Britanya sineması beyazperde üzerinde etkisi en çok olan sinemalardan biri. Birbirinden mükemmel yönetmenlere, birbirinden harika oyunculara ve birbirinden kaliteli filmlere sahip olan Britanya sineması her dönemde kendini bir şekilde izletmeyi başarıyor.
Biz de Britanya sinemasının son 30 yılına ışık tuttuk, birbirinden güzel filmler arasından bazılarını seçerek Britanya aşıklarına dev hizmet olarak sunmaya karar verdik.
Filmlerin özetleri beyazperde'den alıntıdır.
20’li yaşlardaki Mark Renton ve arkadaş grubunun uyuşturu müptelalığını konu alan film Renton’ın hikayesine odaklanır. Renton hayatta uyuşturucu dışında hiçbir amacı olmayan bir gençtir. Arkadaş grubu da Renton’dan farklı değildir. Tek amaçları daha fazla uyuşturucu almak, partilere katılmak ve gittikleri yerlerde sorun yaratmaktır. Renton her bağımlı gibi uyuşturucuyu bırakmayı defalarca denese de başaramamıştır ve bir gün tekrar bırakmayı dener. Ancak başarılı olamamış, aksine bir altın vuruş deneyimiyle de karşı karşıya kalmıştır. Hastaneye kaldırılan Renton, artık daha başka biri olma yolundadır.
1980'li yılların ortasında iki genç dağcı Simon ve Joe Peru'da çıkılması neredeyse imkansız gözüyle bakılan Siula Grande noktasına doğru tırmanışa geçerler. Günler süren macera sonrası zirveye ulaşmayı da başarırlar. Fakat Joe dönüşe geçtiklerinde düşerek bacağını kırar. Simon dostunu yarı yolda bırakmadan onu 300 metrelik bir ipe bağlayarak dönüş yoluna beraber devam eder. Fakat Joe bir noktada öyle bir düşer ve takılır ki, Simon'ın ipi kesmekten başka çaresi yoktur. Simon arkadaşının ölümünü kabullenerek dönüşe devam eder fakat Joe bir şekilde hayatta kalmayı ve tek başına dağdan inmeyi başarır.
Başrollerinde Brenda Blethyn ile Marianne Jean-Baptiste’in oynadığı film, başarılı bir Afrikalı-Britanyalı olan Hortense Cumberbatch’in ailesinin tarihini araştırdığında annesinin işçi sınıfından beyaz bir kadın olan Cynthia Rose Purley olduğunu öğrenmesiyle yaşananları anlatır.
Fransız ip cambazı Philippe Petit ip üzerindeki başarılarına bir yenisini eklemek ister. Yeni yapılan İkiz Kuleler'in arasına ip gererek üzerinde yürümeyi kafasına koyar. Fakat bunu illegal olarak gerçekleştirmek zorundadır. 1974 yılında sevgilisi ve arkadaşlarının desteği ile bu hayalini gerçekleştirir. Artık o bir kahraman ve medyatik bir suçludur.
Kara komedi türündeki film, 1969 yılında Londra'da yaşayan ve aktörlük yapan iki gencin hayatlarına ve talihsiz maceralarına odaklanır. Çok yakın arkadaş olan Withnail ve Marwood, son derece tembel, keyif düşkünü ve de alkolik işsizlerdir. Kenar mahallelerden birinde yaşayan ikili başlarındaki belalardan kurtulmak için bir süreliğine Withnail'in amcasının kır evine taşınırlar. Burada sefalettten uzaklaşacaklarını düşünen ikili, başta Monty amcanın tacizleri olmak üzere çeşitli maceralarla karşılaşır.
Müzik tarihinin gerçekten de nevi şahsına münhasır figürlerinden biriydi Ian Curtis. İşte, 2007 yapımı 'Kontrol', efsanevi Joy Division grubunun mikrofonu Ian Curtis'in öyküsünü anlatan ve 2007 Cannes Film Festivali Yönetmenler Haftası'nın açılış filmi olarak, topladığı övgü ve ödüllerle özellikle dikkat çekmiş bir film. Post-rock döneminin en cafcaflı eserlerine imza atan, isminden dolayı tartışmalı bu grup, orijinal punk sound'unun en meşhur temsilcisi olarak kabul ediliyor bir çok ciddi müzik otoritesine göre...
