Sosyal darwinizm, Charles Darwin'in evrim teorisinin topluma uygulanması olarak ortaya çıkmıştır. Sosyal ve ekonomik sistemler içinde doğal seçilim ve en uygun olanın hayatta kalması geçerlidir. Toplumların doğal bir şekilde ilerlemesi ile güçlü ve yetenekli insanların yükseldiği inanışıdır.
Uygun Olanın Hayatta Kalması: Genellikle yetenekli ve kolay uyum sağlayabilen insanlar veya topluluklar daha başarılı olur. Sosyal darwinizm özünde bu düşünceyi benimser. Zayıf ve etkin olmayanların geride bırakıldığı fikri baskın olmuştur.
Doğal Seçilim: Biyolojik evrim ve sosyal ilişkiler arasında ilişki kurup insanların doğal seçilim yoluyla yükselmesi gibi, toplumların da rekabet isteğinin artmasını sağlar.
Hiyerarşi: Bireylerin ya da toplulukların doğuştan gelen yetenekler ile ayrılmasına sosyal hiyerarşi denir. Doğal düzenin bir parçası olarak kabul edilir.
En çok gelen eleştirilerden biri Darwin'in evrim teorisinin yanlış anlaşılmasıdır. Bu teori genellikle biyolojik değişimleri ele alır ve politika ya da ideolojileri önermez.
Sosyal darwinizm, etik sonuçlarından dolayı aşırı eleştirildi. Empati yoksunluğunu güzel göstermesi, eşitsizliği savunduğu ve sorumlulukların önemini kaybettiğini iddia eden eleştirmenler var.
Ayrımcı politikaları ve emperyalizmi doğru şekilde gösterdi. Öjeni ile ilişkisi ise kaygıları beraberinde getiriyor.
Öjeni, özenle yetiştirme ve genetiğe müdahale etme yoluyla insanların genetik kalitesini arttırmaya çalışır. İstenilen özellikleri ekleme istenmeyen özellikleri çıkartmak için insanın genetiğine müdahale etmeye çalışıyor.
Francis Galton, öjeni kavramının temel savunucularından biridir. İnsan özelliklerini geliştirmek ve seçici yetiştirmek gerektiğini iddia etti. Kontollü üreme ile toplumun refahının artacağını düşündü.
İnsan üremesine seçici olma ve uygun olanın hayatta kalmasını entegre etmeye çalıştığı için sosyal darwinizm ile uyum içindedir. Gelecek nesillerin genetik yapısını değiştirmeye çalışır.
Pozitif öjeni, istenilen özelliklere sahip insanların üremeye teşvik edilmesini sağlar. Uygun ve başarılı kabul edilen insanların birbirleri ile evlenip üremesi gerektiğini savunurlar.
Negatif öjeni, istenmeyen özelliklere sahip insanların üremesini engellemeye çalışırlar. Zorla kısırlaştırma ve evlilik kısıtlaması getirerek engel olmaya çalışıyorlar.
Sterilizasyon programları, bu program genellikle engelli, akıl hastası ya da suçlu kişileri kısırlaştırmaya çalışıyorlar.