Genelde unutkanlığı belirtmek için kullanılan 'balık hafızalı' terimi, balıklar hakkında yapılan son çalışmalara göre gerçeklikten oldukça uzak olabilir. Biz de bu yazımızda bu konudan bahsediyoruz.
Genelde unutkanlığı belirtmek için kullanılan 'balık hafızalı' terimi, balıklar hakkında yapılan son çalışmalara göre gerçeklikten oldukça uzak olabilir. Biz de bu yazımızda bu konudan bahsediyoruz.
Japonya'daki Osaka Metropolitan Üniversitesi'ndeki araştırmacılar, Labroides dimidiatus (wrasse) isimli balık türünün bir fotoğrafta kendini tanıyabildiğini keşfettiler. Bu türün kendi bölgesinde yabancı balıklara saldırdığı biliniyor ancak yabancı bir balığın vücudunda kendi yüzünün görüntüsü balığa sunulduğunda, buna tepki göstermiyor. Bu durum, wrasse'nin görüntüyü yalnızca yüz özelliklerinden biri olarak algıladığını ve bu nedenle onu tehdit edici bir yabancı olarak görmediğini gösteriyor
Bu yetenek, 'kişisel öz farkındalığın' bir örneği. Canlı, başkalarına nasıl göründüğünün aksine, kendi yönlerinin farkına vardığında oluşan bir durum. Önceki çalışmalar bazı balık türlerinin, bir zamanlar memelilere özel olduğu düşünülen bir özellik olarak bireyleri ayırt edebildiğini göstermiştir. İnsanların yüzleri işlemek için özel bir beyin alanı vardır ve yüzleri belirli parçaları dikkate almak yerine bir bütün olarak okur. Bu nedenle beynin nesne işleme bölümü devreye girdiğinden, baş aşağı yüzleri tanımakta zorlanırız. Balıkların da aynı özelliğe sahip olduğu bulundu, bu da bilim insanlarının benzer bir yüz tanıma yeteneğine sahip olduklarını düşünmelerine yol açtı.
Bunu yapmak için, wrasse'nin gösterdiği kendini tanıma yeteneğinin, onun 'zihinsel bir benlik imajını' sürdürebilmesinden kaynaklanıp kaynaklanmadığını görmek istediler. İlk önce sekiz balığı, boğazlarına bir nokta boya konmadan önce ve sonra bir ayna ile sunulduğu 'ayna işareti testine' tabi tuttular. Tüm wrasse'ler aynada kendilerini gördükten sonra tanklarındaki nesnelerin üzerindeki boyayı kazımaya çalıştı, bu da kendilerini tanıdıklarını ve boyanın vücutlarında olduğunu fark ettiklerini düşündürdü. Ardından kendilerine dört fotoğraf sunuldu; kendilerinden biri, yabancı bir balık, kendi yüzlerine sahip yabancı bir balığın vücudu ve kendi vücutlarında yabancı bir balığın yüzü.
Saldırgan davranışlar arasında aynaya doğru atılmak, aynaya çarpmak ve ısırmak vardı. Tanıdık olmayan balığın yüzünün kendi vücutlarındaki fotoğraflarına saldırdılar ancak tanıdık olmayan bir balığın vücudunda olan kendi fotoğraflarını dikkate almadılar. Yazarlar, 'Bu sonuçlar, wrasse balıklarının kendilerini hareketsiz bir görüntüde tanıyabildiğini ve bunu kendi yüzünü tanıma yoluyla başardığını gösteriyor' diye yazdılar.
Kendilerine boğazlarında başka bir parazit benzeri iz bulunan fotoğraflar sunuldu ve sekiz balıktan altısı kendi boğazlarını kazımaya çalıştı. Bu altı balığa daha sonra işaretsiz görüntüleri gösterildi ve bu kazıma davranışını gerçekleştirmediler. Bu sonuç, bu balıkların aynada yüzlerinin nasıl göründüğünü öğrendiklerini ve bunun kendilerinin olduğunun farkında olduklarını doğruladı. Yazarlar şunları yazdı: 'Bireysel yüzler arasında hızlı ve doğru bir şekilde ayrım yapma yeteneği, muhtemelen insanlarda ve ilgili türlerde eski bir evrimsel kökene sahip. Bu tür balıklar ve diğer sosyal türler üzerinde etkili olan benzer seçici güçlerin, yüz tanımanın ve dolayısıyla kendi yüzünü tanıma becerisinin gelişmesine yol açtığını tahmin ediyoruz.'
Siz bu konu hakkında ne düşünüyorsunuz? Yorumlarda buluşalım!