Filmin yönetmenliğini Hollandalı ünlü fotoğraf sanatçısı ve video klip yönetmeni Anton Corbijn üstlenmiş bulunuyor. Corbijn Depeche Mode, U2, Nirvana, Nick Cave and the Bad Seeds ve Joy Division gibi gruplara çektiği, klasikleşmiş video klipleriyle tanınıyor. 'Control' Corbijn’in ilk uzun metraj filmi.
12 yaşında, babasını Falkland Savaşı’nda kaybetmiş bir çocuk olan Shaun, bir gün karıştığı bir sokak kavgası sonrasında dazlaklardan oluşan bir sokak çetesinin arasına karışır. Kimseye zarar vermeden kendi hallerinde takılan bu grubun içinde zenci bir üye de dahil çeşit çeşit insan bulunmaktadır.
Fakat bir gün liderleri olan Woody’nin hapisten yeni çıkan bir arkadaşının aralarına katılması ile herşey değişecektir. Combo, hapiste geçirdiği yıllarda oldukça radikalleşmiştir. İngiltere’nin, sadece beyaz İngilizlere ait olduğu düşüncesi ile grubun üyelerini radikal harekete katılmak için prove etmeye çalışır ve bunda da büyük ölçüde başarılı olur.
1980’li yıllarda İngiltere’de gittikçe radikalleşen ırkçılık hareketlerine içeriden başarılı bir bakış atan This is England, son yıllarda ırkçılık üzerine yapılmış en başarılı politik filmlerden biri... Filmin 2006 yılında En İyi İngiliz Bağımsız Filmi seçildiğini de ekleyelim.
Richard, orduda geçirdiği yıllardan sonra yaşadığı kasabaya geri döner. Geri dönmesinin tek bir nedeni vardır, o da spastik kardeşi Anthony'e yapılan kötülüklerin intikamını almak. Önceleri bu adamları sadece korkutmayı amaçlayan Richard, hepsine uyarı niteliğinde mesajlar bırakır ve gerektiğinde gelip kendisiyle hesaplaşabileceklerini bile söyleyerek tehditler savurur. Ama fazla umursamamaları nedeniyle intikam planını giderek genişleten Richard, işi cinayet işlemeye kadar götürerek planında ne kadar kararlı olduğunu gösterecektir. Adamların ise peşlerindeki bu intikam meleğinden olabildiğince uzağa kaçmaktan başka çareleri kalmamıştır.
IRA ile ilgili olarak çekilmiş filmde, Bobby Sands'in insanlık dışı muamelelere maruz kalışındaki sertliği adeta yaşıyorsunuz. Diyalogsuz sahnelerin vuruculuğu ile başlayan film, tüm filme yayılan dehşetli gerçeklik duygusu ile izleyeni kavrıyor.
Mahkumların battaniye ve yıkanmama eylemleriyle ilerleyen direnişleri, altı hafta süren açlık grevi ile doruğa çıkıyor. Hayatı mücadele ile geçmiş Sands’ın kendi vücudunu yaşamının son savaş alanı olarak addedmesiyle yaşanan dramatik süreç muazzam bir etkileyicilikle gözler önüne seriliyor.
Filmin etkileyiciliği sadece Sands önderliğindeki mahkumların direniş destanından ibaret değil. Zira hapishane mahkumlar için olduğu kadar gardiyanlar için de tam bir cehennem. Gardiyanların da alt üst olmuş psikolojisini izliyoruz filmde.
1940 ve 1950’li yılların Liverpool’unda yaşayan, geniş bir orta sınıf ailesine odaklanan yapım, adından anlaşabileceği gibi iki ayrı bölümden oluşur. Davies’in hayatından otobiyografik öğeler taşıyan film, gaddar bir babanın eziyetleriyle geçirilen çocukluğun yol açtığı hasarlar, acı hatıralar odağında ilerlemesine rağmen ailenin özellikle baba figürü ortada olmadığı zamanlarda yaşadığı güzel günlere derin bir özlem beslendiğini gösterir. Ne var ki bu güzel günlerin kendisi bile özlem doludur. Unutulmuş bir başyapıt olarak nitelendirilen Distant Voices, Still Lives beyaz ışık hüzmelerinin arasında, dönemin İngiliz şarkılarının toplu halde, yüksek sesle ve film boyunca söylendiği, eski evlerin ruhunu arayan, saf bir melankoli ve katıksız bir dönem filmidir.
