57. sezonuna girmeye hazırlanan eski adıyla Türkiye 1. Futbol Ligi, son yıllardaki ismiyle Süper Lig'de geride kalan sezonlarda pek çok ilginç olay yaşandı.
21 Şubat 1959'da oynanan İzmirspor-Beykoz maçıyla başlayan Türkiye 1. Futbol Ligi, 2001-2002 sezonundan bu yana Süper Lig adı altında düzenleniyor.
Ligde 1979-80 sezonunda Trabzonspor, 12 galibiyet elde ederek şampiyonluğa ulaştı, 1989-1990 sezonunda ise Malatyaspor, aynı sayıda galibiyet almasına karşın ligden düşen 5. takım olmaktan kurtulamadı.
En çekişmeli sezon
Lig geçmişinde puantaj olarak en çekişmeli sezon 1980-81 oldu.
Takımların galibiyet sayıları birbirlerine o kadar yakın oldu ki ligi ikinci sırada tamamlayan Adanaspor 34 puan toplarken, düşen Rizespor'un ise 29 puanı vardı.
Beşiktaş ve Galatasaray, ligi eksi averajla tamamladı
Lig tarihine damgasını vuran 'üç büyükler' içinde Beşiktaş ve Galatasaray, ligi eksi averajla tamamlayan büyükler olarak kayıtlara geçti.
Beşiktaş, 1975-1976 sezonunda ligi 11. sırada tamamlarken, 25 gol atıp, kalesinde 32 gol gördü. Böylece eksi 7 gol averajıyla 'üç büyükler' arasında ligi eksi averajla tamamlayan ilk takım oldu. Galatasaray ise 2010-2011 sezonunda 8. tamamladığı ligde 41 gol atıp, 46 gol yedi, eksi 5 averajla yıllar sonra Beşiktaş'ın bu rekoruna ortak oldu.
Bu arada, 'üç büyükler'in diğer üyesi Fenerbahçe ise 1990-1991 sezonunda ligi 53 gol atıp 53 gol yiyerek, sıfır averajla kapattı.
Fenerbahçe averajla ligde kaldı
Lig tarihinde 19 kez şampiyon olan Fenerbahçe, 1980-81 sezonunda küme düşmekten gol averajıyla kurtuldu.
Rizespor'un 29 puanla ligden düştüğü sezonda, Fenerbahçe; Altay, Adana Demirspor ve Boluspor ile birlikte aynı puanı toplayarak, gol averajıyla ligde kaldı.
'Dört büyükler'i aynı sezon yenenler
Lig tarihinde, 'dört büyükler' olarak adlandırılan Beşiktaş, Fenerbahçe, Galatasaray ve Trabzonspor'u, aynı sezonda yenebilen sadece 4 ekip bulunuyor.
1987-88 sezonunda Malatyaspor, kendi sahasında Galatasaray'ı 3-1, Beşiktaş'ı 5-3, Fenerbahçe'yi 1-0, deplasmanda da Trabzonspor'u 3-2 yendi.
2001-2002 sezonunda MKE Ankaragücü, evinde Galatasaray ile Fenerbahçe'yi 2-1, Trabzonspor'u 4-2 yendi, Beşiktaş'ı İstanbul'da 2-1 mağlup etti.
2006-2007 sezonunda Bursaspor, evindeki maçlarda Trabzonspor'a 2-1, Beşiktaş'a 3-0, Galatasaray'a 2-0, deplasmanda da Fenerbahçe'ye 1-0 üstünlük kurdu.
2012-2013 sezonunda ise Kasımpaşa, evinde Fenerbahçe ve Trabzonspor'u 2-0, Galatasaray'ı 2-1, deplasmanda da Beşiktaş'ı 3-1'le geçti.
Bu arada, Kasımpaşa, 2012-13 sezonunda Bursaspor'u da deplasmanda 2-1, evinde 2-0 mağlup ederek, ligde şampiyonluk yaşayan 5 takımı da aynı sezon içinde yenebilen ilk ekip olmayı başardı.
Galatasaray açık ara
Lig tarihinde en fazla puan farkıyla şampiyonluğa ulaşan takım Galatasaray oldu.
Sarı-kırmızılı ekip 1987-88 sezonunda 90 puanla mutlu sona ulaştı, ikinci sıradaki Beşiktaş 78 puanda kaldı. Aradaki 12 puanlık fark, şimdiye dek şampiyonla ikinci arasındaki en fazla puan farkı olarak tarihe geçti.
