II. Abdülhamid, 1842 yılında İstanbul'da doğdu. Sultan Abdülmecid ile Tirimüjgan Kadın Efendi'nin oğludur. Annesini 10 yaşındayken kaybeden II. Abdülhamid, Piriüstü Kadın Efendi tarafından bakılmıştır. Babası öldükten sonra da tahta amcası olan Abdülaziz geçmiştir. Amcası hem II. Abdülhamid ile hem de diğer kardeşlerinin eğitimi ile oldukça fazla ilgilenmiştir.
Şehzadelik döneminde Farsça, Arapça gibi çeşitli dil eğitimleri aldı. Yabancı müzisyenlerden musiki dersleri de aldı. Şehzadelik zamanında siyaset ile fazla ilgilenmemesinin nedeni ise ağabeyi V. Murat'ın veliaht olarak görülmesinden kaynaklanır. Bu nedenle saray tarafından hiçbir zaman padişah olarak görülmemiştir. Birçok yapıda bulunan yüksek kaliteli mobilyaların zanaatkarlığını yapmıştır. Diğer şehzadelere nazaran II. Abdülhamid, pek çok kez yurt dışına çıkmıştır. Amcası ile Avrupa gezilerine çıkan tek şehzade olarak bilinir.
Amcası Abdülaziz tahttan indirilip öldürülmüştür. Tahta ise ağabeyi V. Murat çıksa da psikolojik rahatsızlıklardan dolayı o da tahttan indirilmiştir. Geriye ise II. Abdülhamid kaldığı için tahta o geçmiştir. Padişahlığı döneminde pek çok projelere imza atmıştır. Ancak 1909 yılında tahtan indirilerek Beylerbeyi Sarayı'na kapatılmıştır. 1918 yılında ise kalp yetmezliğinden dolayı hayatını kaybetmiştir. Sultan Abdülhamid, 42 yıllık hayatında, 33 yıl boyunca Osmanlı Devleti'nde hüküm sürmüştür.