İkinci Dünya Savaşı sırasında Londra'nın kenar mahallelerinden birinde yaşayan 9 yaşındaki Bill Rohan, burada savaşın dehşet ve karmaşası içerisinde günlerini geçirirken bu tecrübeyi hayal dünyasında gerçek bir macera olarak görmekte ve tadını çıkarmaktadır. Ta ki Rose Hill caddesinde dolaşıp bombalanmış evlerin yıkıntılarını görene dek... Burada hayatın karanlık yüzüyle ilk kez bu kadar net bir şekilde karşılaşan Bill, yetişkinliklerin verdikleri yanlış kararların neden olduğu yıkımlara neden olduğunu fark eder. Tanık olduğu bu manzaranın üstesinden gelebilmek için ailesine sığınsa da her biri ayrı bir sorunla meşguldür...
Film yarı otobiyografik bir hikâye olarak geliyor karşımızda. Güney Londra sokaklarında geçen film, uyuşturucu bağımlılığı, yoksulluk ve istismar kavramları etrafında dönüyor. Raymond ve eşi Valerie’nin sorunları vardır. Ray, öfke ve alkolü kötüye kullanmak alanında etkindir. Valerie ise hem yaşadıklarından yorgundur hem de oğluna sahip çıkmaya çalışır.
Tuhaf bir sarmal, süper kahraman ve farklı bir masal harmanı. Cannes Film Festivali’nde Kathy Burke, En İyi Kadın Oyuncu ödülünü almıştır bu filmle.
76 yılında Manchester’da Televizyoncu Tony Wilson bir Sex Pistols konseri deneyimi yaşar. Bir insanın dünyada başına gelebilecek en 'iğrenç' ve güzel deneyimlerden birinin sonunda, Wilson konserin de gazıyla arkadaşlarıyla birlikte bir plak şirketi kurmaya karar verir. Şirket Factory Records adını taşımaktadır...
Joy Division gibi gruplarla anlaşma imzalarlarken, Brit müzik dünyasına nasıl bir güzellik yaptıklarının farkında değillerdir. 70’lerin sonunda patlayacak olan yeni gruplar, İngiliz müziğinin çehresini değiştirecek, memleketin turistik nesnelerinden birine dönüşecektir. Hatta 2000’li yıllarda dönemi inceleyen filmler bile yapılacaktır...
I Want You’nun bize acılar çektiren unutulmaz yönetmeni Michael Winterbottom’dan, dünyanın hemen her yerindeki Brit Pop takipçilerine büyük kıyak...
Micheal Ondaatje’nin aynı adlı romanından sinemaya uyarlanan film, II. Dünya Savaşı İtalya’sından Kuzey Afrika’nın savaş öncesi çöllerine kadar aşk, benlik ve savaşın öyküsünü anlatıyor. Minghelle, film boyunca aşkın farklı türlerini getiriyor karşımıza; Hana’nın hastasına duyduğu şefkat, Kip ile yaşadığı yoğun aşk, Almasy ile Katherine’in ilişkisi ve Almasy’nin milliyetçi tutkular yüzünden mahvedilen çöle duyduğu sevgi...
Tüm bu farklı hikayeleri başarılı senaryo geçişleri ile gerçekleştiren film, yönetmen Anthony Minghelle ile Juliette Binoche’un ilk ortak çalışması. 1996 yılında Oscar Ödülleri’nde de En İyi Film, En İyi Yönetmen ve En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu da dahil pek çok ödül kazanandı.
Bir medya mensubu... Bir tıp doktoru... Bir muhasebeci... Üçü de birbirine zıt karakterler ve aynı evi paylaşıyorlar. İngiltere'nin iyi bir semtinde yaşayan bu üçlü, eve yeni bir kiracı daha almaya karar verirler. Evin masrafları çoktur ve eve alacakları yeni kiracı adayı, tüm diğer seçenekleri geride bırakan Hugo olur. Sorun şu ki Hugo bir gün, apansızın altın vuruşa kurban gider. Üstelik yanındaki valizde yüklü miktarda para da vardır. Üç kafadar Hugo'yu gömer, paraları da ceplerine atarlar. Muhasebeci David ise, bu kadar paranın bir gün dikkat çekeceğini düşünür.
