Sonbaharı görsel bir şölene ve romantik bir atmosfere dönüştüren dökülmüş yapraklar, aslında biraz da hüzünlüdür. Her ağaç farklı mevsimlerde yaprak döker, peki sonbaharın özelliği nedir? Sonbaharda hemen her köşede gördüğümüz yapraklar neden renk değiştirir?
Gelin, birlikte öğrenelim!
Doğanın hayatta kalma, yenilenme ve adaptasyon süreçlerini bir arada gözlemlemek için en güzel mevsimlerden biri sonbahar.
Kuzey Yarım Kürede, kışın ayak seslerini duyduğumuz sonbahar mevsimi ile birlikte günler kısalmaya başlar. Eylül ayının sonlarına doğru, günlerin uzunluğu ile birlikte güneş ışığının miktarı azalır, karanlık miktarı artar ve sıcaklıklar düşer.
Odunsu bitkiler ise tüm bu değişikliklerden etkilenirler. Işık, hava koşulları, bitki türleri, toprak tipi ve konuma göre değişen yaprakların pigmentleri de bu değişim ile birlikte başkalaşır. Yani güneş ışığını daha az gören ağaçlar ve sıcak günlerin geride kalıp soğuğun da başlamasıyla fotosentezi yavaşlatır ve daha az klorofil üretir. Bu azalma, 'karotenoidler' adı verilen sarı ve turuncu pigmentleri ortaya çıkarır. Böylece sonbaharda yapraklar sararır...
Yaprak döken ağaçlar, düşündüğünüzün aksine bu durumdan bir hayli memnun kalırlar. Zira, yaşanan bu yaprak dökümü daha doğrusu 'kopma' yeni mevsime uyum sağlamak ve hayatta kalmak için önemlidir.
Peki, sonbaharda ağaçlar yapraklarını neden dökerler? Gelin, öğrenelim 👇
Çoğu zaman sonbaharda dökülen yaprakların gün uzunluğu ve sıcaklıktan etkilendiği düşünülür. Ancak ana etmen güneş ışığı miktarının azalması değil, karanlık miktarının artmasıdır!
Terleme yoluyla çok fazla su tüketen yaprakların dökülmesi, ağaçların köklerinin daha az su emdiği sonbaharda önemli bir tasarruf yöntemidir.
Dökülen yapraklar sayesinde kış boyunca su rezervlerini koruyan ağaçlar, dökmeden önce yapraklarındaki besinleri ise gövdelerinde depolarlar. Böylece hem su kaybını önlemiş hem de besin depolamış olurlar.
Bu işlem aslında makas gibi bir kesim, budamanın en iyi yöntemidir. Doğa kendi kendisini bu şekilde korur ve yeni sürece ayak uydurur.