Nordik ülkeler son zamanlarda yaşam koşullarıyla, doğal güzellikleriyle, insana değer veren uygulamalarıyla herkesin dikkatini çekiyor. Nordik ülkeler denince akla buz gibi hava, ileri medeniyet, uzun ve karanlık kışlar, kısa ve bol aydınlık yazlar, refah ve mutluluk anketleri en üst sıraları gibi ortak kavramlar geliyor. Nordik ülkeler grubu Danimarka, Norveç, İzlanda, İsveç ve Finlandiya ülkelerinden oluşuyor. Peki nedir bu ülkelerin ortak özellikleri?
Öncelikle Instagram paylaşımlarına iç çekerek baktığımız kuzey ışıkları burada. Görkemli volkanlar (Eyjafjallajökull) , şelaleler burada. Masallar diyarı ve Noel Baba’nın evin Laponya, burada. Gökyüzünün devasa ve çok yakın gözüktüğü Nordik şehirler burada. Yemyeşil adalar, denizler ve meşhur fiyortlar da burada. Dünya üzerinde ayrı bir gezegen gibi duran İzlanda da burada…Liste böyle uzar gider. Diğer maddeye geçelim.
Oxfam International Vakfı 125 bin ülkenin yemeklerinin değerlendirildiği bir araştırma yaptı. Yemek konusunda dünyanın iyi ve kötü ülkelerini belirledi. Nordik ülkelerin hepsi “en iyiler” kategorisinde yer aldı. En öne çıkanlar ise İsveç ve Danimarka.
Daha önce Danimarka’nın mutluluk felsefesi HYGGE‘den bahsetmiştik. (Görmediyseniz buraya tıklayabilirsiniz.) Ancak Nordiklerin tek mutlusu Danimarkalılar değil. Dünyadaki En Mutlu 10 Ülke Raporu’na göre İsveç, Danimarka, Norveç her daim ilk 7’de. Bir diğer Nordik olan İzlanda ise 9. sırada yer alıyor.
Nordikler’de eğitim çoğunlukla ücretsiz veya ücretsize yakın. Örneğin master programları bile yıllık 300 dolar civarı sembolik sayılabilecek bir ücretle. Tabii ufak tefek istisnalar vardır.
Asıl önemli konu ise eğitimin kalitesi. Dünya genelinde eğitimin kalitesini ölçen Pisa anketlerinde Nordik’ler hep üst sıralarda. Birinci sırada ise genelde Finlandiya var. İsveç’te ana okullarında cinsiyet belirten (he/she gibi) zamirlerin kullanımı kaldırılmış. Kız ve erkek çocuklar istedikleri oyuncaklarla oynaması için serbest bırakılmış.
Dünyadaki ülkelerin yolsuzluk endekslerini sıralayan ‘Transparency International’s Corruption İndex' isimli bir çalışma var. Burada en az yolsuzluğa karışan ülkeler başta olmak üzere bir sıralama yapılıyor. Listenin ilk 7 sırası şöyle;
Nordik ülkelerde kadınların siyasete katılım oranı %40 civarında. Nordiklerden sonra kadınların siyasete en fazla katıldığı ülke Amerika’da kadınların siyasete katılım oranı ise %25. Yaklaşık 1913 yılından beri kadınlara seçme ve seçilme hakkı veren Nordikler, dünya üzerinde kadınların siyasete bu kadar yüksek katılım gösterdiği tek yer.
PEW Araştırma Merkezi’nin yaptığı çalışmada ülkeler oy vermeye uygunluk ve seçimlerde oy verme oranlarına göre sıralandı. Görselde çalışma sonucunu gösteren tabloyu görebilirsiniz. İsveç, Danimarka, Norveç, İzlanda ve Hollanda ilk sıraları paylaşıyor.
Not: Türkiye'nin en altta olmasının sebebi bir datasının eksik olmasıymış 🙃.
Konumları gereği uzun kışlar ve karanlık dönemler yaşayan ülkeler olmalarına rağmen güneş, rüzgar gibi ‘yeşil enerjiler’ konusunda lider olan ülkeler de Nordik ülkeler. Hatta Danimarka 2035 yılı itibari %100 yeşil enerji kullanacağını ve sıfır fosil yakıt kullanma hedefini duyurmuş.
Nordik ülkelerin tümünde eş cinsel evlilik yasal. Ayrıca her türlü hizmetten (özellikle sağlık) herkesle aynı şekilde faydalanabiliyorlar. Bu alanda da liderliği yapan ülke Danimarka. İnanılması güç ama 1989 yılından beri eş cinsel evlilik yasal. Amerika’da tüm ülke genelinde ise 2015 yılında yasal olmuştu.
Nordik ülkelerde bebek sahibi olunca alınan izine ‘Maternity Leave’ yani ‘Annelik İzni’ denmiyor. ‘Parental Leave’ yani ‘Ebeveynlik İzni’ deniyor. Dünya genelinde en uzun ve yardımcı ebeveynlik izinleri de bu ülkelerde.
Norveç’te babalara da doğum izni verilmesi 1993 yılında başlamış. Günümüzde annelere 47 hafta, babalara ise 14 hafta ücretsiz izin veriliyor. Finlandiya’da annelere verilen ücretsiz izin yaklaşık 40 hafta, babalara ise 7 hafta. İsveç’te ise iki ebeveyne toplam 480 gün izin veriliyor, ebeveynler kendi aralarında 480 günü bölüşüyor.
Bazı insanların zoruna gitmiş bu güzelim ülkelerin sunduğu bu güzel hayat. "Ülkemizi kötülemeyin."diye böğürüyor bazıları. Şu ülkenin elle tutulur bir şeyini söylesenize bir. Güzel olan hangi özelliği kalmış buranın? Birileri buranın içine etmiş,hala ülkemizi kötülüyorlar,aşağılıyorlar diye böğürüyorsunuz. Gerçekler sizi çol acıtmış belli. Bir de "Olomsoz ozollokloroylo olgolo oçorok yopolso." diyorlar utanmadan. Siz ilk önce kendi sorunlarınızı bir görün,çözmeye çalışın ondan sonra başka ülkelerin olumsuzluklarıyla ilgilenin! Yeter be,bu tür içeriklerde mantar gibi bitmeyi kesin artık!
Nüfuslarının az olması. Nerde azlık orda varlık. Akıllı olmaları. Ve çoğunluğunun sarışın, açık renk gözlü, uzun boylu olması. Heil Hitler!
finlandiya 💚