Danny Boyle'yi geniş kitlelerle tanıştıran 'Mezarını Derin Kaz', gerçekten kaydadeğer bir bağımsız sinema örneği.
Konusunu gerçek bir hikayeden alan filmde 'Jack' olarak tanınan Lewis ile Amerikalı şair Joy Gresham arasındaki aşk anlatılıyor. 30’lu yıllarda Jack Oxford’da ders vermektedir. Mektup arkadaşı olan Joy Amerika’dan onunla tanışmak için gelir ve aralarında zamana yayılan ve trajik anları da içerecek olan bir ilişki başlar.
Richard Attenborough’nun Gölgeli Toprakları, C.S. Lewis’in Joy Gresham ile olan ilişkisinin gerçek öyküsüne çarpıcı bir şekilde bağlı kalmış. Aşırı duygusallaştırma tuzağına düşmeyen usta yönetmen, özgürlüklerini sadece öykünün ritmiyle oynamakla kısıtlı tutmuş. Joy’un iki çocuğu tek bir oğlana, genç Douglas’a indirgenirken, Lewis’in Cambridge’teki profesörlük yılları es geçilip Oxford’da konumlandırılmış.
Karşımızda 20. yüzyılın sayılı masal anlatıcılarından ve Britanya’dan çıkmış en seçkin aydınlardan birinin hayatının önemli bir dönemine başarıyla ışık tutan bir yapım var. Usta bir yönetmen ve usta oyunculardan.
Mr. Dashwood öldüğünde geride kalan eşi ve Elinor, Marianne ve Margaret isimli üç kızı, kendilerine kalan mirasla yıkıma uğrar. Mr. Dashwood, dönemin yasaları gereğince, tüm mirasını eski evliliğinden olan oğlu John'a bırakmak zorunda kalmıştır. John, açgözlü ve kibirli karısı Fanny'i de yanına alıp babasından miras kalan ve üvey ailesinin yaşadığı bu eve taşınır. Maddi olarak büyük sıkıntılar yaşayan genç kızlar ve annesi, zamanla sınıfsal farklılıkların da zorluklarıyla karşılaşırken iki kız kardeşin aşk hayatı işleri iyice zora sokar.
Akademi Ödülleri'nde 'en iyi uyarlama senaryo' ödülünü kazanan filmin yönetmen koltuğunda Ang Lee bulunmakta.
Uzun yıllardır tanışan Eddy, Bacon, Tom ve Soap farklı işlerde çalışıp farklı yeteneklere sahip arkadaşlardır. Dahice bir plan yapan bu arkadaş grubu kumarda yüklü bir miktar kazanmayı hedeflemişlerdir. Her biri farklı yerde çalışan bu adamlar kumardaki üstün yeteneği yüzünden Eddy’i seçip aralarında yüzbin paund toplayıp Eddy’i bir gece önemli bir oyuna gönderirler. Masadaki önemli kumar oyuncuları arasındaki en yetenekli oyuncu Eddy olmasına rağmen işler planlandığı gibi gitmeyecektir. Önceden planlanan bir hile yüzünden kaybeden Eddy, yüklü bir miktar kaybedip mafyaya borçlanır. Şimdi yapmaları gereken şey binbir güçlükle bu parayı toparlamaktır.
Ölümcül bir virüs, İngiltere’yi tehdit altına almıştır. Bir araştırma laboratuarındaki hastalıklı şempanzelerden yayılan bu virüse yakalanan insanlar zor durumdadırlar. Bu işle mücadele eden kişiler sadece virüsü yok etmek değil, hastalığa yakalananlarla da büyük sorun yaşamaktadırlar. Çare olarak askerler tarafından yönetilen sığınağa taşındıklarında çok başka sorunlar ortaya çıkmaya başlar.
