gazın 6 milyar metreküplük bölümünü Türkiye alacak.
TANAP’ta temellerin atılmasının Avrupa ülkeleri için, yeni bir doğalgaz kaynağına bir adım daha yaklaşılması ve siyaseten elinin az da olsa rahatlaması anlamı var. Gazın kaynağı konumundaki Azerbaycan için ise siyasi, stratejik ve ekonomik anlamda önem taşıyor.
Gazın transfer edileceği boru hattının geçeceği Türkiye için ise TANAP, stratejik öneminin altını bir kez daha çizme açısından anlam taşıyor. Söz konusu olan Rusya’ya bağımlığı azaltmak olunca ve işin içine Amerika Birleşik Devletleri de girdiği için Türkiye'nin bu önemin altını çizmesi Batı bloku ülkeleri açısından da anlamlı.
TANAP’ın yaratacağı yeni iş imkanları ile birlikte 50 milyar dolarlık bir katma değeri de beraberinde getirmesi söz konusu. Projede 1.5 milyar dolar değerinde 1.3 milyon ton çelik boru kullanılacak. Enerji Bakanı Taner Yıldız bunun sadece 200 bin tonunun dışarıda 1.1 milyon tonunun ise içeride üretileceğini söyledi. 19 ilden geçecek boru hattının 15 bin kişiye iş imkânı sağlaması bekleniyor.
Açıklamalarda bulunan Cumhurbaşkanı Erdoğan, 'TANAP özgün bir projedir. Bu projeye bir şey alternatif olamaz. Doğalgaz akışının 2018'de başlamasını umuyoruz' dedi.
Erdoğan'ın açıklamalarından satır başları:
Tüm dünyada örnek alınan bir şehirleşme hamlesi başlattık. Türkiye'yi bölgesinin enerji dağıtım merkezi haline getirmeyi planlıyoruz. TANAP özgün bir projedir. Bu projeye bir şey alternatif olamaz. Bu projete Azerbaycan, Gürcistan'dan, Türkiye'den ziyade tüm Avrasya'nın ihtiyacı var. Bu proje ekonominin yanında barışa sağlayacağı katkıda çok önemlidir. Doğalgaz akışının hedeflediğimiz tarihte inşallah 2018'de başlamasını umuyoruz. 22 ilimizden 67 ilçemizden 600 köyümüzden geçecek hattın süratle tamamlanarak hizmete girmesini temenni ediyoruz. Çalışmaları yürütecek firmalara, işçilere başarılar diliyorum. Bir kez daha TANAP'ın hayırlı olmasını diliyor, Allah kazalardan muhafaza etsin diyorum.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Azerbaycan Devlet Başkanı İlham Aliyev ile Kars'ta Haydar Aliyev Teknik Lisesi'nin açılışında protokol krizi yaşandı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Azerbaycan ve Gürcistan Cumhurbaşkanlarının katıldığı törende öncelikle İstiklal Marşı okundu. Protokol ayakta Azeri Milli Marşı'nın da okunmasını bekledi ama marş başlamadı. Erdoğan önce protokol müdürü, ardından da protokoldeki bazı görevlilerden bilgi aldı. Cumhurbaşkanının protokol hatasından dolayı sinirlendiği gözlendi. Erdoğan kürsüye çıktığında ise 'öncelikle bir protokol hatasını düzeltelim' dedi ve Azerbaycan Milli Marşı çalındı. Erdoğan daha sonra konuşmasına devam etti.
Kaynak: Al Jazeera - Ajanslar