Soma Kömür İşletmeleri'nin Yönetim Kurulu Başkanı Can Gürkan genel müdür Ramazan Doğru’yu 'tek yetkili' gösterdi. Doğru 'Yetki imzası sahte” diyerek patronu suçladı. Mahkeme ikisini de tutukladı. Soruşturmada tutuklu sayısı sekize yükseldi.
Soma Holding Yönetim Kurulu Başkanı Alp Gürkan'ın oğlu ve Soma Kömür İşletmeleri A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Can Gürkan savcıya verdiği ifadede, yönetim kurulu başkanı olmasına rağmen şirket işleriyle ilgili sorumluluğu bulunmadığını ileri sürdü.
Tüm yetkinin Genel Müdür Ramazan Doğru’da olduğunu iddia eden Gürkan, Ticaret Sicil Dosyası içindeki yetki belgesini de delil olarak savcılığa sundu. Savcı bunun üzerine Can Gürkan’ı denetimli serbestlik talebiyle mahkemeye sevk etti. Hemen ardından da Genel Müdür Ramazan Doğru hakkında gözaltı kararı çıkartıldı.
Genel Müdür yalanladı
Ancak Doğru savcılık sorgusunda, Can Gürkan’ın delil olarak sunduğu belgedeki imzanın kendisine ait olmayıp sahte olduğunu ileri sürdü. Bunun üzerine savcı, daha önce denetimli serbestlik istediği Yönetim Kurulu Başkanı için önce ek gözetim süresi istedi, ardından da tutuklanması talebiyle mahkemeye sevk etti. Mahkeme önce Genel Müdür Doğru'nun, ardından da Can Gürkan'ın tutuklanmasına karar verdi.
8 tutuklama
Pazartesi günü Can Gürkan ile birlikte mahkemeye tutuklama talebiyle sevk edilen 5 kişiden biri tutuklandı, diğerleri denetimle serbest bırakıldı. Soruşturma kapsamında daha önce adliyeye sevkedilen 19 kişiden beşi tutuklanırken, sekiz şüpheli adli kontrol şartıyla serbest bırakılmıştı.
Böylece şu ana kadar ifadeleri alınanlardan 8 kişi tutuklanmış oldu. Bu isimler, Yönetim Kurulu Başkanı Can Gürkan, Genel Müdür Ramazan Doğru, teknisyen Mehmet Ali Günay Çelik, İşletme Müdürü Akın Çelik, maden mühendisleri Ertan Ersoy ve Yalçın Erdoğan, Emniyet Vardiya Amiri Yasin Kurnaz ve Vardiya Amiri Hilmi Kazık.
Soruşturmayı yürüten Akhisar Cumhuriyet Başsavcısı Bekir Şahiner şüphelilere yöneltilen suçlamanın 'birden fazla kişinin ölüm ve yaralanmasına sebep olmak' olduğunu açıkladı.
Arama çalışmalarının bitmesinin ardından Soma Kömür İşletmeleri Maden ocağının girişine yangının sönmesi için duvar örüldü. [Fotoğraf: AA]
Bilirkişi ön raporu: Havayla temas eden kömür yanmış olabilir
Başsavcı Şahiner, 301 kişinin öldüğü maden faciasıyla ilgili bilirkişi heyetinin ilk ön inceleme raporunu da açıkladı. Buna göre olayın nedeni trafo patlaması değil.
Raporda havayla teması sağlanan kömürün oksitlenmesi neticesinde ısının açığa çıktığı, bu ısıyla teması sağlanan kömürün oksitlendiği belirtildi. Bu ısının uzaklaştırılmadığı takdirde birikerek ocak yangınlarına neden olabileceği vurgulandı. Meydana gelen olayın kömürün kendiliğinden yanması sonrası ortaya çıkan karbonmonoksit zehirlenmesiyle olabileceği belirtildi.
Raporda bunun sonucunda olay günü kömürün yanarak çökmesi ve çok yoğun bir karbonmonoksit gazının maden ocağını kaplaması sebebiyle olayın meydana gelmiş olabileceği değerlendirildi.
Başsavcı 'Kusurlu olduğu değerlendirilen maden ocağı teknik nezaretçisi, işletme müdürü, saha sahibi, iş güvenliği başmühendisi, yönetim kurulu başkanı, vardiya amirleri bilirkişi tarafından düzenlenen ilk rapora göre Cumhuriyet savcılarımız tarafından şüpheli olarak tespit edilmiştir' dedi.
'Bilgisayarlar karbonmonoksit yükselmesini kaydetmiş'
CHP Manisa Milletvekili Özgür Özel, şüphelilerin hakim karşısında verdikleri ifadeyi izlediğini söyledi. Özel'in aktardığına göre hakim, bilgisayar kayıtlarında sensörlerde 50'nin üzerinde karbonmonoksit olduğunun ortaya çıktığını, bu konuda defterlere işlenmesi gereken kayıtların eksik olduğunu belirtti. İşletme müdürü tarafından bu defterin imzalanmamış ve gerekli uyarının yapılmamış olduğunu, özellikle kaza olmadan önce de karbonmonoksit miktarının yükseldiğine ilişkin sensör kayıtları bulunduğu halde bu konuda neden işlem yapılmadığını sordu.