1970'lerin ortalarında Glasgow, İskoçya. İşçi sınıfının yaşadığı fakir Govan mahallesinde, 12 yaşındaki James Gillespie ayyaş babası ve sessiz ama iyi huylu annesiyle birlikte yaşamaktadır. Çocuk etrafındaki dünyanın değişimini seyrederken, ailesi kendilerine daha iyi bir bölgede bir belediye evi verilmesini ister. Kafasını bir sırra takan James, zamanla kendini ailesine daha da çok kapamaya ve yakınlardaki bir kanalda, temizlik işçilerinin uzun süreli grevinden kaynaklanmış çöp yığını arasında kendine yeni bir dünya yaratmaya başlar.
James'in kanala düşkünlüğü giderek artar ve kendini sık sık orada bulur. 14 yaşında hassas bir kız olan Margaret Anne'le de burada karşılaşır. Margaret Anne, sevgiye gereksinimini tamamen yanlış şekillerde göstermekte ve zalim çevresine karşın alışılmadık bir masumiyete sahip olan kıt zekâlı Kenny ile arkadaşlık etmektedir...
Bir zombi komedisi olan filmde bir adam can çekişmekte olan hayatını kurtarmaya karar verir. İlk adım olarak da eski kız arkadaşını yeniden kazanmayı planlar. Annesi ile olan ilişkisini düzeltmek ister. Bir gün Kuzey Londra’yı zombiler basar. Sokaklarda ölüler birikmeye başlar. Bütün bunları izleyen Shaun, sevdiklerini kurtarmaya karar verir. Liz, Ed, Pete ve annesini toparlayıp Winchester'a ulaşabilirse hayatta kalacaklarına inanan Shaun'u zorlu bir macera beklemektedir.
Bir nevi 'The man who wasn't there' tribi diyebileceğimiz bir karakterdedir Johnny... Oradadır ama sanki orada değildir de... Kafasına göre takılır, kayıtsız, umarsız ve avaredir. Çalıntı bir arabayla Londra’da ilk önce eski sevgilisi Louise’in evine bir uğrar. Daha sonra sıkılacağı bu evde bir müddet kalsa da, hiçbir yere ait olmayan bu adamı bağlayan hiçbir şey yoktur. Johnny bavulunu alır ve Londra sokaklarında dolaşmaya başlar. Canının istediği yerde canının istediği gibi davranmakta, köşe başlarında kitap okumakta ve yeni insanlarla tanışmaktadır. İpiyle kuşağı, kitabıyla kayıtsızlığı durumunu doya doya yaşar.
Ritchie, bu filminde de yine Londra merkezli alengirli işlerin peşine düşüyor. Londra’da emlak pazarı artık uyuşturucu pazarının yerine geçmiştir. Sektör girişimcileri de bir o kadar büyük oynama peşindedir. Ama bürokrat, simsar ya da gangster; küçük ya da önemli bir konumda olsun hepsinin hesap vereceği bir adam vardır o da eski ekolden bir gangster olan Lenny Cole’dür. Ama aslında Londra’nın tüm yeraltı suç dünyası komplo kurma peşinde ve çatışma halindedir, zaman değişiyordur, kurallar da. Ama bu karmaşanın içinde milyonlarca dolar değeri olan bir anlaşma Lenny’nin öldü sanılan, keş rock yıldızı oğlu Toby Kebell’in işine yarar.
Yıl 1923...Başarılı yazar Virginia Woolf, Londra'nın dışındaki gözlerden uzak evinde Mrs. Dalloway isimli kitabını yazmaya başlar. Sağlık problemleriyle boğuşan Woolf, ağır bir depresyonun pençesindedir...
Yıl 1951... Tutkuyla Mrs. Dalloway'i okuyan ev kadını Laura Brown sahip olduğu hayattan kaçmanın tek yolunu böyle bulur.
Yıl 2001... AIDS'e yakalanan eski kocasının onuruna bir parti düzenleyen Clarissa Vaughan ve eski kocası arasında Mrs. Dalloway üzerine kurulu özel bir bağ vardır.
Farklı zaman dilimlerinde yaşayan üç farklı kadının bir gününü, Virginia Woolf'un kült romanı Mrs. Dalloway ekseninde anlatan film 9 dalda Oscar'a aday gösterilmiş, bunlardan birini kazanmıştı.
