Glüten buğday, çavdar, arpa ve diğer bazı tahıllarda bulunan proteinlerin genel adıdır. Son yıllarda beslenme alışkanlıklarının sosyal medya ve YouTube üzerinde giderek moda haline gelmesiyle, glütensiz beslenme de giderek daha popüler oldu. Peki glüten tüketimini azaltmanın kötü yanları olamaz mı? Sizler için birtakım yanlış bilinen gerçekleri derledik.
Glüteni beslenme alışkanlıklarımızdan çıkarmanın, sindirim veya bağırsak sağlığı üzerindeki olumlu etkileri konusunda kesin bir bilimsel kanıt bulunmuyor.
Bu nedenle, eğer ciddi bir glüten intoleransınız yoksa ya da bir çölyak hastası değilseniz, glütensiz beslenmenin hiçbir anlamı yok. Dünya nüfusunun toplam %0.5'ini etkileyen çölyak hastalığı ise pek yaygın görülen bir durum değil ve çok genç yaşta teşhis edilir.
Ayrıca, glütensiz beslenme çok daha az lif tüketmek anlamına geldiği için, sindirim konusunda daha fazla sorun yaşamanız olası.
Glütenin kilonuzla hiçbir ilgisi bulunmaz. Kilo vermek ya da almak yediğiniz yemeğin kalitesi ve miktarına ve yaşam tarzınıza bağlıdır. Porsiyon boyutlarınızı ve glütensiz ürünlerinizdeki kalorileri kontrol etmezseniz ve yeterince lif tüketmezseniz, kilo alma riskiyle zaten karşı karşıya kalacaksınızdır.
Glütensiz gıdalar normal gıdalardan daha pahalı olmalarına rağmen, daha sağlıklı oldukları konusunda herhangi bir genelleme yapmak yanlış olur. Kimi bilimsel araştırmalara göre çölyak hastası değilseniz, glütensiz beslenme oldukça sağlıksız da olabilir.
Glütensiz hamur işleri, ekmek ve nohut makarnaları gibi birçok glütensiz gıda, normal ürünlere göre daha fazla şeker, tuz, doymuş yağ ve kalori içerir. İçlerinde daha az miktarda lif ve protein vardır. Aynı zamanda, gluteni olan yiyecekler sağlığınız için önemli besinlere sahiptir. Örneğin ekmekte, folat, lif, kalsiyum, potasyum, demir ve daha birçok sağlıklı besin maddesi bulunur.
Bazı insanlar glüteni hayatlarından çıkardıktan sonra, daha enerjik hissettiğini ileri sürüyor.
Bilime göre, eğer kişi yüksek kalorili ve yüksek yağlı işlenmiş gıdalardan ziyade daha fazla meyve ve sebze tüketiyorsa enerjik hissetmesi normaldir. Glütensiz beslenme üzerinde yapılan çalışmalar, enerji ile ilgili herhangi bir sonuç ortaya koymamıştır.
Glüten bir tür proteindir ve hemen hemen her insan glüteni sindirebilir. Glütenin tamamen sindirilmesi mümkün olmasa da bu uygunsuz bir sindirim değil, glüteni nasıl sindirdiğimizle alakalıdır. Binlerce yıldır çoğu insan ve hayvan glüten tüketmeye devam ediyor.
Glütensiz beslenme, insan doğasına göre sağlıklı bir beslenme türü değil fakat vücudunuz size o yolda bir yönlendirme yapıyorsa sizin için doğru olabilir.
Eğer glüten içeren işlenmiş gıdalar yerine, glüten içermeyen işlenmiş gıdalar yiyorsanız bu sizi daha sağlıklı yapmaz.
Yapılan çalışmalar glütenin kanserle doğrudan ilgisi olduğunu ortaya çıkarmamıştır. Öte yandan birçok başka gıdanın kanserle ilgisi olduğu biliniyor.
Glüteni beslenme alışkanlıklarınızın dışında bırakırken dikkat etmeniz gerekiyor, çünkü tahıllar, vitaminler ve diğer mineraller sizi kansere karşı koruyan besin ögeleridir.
Bu kesinlikle yanlış bir algı. Patates, pirinç, mısır, bal kabağı, muz, fasulye, bezelye, mercimek ve diğer pek çok karbonhidratlı gıda glüten içermez.
Yani glütensiz bir beslenme bol karbonhidratlı bir beslenmeye de yol açabilir.