İşletme Müdürü Akın Çelik bunun kendi sorumluluğunda olmadığını, iş güvenliği uzmanının sorumluluğunda olduğunu söyledi.
Soruşturmanın kamuoyundaki yaygın beklentinin aksine TCK'nın 83/3. maddesinden değil, 85/2. maddesi üzerinden yürüdüğü' ifadesini kullanan Özel şöyle konuştu:
'Bu da şu demek; 'kasten öldürmenin ihmalli davranışla' ilgili bir soruşturma yürütülmesi beklenirken, 'taksirle birden fazla kişinin ölümüne sebep olma' maddesinden soruşturma yürüyor. Taksirle birden fazla kişinin ölümüne sebep olmanın alt sınırı iki, üst sınırı 10 yıldır TCK'ya göre. Trafik kazalarında uygulanan maddedir. Oysa kasten öldürmenin ihmalli davranışla işlenmesi olsaydı alt sınır 10, üst sınır 25 yıl olarak cezalandırmanın talep edilmesi söz konusu olabilirdi. Bu aşamada beklentilerin aksine daha düşük cezaların olabileceği bir maddeden soruşturmanın yürütüldüğünü söyleyebilirim.'
Şirket avukat tahsis etmedi
CHP'li Özel'in verdiği bilgiye göre maden şirketi yöneticilere avukat tahsis etmedi. Ceza Muhakemeleri Kanunu'na göre barodan avukat görevlendirildi. Görevlendirilen avukatların da 'etik olmayacağı' gerekçesiyle Soma'dan değil, Akhisar'dan olduğunu belirtti.
Soma Holding ise bu iddianın doğru olmadığını belirten bir açıklama yayınladı. Açıklamada, 'Soma Holding gözaltındaki tüm çalışanları için avukat görevlendirmiştir, aksi yönde çıkan haberler gerçeği yansıtmamaktadır' denildi.
Doğan Haber Ajansı'na göre gözaltındaki diğer isimler ise mühendisler Erdem Canbaz, Harun Güneş, Hilmi Kazık, Saltuk Alpdemirci, Ergin Yılmaz, Teknikerler Mehmet Avcı, Halil Dalkıran, Mehmet Ali Gündüz, Mustafa Işık, Necati Demirci ve Halil Yavuz. Adliye çevresinde önlem alan güvenlik güçleri içeri giriş çıkışlara izin vermiyor.
Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK) da maden faciasını soruşturmak için 28 savcı görevlendirmişti.
Maden sahası boşaltıldı
Soma Kömür İşletmeleri Maden Ocağı son cenazelerin çıkarılıp arama kurtarma çalışmalarının bittiği cumartesi gününden sonra görevliler dışında tümüyle boşaltıldı.
Eynez mevkiindeki maden ocağı sahasına girişler basın mensupları da dahil görevli olmayan herkese kapatıldı.
Gazetecilerin sabah saatlerinde dışarı çıkarıldığı sahada, sadece İş Teftiş Kurulu Başkanlığı müfettişleri ile jandarma personeli ve maden çalışanları var.
İş Teftiş Kurulu Başkanlığı'nın aldığı kararla tüm madencilik faaliyetlerinin durdurulduğu sahada, facianın nedenini ortaya koyacak deliller aynı kalmak şartıyla yangının yol açtığı tahribatın giderilmesi için çalışma yürütülüyor.
Geriye çizmeleri kaldı
Maden sahasında faciadan geriye işçilerin çizmeleri kaldı. Bazı çizmelerin üzerinde isim, bazılarında ise kısaltmaların yazılı olduğu görülüyor. Ayrıca çizmelerin üzerlerinde Soma kömür firmasına ait olduğunu göstermek için şirket ismi de yazılıydı.
'Üzgün geldim, üzgün ayrılıyorum'
Arama kurtarma çalışmalarının tamamlanmasıyla Enerji Bakanı Taner Yıldız Soma'dan ayrıldı. [Fotoğraf: AA]
Bir taraftan madendeki yangın da kısmen devam ediyor. Kuzeybatı kesimindeki iki ocağın ağzı tuğlayla örülmeye başlandı.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı da cumartesi günü Soma'dan ayrıldı. Yıldız 'Üzgün geldim, üzgün ayrılıyorum. İnşallah aileler için elimizden geleni yapacağız. Yalnız kalmadıklarını, kalmayacaklarını hep beraber göstereceğiz. Zaman zaman da onları ziyaret edeceğimizi bu vesileyle söylüyorum' dedi.
Faciadan sonra yardım için bölgeye gelen başta Türk Kızılay Derneği olmak üzere tüm yardım kuruluşları da bölgeyi boşalttı.
Kaynak: AA, DHA