Çalışmalarını ABD'de sürdüren Mardin doğumlu genetik bilimci Prof. Dr. Aziz Sancar, bu yılki Nobel Kimya Ödülü'ne layık görüldü. Sancar, ödülü İsveçli Tomas Lindahl ve ABD'li Paul Modrich ile paylaştı. Üç bilim insanı DNA onarımı alanındaki çalışmalarıyla ödüle layık görüldü. Aziz Sancar ilk açıklamalarından bir tanesini NobelPrize.com yetkilisi Adam Smith'e, telefonda yaptı. Haberi aldığında çok şaşırdığını söyleyen Sancar ülkesi için de mutlu olduğunu belirtti.
Yurtdışında yaptığı çalışmalarla Amerikan Ulusal Bilimler Akademisi’ne kabul edilen üç Türk’ten biri olan Prof. Aziz Sancar ile birlikte Nobel Kimya Ödülü’nü Tomas Lindahl ve Paul Modrich kazandı.
“Biyolojik saat” ve “DNA tamiri” üzerine çalışmaları bulunan Prof. Aziz Sancar Nobel Kimya Ödülü’ne layık görüldü.
Orhan Pamuk, 12 Ekim 2006 tarihinde Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazanarak Nobel ödülü kazanan ilk Türk olarak tarihe geçmişti.
Sancar, böylece yazar Orhan Pamuk'tan sonra Nobel alan ikinci vatandaşımız oldu.
Yaşar Kemal ise Nobel Edebiyat Ödülü'ne aday gösterilen ilk Türk yazar olmuştu.
2002 yılında ise, Leyla Erbil PEN tarafından Nobel Edebiyat Ödülü'ne ülkemizden ilk kadın yazar adayı olarak gösterildi.
Ödülü veren İsveç Kraliyet Bilim Akademisi İsveçli Tomas Lindahl ve Amerikalı Paul Modrich ile Türkiye ve ABD vatandaşı Aziz Sancar'ın çalışmalarının 'Yaşayan hücrelerin faaliyetlerine dair temel bilgiler sağladığını' belirtti.
Akademi ayrıca, çalışmada elde edilen sonuçların yeni kanser tedavileri gibi birçok alanda kullanıldığını vurguladı.
69 yaşındaki Aziz Sancar Kuzey Carolina Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde çalışıyor.
Paul Modrich, Sancar'la yaşıt ve aynı fakülteden.
77 yaşındaki Lindahl ise çalışmalarını, Francis Crick Enstitüsü ve İngiltere Kanser Vakfı'nın Clare Hall Labaratuvarında sürdürüyor.
Ödül töreni 10 Aralık'ta
Bu yılın başarılı isimleri Nobel Ödülü'nü Alfred Nobel’in ölüm yıldönümü olan 10 Aralık'ta teslim alacak.
Geçen yıl kimya dalındaki ödülü Almanya’dan Stefan Hell ve Amerika’dan Eric Betzig ve William Moerner mikroskop alanındaki çalışmalarıyla kazanmıştı.
Sancar, ilk açıklamalarından birini NobelPrize.com yetkilisi Adam Smith’e yaparken, telefon konuşması Nobel Ödülü web sitesinin resmi SoundCloud hesabından paylaşıldı ve dökümü de NobelPrize.org adresinde paylaşıldı.
Prof. Dr. Aziz Sancar’ın ödülü kazandığını öğrendiği ana dair hislerini anlattığı konuşmanın özeti ise şöyle;
-Alo?
-Alo, merhaba Profesör Sancar, ben NobelPrize.org’dan Adam Smith. Çok tebrik ederim Nobel Ödülü için.
-Teşekkürler.
-Haberi nasıl aldınız?
-Yaklaşık yarım saat önce telefon geldi, eşim yanıtladı, sonra da beni uyandırdı. Kesinlikle beklemiyordum, çok şaşırdım.
-Sesinizden anlaşılıyor. Haberi aldıktan sonra ilk yaptığınız şey neydi?
-Düzgün bir şeyler söyleyebilmek için çabaladım, uyuyordum. Çok hoş bir deneyimdi.
-İnanılmaz olmalı. Oldukça olağandışı bir telefon aldınız. Sanıyorum siz Nobel ödülü alan ilk Türkiye doğumlu bilim insanısınız?
-Bilim insanı… Orhan Pamuk edebiyat alanında almıştı birkaç yıl önce.
-Evet, almıştı. Ama bilim insanı olarak, evet. Bugün sanıyorum yalnızca Chapel Hill’de değil, Türkiye’de de kutlamalar olacaktır.
-Eminim olacaktır, zira senelerdir soruyorlardı, ülkem için de oldukça mutluyum.
-Kesinlikle.
Ayrıca Prof. Dr. Aziz Sancar’ın, HDP Mardin Milletvekili Mithat Sancar’ın akrabası olduğu ve halen aile fertlerinin Savur ilçesinde yaşadığı öğrenildi.
Ödülün aileleri için de ülke için de büyük bir gurur olduğunu söyleyen Sancar, “Dünyanın bu ödülden önce de çok iyi tanıdığı önemli bir bilim insanıdır” dedi. Mithat Sancar, Prof. Dr. Aziz Sancar ile babalarının amca çocuğu olduğunu, ancak kendisinin yaş farkı nedeniyle “Aziz Amca” diye hitap ettiğini belirtti.
Aziz Sancar, Mardin’in Savur ilçesinde, okuma yazma bilmeyen ancak eğitime önem veren sekiz çocuklu bir anne – babanın çocuğu olarak doğdu. İstanbul Tıp Fakültesi’ni bitirdi. Yurtdışında yaptığı çalışmalarla Amerikan Ulusal Bilimler Akademisi’ne kabul edilen üç Türk’ten biri oldu.
ABD'deki Kuzey Carolina Üniversitesi Biyokimya ve Biyofizik Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Aziz Sancar, kanser tedavisinde 'ritmik saat' buluşuna imza atarak dünyaca çapında üne kavuşmuştu.
Sancar, 'DNA tamiri' ve 'hücre döngüsü kontrol noktası' gibi konularda yaptığı çalışmalarla da adını duyurmuştu.
ZETE, BBC Türkçe , Fortune Türkiye ve Ajanslar