Üç genç kadın, trajik nedenlerle Magdalene Manastırı’nda bulurlar kendilerini. Yıl 1964. Diğer birçok benzeri manastırlarda da olduğu üzere buralar, hapishane gibi işlemektedir. Genç kızlar, ev işi, çamaşır ya da zor başka işleri yapmak zorundadırlar. Buna mecbur kılınırlar. O dönem, Teokratik Katolik İrlanda’daki mevcut manastırlardan bazıları “düşmüş” adledilen kızlar içindir. Burada genç kızlar süresiz olarak hapsedilirler ve çarptırıldıkları ıstırap yüklü cezalara katlanırlar.
Bu süreç fiziksel olarak aşırı derecede yıpranmalarına ve ruhsal sağlıklarının bozulmasına neden olur. Kızlar birleştikçe tek çıkış yollarının Magdalene hapishanesinden kaçmak olduğuna kanaat getirirler. Ancak kaçık rahibe Bridget ile böyle bir kaçış planı her türlü şansı sınırlandırır.
Peter Pan'in yaratıcısı James Barrie'nin gerçek hayat hikayesinden uyarlanan Düşler Ülkesi'nde, ünlü yazarın Olmayan Ülke'nin kapılarını nasıl açtığını izliyoruz.
1904 yılının Londra’sında geçen hikayede, ilk olarak, döneminin ötesinde bir nükteye sahip olan Barrie'yi tanıyoruz. Son oyununun galasında, tepkileri izleyen yazar, hayatının en büyük eserini yarattıracak ilhamın peşinde dolaşması gerektiğini hisseder. Ancak bu ilham hiç beklemediği bir anda, sıradan bir günde, kendisini bulacaktır.
Marc Forster yönetimindeki Düşler Ülkesi, Peter Pan’ın kaleme dökülmesi sürecinin anlatılması kadar Johnny Depp, Kate Winslet gibi başarılı isimlerin yer aldığı oyuncu kadrosu ile de dikkat çekiyor.
Suç ve aksiyon türünün son dönemdeki en dikkat çeken örneklerinden biri olan Kapışma, Londra’nın suçla örülü yeraltı dünyasında vuku bulan iki farklı hikayeyi ele alıyor. Bir tarafta çalınan bir elmasın peşinden gidenler, diğer yanda ise boks dünyasının arka sokaklarında dönen illegal işlerden birine karışan Turkish ve başına açılan belada mücadele etmek zorunda kaldığı acımasız ganster Brick Top. Bu birbirinden bağımsız görünen iki hikaye ortak bir noktada buluştuğunda işler iyiden iyiye karışacaktır.
Henüz ilk filmi Lock, Stock and Two Smoking Barrels ile kendine has bir takipçi kitlesi yaratan İngiliz yönetmen Guy Ritchie’nin ikinci filmi olan yapıtın başrollerini Jason Statham, Brad Pitt ve Benicio Del Toro gibi dikkat çekici isimler paylaşıyor.
İngiliz Mafyası içinde saygın bir yere sahip olan başarılı bir kokain satıcısı, işten biraz erken emekli olmayı planlamaktadır. Ancak büyük patron Jimmy Price, iddialı iki ayrı göreve atar onu. İlk olarak kayıp zengin prenses Charlotte Ryder’ı bulması gerekmektedir. Kız, herkesin korktuğu mafya babası Eddie Temple’ın kaybolan uyuşturucu bağımlısı kızıdır. Diğer görevi ise pek güven vermeyen bir gangster olan Duke ile dev bir uyuşturucu nakliye işi için pazarlık yapmaktır. Bu işler hiç de tereyağından kıl çeker gibi olmayacaktır.
İkinci Dünya Savaşı kapıdadır. İngiltere'de dünyadaki fırtına öncesi sessizliğin kasvetini tüm hücrelerinde yaşamaktadır. James Stevenson, Darlington Malikanesi'nde baş uşak olarak çalışmakta ve kuralların tümünü uygulamak konusundaki ısrarıyla tanınmaktadır. Etrafında çalışan diğer çalışanlar onun bu disiplinli tavırlarından oldukça çekinmektedirler. Bir süre sonra malikaneye yeni bir aşçı olan Miss Kenton gelir. Miss Kenton, James'in tam tersi gibidir; nazik, sıcakkanlı ve samimi bir kadın... İkili arasında duygusal bir bağın oluşması pek uzun vakit almayacaktır.