Averajla gülenler ve üzülenler
Ligin geride kalan 56 sezonunda şampiyonlar 4 kez gol averajıyla belli oldu, düşen takımlar da 9 kez yine gol averajıyla ortaya çıktı.
1984-85 sezonunda Fenerbahçe ile Beşiktaş ligi 50'şer puanla tamamlarken, gol averajı daha iyi olan sarı-lacivertli ekip şampiyonluğa ulaştı.
1985-86 sezonunda Beşiktaş, 56 puanla Galatasaray'ın gol averajıyla önünde ligi en önde tamamladı.
1992-93 sezonunda da Galatasaray, bu kez Beşiktaş'ı 66 puan ve averajla geçmeyi başardı ve şampiyonluğu kucakladı.
2010-11 sezonunda ise Fenerbahçe ile Trabzonspor ligi 82'şer puanla tamamladı. Uygulamada olan ikili averaja göre, rakibine üstünlük kuran sarı-lacivertli takım şampiyonluğa ulaştı.
Bu arada, averajla yaşanan şampiyonluklardan ilk 3'ünde genel gol averajı, sonuncusunda ise ikili gol averajı geçerliydi.
Lig tarihinde ayrıca 9 kez de ligden düşen takımlar gol averajıyla belirlendi.
'Derbi kralı' Beşiktaş
Beşiktaş, bir sezonda ezeli rakiplerini her iki maçta da yenen tek takım olarak tarihe geçti.
Siyah-beyazlılar, şampiyonluğa ulaştıkları 2002-2003 sezonunda Fenerbahçe'yi 1-0 ve 2-0, Galatasaray'ı her iki maçta 1-0'lık sonuçlarla geçerek, 4 derbi maçı da kazandı.
'Kara Kartallar' ayrıca, bu 4 maçta kalesinde hiç gol görmeyerek, ayrı bir rekora imza attı.
'Kara Kartal'ın kabus sezonu
Beşiktaş, 2003-2004 sezonundaki ilginç performans grafiğiyle sevenlerine adeta kabus yaşattı.
Sezonun ikinci yarısına en yakın takipçisi Fenerbahçe'nin 8 puan önünde namağlup lider başlayan Beşiktaş, ikinci yarıdaki inanılmaz düşüşüyle sezonu şampiyon bitiren ezeli rakibinin tam 14 puan gerisinde, üçüncü sırada kaldı.
17 maçlık ikinci yarıda tam 8 yenilgi birden alan siyah-beyazlılar, böylece lig tarihinde iki devre arasında en büyük düşüşü gerçekleştiren şampiyon adayı takım olarak kayıtlara geçti.
'Nöbetçi golcü' Semih, 'gol kralı' oldu
Süper Lig'in 2007-2008 sezonundaki 'gol kralı' Fenerbahçeli Semih Şentürk, bu unvanı ilginç biçimde eline geçirdi.
Sezonu 17 golle tamamlayarak, kariyerinde ilk kez bu unvanı alan Semih, birçok maçta oyuna sonradan girmesine rağmen attığı kritik gollerle takımına büyük katkı yaptı ve adı 'nöbetçi golcü'ye çıktı.
Semih, adı geçen sezonda ligde çeşitli zaman dilimleri içinde toplam 27 maçta forma giydi. Bunlardan sadece 17'sinde ilk 11'de sahaya çıkan Semih, toplam 17 gol attı.
Yanlış anons skandalı
Süper Lig'de 2009-10 sezonunda Fenerbahçe Şükrü Saracoğlu Stadı'nda anons skandalı yaşandı.
Ligin 34. ve son haftasına en yakın takipçisi Bursaspor'un 1 puan önünde lider giren ve son hafta evinde ağırladığı Trabzonspor'u yenmesi durumunda 18. şampiyonluğunu ilan edecek Fenerbahçe, dramatik bir sonla sevenlerini adeta kahretti.
Trabzonspor ile 1-1 berabere kalan Fenerbahçe, Bursaspor'un evinde Beşiktaş'ı 2-1 yenmesiyle şampiyonluğu, tarihinde ilk kez bu başarıya ulaşan Bursaspor'a kaptırdı. Ancak Kadıköy'deki maçta son anlar oynanırken, Bursaspor-Beşiktaş karşılaşmasının 2-2 berabere bittiği ve Fenerbahçe'nin bu sonuçla şampiyon olduğu şeklinde statta yapılan dahili anons, tam anlamıyla bir skandala neden oldu.
