Vücudunuzda sizden habersiz binlerce organizmanın yaşıyor olduğunu biliyor muydunuz? Bağırsaklardaki parazitlerden ya da midemizdeki mikroorganizmalardan bahsetmiyoruz. Bunlar; derinizden saçlarınıza, burnunuzdan genital organlarınıza kadar bulunan minik örümcekler! Mayt olarak bilinen bu ufak canlıların boyutları tabii ki mikroskobik. Doğduğumuz andan beri eşlikçimiz olan bu örümcekler hakkında daha fazla şey öğrenmek istiyorsanız buyurun!
Aslında çoğumuz bunun farkında değiliz ancak bu organizmaların konakları biziz. Gözle görülemeyecek kadar küçük olan bu maytlar, yalnızca insan derisinde yaşayabiliyor. Kendilerini hayata tutundurduğumuz bu canlılar bize çok şey borçlu!
Saçlarınızı en güzel şampuanlarla yıkasanız ve sık sık duş alsanız da bu maytlardan kurtulamazsınız çünkü o kadar küçükler ki onları elinizle alıp atma imkânınız yok! Nanometre çapında ölçülen bu canlılar, bizim en yakın eşlikçilerimiz olmuş durumda. Bir gecede 10 mm yol kat edebilen canlılar, aslında tamamen zararsız. Fakat kontrolsüz üremeleri durumunda göz kapağı iltihabı gibi bazı rahatsızlıklara yol açabilirler.
İnsanların neredeyse tümünde bulunan maytlar, yetişkin bireylerin çoğunda karşımıza çıkıyor. Kolayca üreyen maytlar, yaklaşık beş gün yaşıyor. Yumurtalarını insan vücudundaki yağ bezelerine bırakıyor. Yumurtalarının şekilleri ise çok değişik. Kalp şeklinde olan yumurtaları, ana gövdeden kısa sürede ayrılıyor, hedefteki yağ bezesine yerleşiyor ve zamanı gelince altı bacaklı yavrular, hayata gözlerini açıyor. Kıpır kıpır maytlar, derinizde yol almaya başlıyor.
Bu mayt türlerinden Demodex folliculorum ismindeki maytlar, 0.3 ila 0.4 mm civarında bir boya sahipler. Vücutta alında, yanaklarda ve burun gibi bölgelerde bulunurlar. Yine saçlı deride, dış kulak yolu ile kirpiklerde yaşayabilirler. Ayrıca gövdenin üst kısımlarında ve göğüslerde de bulunabilirler. Genital organlardan ağız içindeki hücrelere kadar çok geniş bir alanda yaşayabilen bu maytlar aklınıza geldikçe içiniz gıcıklanacak.
Maytlar, foliküler yapılara ağızları içeride olacak şekilde yerleşiyor. Bir folikülde ise iki ila altı adet mayt bulunabilir. Doğduğumuz andan itibaren vücudumuzda bulunan bu maytların, yaşla sayıları ve yerleşimleri de artıyor. Beraber yaşamaya alışmak zorunda olduğumuz bu organizmalar genel manada toksik değiller, bu yüzden korkmaya gerek yok.
Yavruları yedi gün içinde yetişkin olup, yetişkinleri yaklaşık beş gün yaşayan maytlar, konak olarak seçtikleri insan vücudunda bu döngülerini sürdürüp gidiyorlar. Ne yazık ki maytlar bizim ömür boyu eşlikçimiz. Bu yüzden bu canlıları düşünüp hayattan soğumaktansa, onlara alışmaya ve onlarla barışmaya baksak iyi ederiz!
Normalde zararsız olduklarını belirtmiştik. Fakat kontrolsüz çoğalmaları durumunda acne rosacea gibi cilt rahatsızlıklarına yol açabiliyor. Bu yüzden evdeki temizliğe, tozların içinde vakit geçirmemeye ve vücut hijyenimize dikkat etmemizde yarar var. Bu canlıların kökünü kurutamayız belki ama kontrolsüz üremelerini durdurabilmek için istedikleri şartları onlara vermeyebiliriz.
Demodex brevis ismindeki bir başka mayt türü de kirpiklerimizin içine yerleşerek yaşıyor. Parazit olarak yaşayan bu maytların da bir zararı bulunmuyor. Parazitler adı üzerinde, konak canlının kaynaklarını kendileri için kullanırlar. Bu bakımdan tüketime ortak oldukları bir gerçek. Bunların boyları ise 0.1 ila 0.4 mm arasında değişiyor. Stresli şartlar altında çalışan ve sık sık hasta olan kişilerde maytların sayısı artış gösteriyor ve maytlar demodikoz ya da bleparitis isimli rahatsızlıklara neden olabiliyor. Yirmili yaşlardan doksanlı yaşlara kadar maytların kirpiklerinizde bulunma olasılığı %70 oranında artıyor.
Demodex brevis isimli maytların bacakları kısacık ve bir örümcekte olduğu gibi sekiz adet. Vücudumuzdaki kıl foliküllerine kendilerini tutturabilmek için etrafları pullarla kaplı maytlarda deri hücrelerini ve kıl köklerinde biriken yağları yemek için iğneye benzer ağız parçaları bulunur. Özellikle geceleri ışıktan kaçınmaya çalıştıkları için, folikülleri terk edebilir. Dişileri ise erkeklerden daha büyük. Çiftleşmeleri ise folikül aralığından gerçekleşir. Bu maytların vücuttaki fazlalığı; kaşınma, şişme ve derideki bazı bozukluklarla anlaşılabilir. Yine benzer şekilde göz kapaklarında demodikoz iltihaplanmalara da sebep olabilirler.
çamaşır suyu ile yıkanacağım bundan sonra
Geçende kiraya zam yaptım maytlara. Bakalım ne olacak?