Bu hatalı anons üzerine tribünlerdeki çoğu Fenerbahçeli taraftar gibi saha içindeki bazı Fenerbahçeli futbolcular da sevinç gösterisinde bulunurken, gerçek kısa süre sonra anlaşıldı ve kısa süreli sevinç, yerini hüzne bıraktı. Skandala yol açan anonsu yapan kulüp görevlisi maçın ertesinde gözaltına alınırken, daha sonra savcılık tarafından serbest bırakıldı.
Fenerbahçe 2 kez son hafta yıkıldı
Lig tarihinde sezonun son haftasına puan cetvelinde lider girip de şampiyon olamayan tek takım Fenerbahçe olarak kayıtlarda yer alıyor.
Sarı-lacivertli takım, 34. ve son haftalarda 2005-2006 sezonunda Denizlispor ile berabere kalarak Galatasaray'a, 2009-2010 sezonunda ise Trabzonspor ile berabere kalarak Bursaspor'a şampiyonlukları kaptırdı.
Trabzonspor şampiyonluğu avucunun içinden kaçırdı
Ligde 30 sezondur şampiyonluğa hasret kalan Trabzonspor, 2010-2011 sezonunda mutlu sona çok yaklaşmasına rağmen, averajla bu özlemini yine dindiremedi.
Sezonun ilk yarısını en yakın takipçisi Bursaspor'un 5, üçüncü sıradaki Fenerbahçe'nin tam 9 puan önünde lider kapatan bordo-mavili ekip, ikinci yarıda Fenerbahçe'nin 17 maçta 16 galibiyet, 1 beraberlik muhteşem serisi sonrası şampiyonluğu ikili gol averajıyla sarı-lacivertli takıma kaptırdı.
Süper Lig'in en gollü maçları
Bu sezon 57 yaşına girecek olan eski adıyla Türkiye 1. Futbol Ligi, son yıllardaki adıyla Süper Lig'de şimdiye dek bir maçta en fazla 12 gol atıldı.
Fenerbahçe ile Gaziantepspor arasında 1991-1992 sezonunda, 16 Mayıs 1992 tarihinde İstanbul Fenerbahçe Stadı'nda yapılan 30. ve son hafta maçını sarı-lacivertli ekip 8-4 kazandı, filelere giden toplam 12 gol, lig tarihinin şimdiye dek bir maçta atılan en fazla gol olarak kayıtlara geçti.
Bu tarihi maçta Fenerbahçe'nin gollerini Tanju Çolak (3), Nuri Kamburoğlu (2), Gerson Candido de Paula, Aykut Kocaman ve Gaziantepsporlu İhsan Okay kendi kalesine, Gaziantepspor'un gollerini ise Durmuş Ali Çolak, Marcello Thomas Monteiro, Hamdi Özturgut ile Fenerbahçeli Semih Yuvakuran kendi kalesine attı.
13 özel maç
Ligde geride kalan 56 sezonda, 10 ve daha fazla gol atılan maç sayısı 13 oldu.
Bu arada, Süper Lig'in son 8 sezonunda ise sporseverler bir maçta 10 ve üzerinde gol izleyemedi.
'Dört büyükler'in katkısı
Lig tarihinde en gollü geçen maçlara 'dört büyükler'in katkısı da büyük oldu.
Ligde şimdiye dek en gollü geçen 13 maçtan 8'inde Beşiktaş, Galatasaray, Fenerbahçe ve Trabzonspor'un imzası bulunuyor.
Sporseverler Beşiktaş ve Galatasaray'ın üçer, Fenerbahçe ve Trabzonspor'un da birer maçlarında 10 ve daha fazla golü bir arada izleme keyfini yaşadı.
Süper Lig'in '100'ler Kulübü'
Eski adıyla Türkiye 1. Futbol Ligi, son yıllardaki adıyla Süper Lig'de geride kalan 56 sezonda en fazla gol atan futbolcu Hakan Şükür oldu.
Hakan Şükür, Türkiye'deki lig kariyerinde toplam 249 gol atarak, 2007-2008 sezonunda, bu unvanı yıllar sonra Tanju Çolak'ın elinden almayı başardı ve listenin başına yerleşti. Hakan Şükür'ü 240 golle Tanju Çolak, 219 golle Hami Mandıralı, 217 golle Metin Oktay, 200 golle de Aykut Kocaman izliyor.
Hakan Şükür, Tanju Çolak, Hami Mandıralı, Metin Oktay ve Aykut Kocaman, aynı zamanda lig tarihinde 200 gol barajına ulaşan 5 futbolcu oldu.
Ligde 100 gol barajını, geride kalan 56 sezonda yalnızca 34 futbolcu geçebildi.
'100'ler Kulübü'nün ilk üyesi 1963'te 'dalya' diyen Galatasaraylı Metin Oktay, son futbolcu ise 23 Kasım 2013'te 100. golünü Galatasaray formasıyla Sivasspor'a atan Burak Yılmaz olarak kayıtlara geçti.
Yabancı futbolcular
Lig tarihinde 100 gol barajına şimdiye dek yalnızca 4 yabancı oyuncu ulaşabildi.
Sonradan Türk vatandaşlığına geçen Boşnak Elvir Bolic, Galatasaray, Gaziantepspor, Fenerbahçe, İstanbulspor, Malatyaspor ve Gençlerbirliği formaları altında toplam 129 gole imza atarak Türk futboluna damgasını vurdu.
Uzun yıllar Türkiye'de top koşturan Kongolu Andre Kona Ngole de 100 gol barajına ulaşan ikinci yabancı oyuncu olarak tarihe geçti.
Fenerbahçe'nin Brezilyalı yıldızı Alex de Souza, 2010-2011 sezonunda attığı 28 golle hem gol kralı unvanını aldı hem de '100'ler Kulübü'ne giren üçüncü yabancı oyuncu oldu. Alex, toplam 136 golle, bu listede en çok gol atan yabancı futbolcu unvanının da sahibi.
Listeye girebilen son yabancı, Türk statüsünde oynayan Brezilya asıllı Mert Nobre oldu. Nobre, Fenerbanhçe ve Beşiktaş'ın ardından 2012-2013 sezonunda Mersin İdmanyurdu formasıyla attığı gollerle '100'ler Kulübü'ne adım attı.
Orta sahadan 3 isim
Türk futbolunun en golcü isimleri arasına giren toplam 34 futbolcudan 3'ü, bu unvana orta sahada görev yaparak ulaştı.
Beşiktaş'ın efsanevi oyuncuları 'Şifo' lakaplı Mehmet Özdilek ve Sergen Yalçın ile Fenerbahçe tarihine damgasını vuran Brezilyalı yıldız Alex de Souza, '100'ler Kulübü'ne diğerlerinin aksine forvet hattında değil, orta sahada oynarken girmeyi başardı.
Tanju Çolak ve Serkan Aykut en genç, Alex en yaşlı üye oldu
Lig tarihinde Tanju Çolak ve Serkan Aykut, 24 yaşında Türkiye'nin en üst seviye liginde 100. gollerini atarak bunu başaran en genç futbolcular oldu.
Alex de Souza ise 100. golünü 34 yaşında filelere gönderip, bu unvana en ileri yaşta kavuştu.
Öte yandan, Metin Oktay, Fevzi Zemzem, Fikri Elma, Ahmet Özacar, Mehmet Özdilek, Arif Erdem ve Alex de Souza, '100'ler Kulübü'ndeki bütün gollerini tek takımda attı.
Bu arada, Süper Lig kariyerinde birçok takımda forma giyen Hasan Özer, 99 golde kalarak, '100'ler Kulübü'nün kapasından döndü.
Faal futbolcu sayısı 4
'100'ler Kulübü'nün üyelerinden sadece 4'ü aktif futbolculuk hayatlarını devam ettiriyor.
Galatasaraylı Burak Yılmaz ve Umut Bulut ile Kayseri Erciyesspor'a transfer olan Necati Ateş, yeni sezonda atacakları gollerle listenin üst sıralarına çıkmaya çalışacak.
Faal futbolculardan Mert Nobre ise PTT 1. Lig'e düşen Kayserispor'da kariyerine devam edecek.
Gökhan Ünal en yakın aday
Süper Lig'in en golcü futbolcuları listesine yeni sezonda girmeye en büyük aday Gökhan Ünal olarak göze çarpıyor.
Ligin yeni takımlarından Balıkesirspor'da forma giyecek olan Gökhan Ünal'ın Süper Lig kariyerinde Kayserispor, Trabzonspor, Fenerbahçe, İstanbul Büyükşehir Belediyespor ve Kardemir Karabükspor formaları altında 94 golü bulunuyor. 32 yaşındaki futbolcu, yeni sezonda 6 gol daha atarsa '100'ler Kulübü'nün 35. üyesi olacak.
AA