Epilepsi ya da diğer adıyla sara hastalığı, merkezi sinir sistemindeki hücrelerde beklenmedik bir şekilde, aniden elektriksel boşalma meydana gelmesi ile ortaya çıkar. Hastaları oldukça zor durumlara sokabilen epilepsi, nöbetler şeklinde vuku bulmaya devam edebilir.
Epilepsi hastalarının dünya üzerindeki sayısı yaklaşık 40 milyon. Türkiye’de ise 700.000’e yakın epilepsi hastası bulunuyor.
Yaşamımızdaki bütün aktivitelere beynimiz sayesinde yön veriyoruz. Beynimizdeki hücreler arasındaki elektriksel bağlantı ile komutlar iletiliyor ve eylemler gerçekleştiriliyor. Bu elektriksel bağlantının bozulması durumunda ise epilepsi ortaya çıkıyor ve birkaç dakika boyunca hastaya zor anlar yaşatıyor. Bu birkaç dakikalık süreç, nöbetler şeklinde epilepsi hastasını rahatsız etmeye devam ediyor.
Özellikle Türkiye’de beyin ile alakalı rahatsızlıklar yaşayan her kişiye deli etiketi yapıştırmaya pek meraklıyız. Bazılarına kötü bir haberimiz var: Onların deli zannettikleri epilepsi mağdurları sadece birer hasta. Sinirsel rahatsızlıklara sahip olan epilepsi hastaları, herhangi bir anormal zeka durumu yaşamamakta.
Epilepsi hastalığının tek ve apaçık bir nedeni bulunmuyor ama bazı faktörler, epilepsi hastalığının oluşmasına zemin hazırlıyor.
Doğum esnasında bebeğin beyni oksijensiz kalmışsa ya da zedelenmişse, bu durum kişinin ileride epilepsi ile karşılaşmasına sebep olabiliyor. Aynı şekilde enzim eksikliği ya da kromozomlarla alakalı genetik hastalıklar da epilepsiye neden olabiliyor.
Epilepsi hastalığına neden olan durumlar arasında beyin zarında iltihap oluşması ve beyinde ortaya çıkan tümörler de yer alıyor.
Anne, hamilelik esnasında kontrolsüz şekilde alkol, sigara ya da uyuşturucu tükettiyse bebeğin ileride epilepsi hastası olma ihtimali artar.
Ateşli havale geçirme, trafik kazası sonrasında beynin zedelenmiş olması, bir durum yüzünden travma geçirme gibi maddeler de epilepsi hastalığının nedenleri arasında yer alıyor.
Bazı epilepsi nöbetleri esnasında hasta şuurunu kaybeder ve yaptığı hareketleri bilinçsizce sergilemeye devam eder. Nöbet bittikten bir süre sonra ise hasta hemen kendine gelemediği için ne yaptığını bilmeden kollarını manasız şekilde sağa sola sallayabilir.
Epilepsi nöbeti esnasında hastanın ağzından köpük çıkabilir. Vücudu kasılan hasta, yere düşüp çırpınır vaziyette hareketler sergiledikten bir süre sonra normale döner.
Beynin etkilenmediği epilepsi nöbetlerinde vücudun belli bölgelerinin dengesiz şekilde hareketler sergilediği görülür. Beyin etkilenmediği için şuur kaybının söz konusu olmadığı bu epilepsi nöbetlerinde birkaç saniyelik boş bakışların ardından hasta normale dönebilir.
Epilepsi hastalığıyla yaşamak, nöbetlerin ne zaman geleceğini her daim tam olarak kestiremediğimiz için çok zor olabilir. Burada dikkat edilmesi gereken nokta, epilepsi nöbetlerinin arka arkaya gelmemesidir. Eğer ki nöbetler arka arkaya gelirse hastanın hayati tehlikesi olabilir.
Otobüste, yolda, markette, hayatınızın her anında bir epilepsi hastasının nöbet geçirmesi ile karşı karşıya kalabilirsiniz. Nöbet esnasında (sağlık birimleri gelene kadar) korkup kaçmak yerine, konu hakkında bilgi sahibi olup hastaya yardımcı olabilirsiniz.
Nöbet sırasında, hastanın çevresinde hastaya zarar vermesi muhtemel eşyaları uzaklaştırmaya çalışın. Hasta bilinç kaybı yaşadığı için o eşyalarla bir yerlerine zarar verebilir.
Epilepsi nöbeti geçiren hastanın başı ve vücudu yan tutulmalı ve başın altına bir yastık koyulmalıdır.
Nöbet esnasında epilepsi hastasının dilini ısırmaması gerekir. Bunun için hastanın çenesini açık tutmaya çalışın.
Nöbet sırasında gereksiz kalabalığı uzaklaştırıp hastanın hava almasına katkı sağlayın. Hasta sıkı giyinmişse yakasını gevşeterek, bazı kıyafetlerini çıkartarak onu rahatlatabilirsiniz. Hastanın ağzında nöbet esnasında herhangi bir yemek varsa, çabuk bir şekilde onu çıkartmaya çalışın.
Ortada bir şuur kaybı olduğunda Türk refleksi olarak “tokatlamak” alışılmış bir davranış olsa da epilepsi nöbeti geçiren hastaya tokat atmayın, kendine gelmesi için kafasından aşağı soğuk sular dökmeyin.
Hastanın nöbet sırasında yaptığı hareketlerin gözlemlenmesi ve ileride o gözlemin doktor ile paylaşılması önemlidir. O yüzden hastayı tanımasanız bile hareketlerini gözlemleyin ve hasta yakını olay yerine geldiği zaman ona durumu anlatmaya çalışın.
Nöbet sırasında hasta zaten şuur dışı hareketler sergilediği için kötü durumda oluyor. Bir de siz panik yapıp hastayı iyice kötü hale sokacağınıza müdahaleyi daha sakin birine bırakabilirsiniz.
Sezar'da sara hastasıydı ve bu onun büyük başarılar kazanmasını engellememiştir. Herhangi bir önyargı oluşmaması gereken bir hastalık.
Topluma karşı duyarlı olma noktasında çok güzel bir içerik olmuş, teşekkürler.
şu çeneyi açık tutma olayı ile ilgili alıntılayacağım " Hasta kasılırken ağzını açmaya çalışmak; çene çıkığı, dişlerini kırma, açmaya çalışan kişinin parmaklarının hasta tarafından ısırılması, kanamaya sebep olma gibi pek çok olumsuzluklara sebebiyet verebilir." hiç epilepsi krizi geçiren birini görmediyseniz anlayamazsınız ama o an öyle kilit halindedir ki çene, zarar vermekten öteye gitmezsiniz "dilini yuttu mu bakın" diyenlere kulak asmayın dilini ısırmadıysa nöbetin geçmesini beklersiniz, gereken müdahaleyi ondan sonra yaparsanız. o anda mümkünse koma pozisyonuna getirirsiniz hastayı.. bir keresinde bana göre kocaman ve kilolu bir adamı çevremdekilerin yardımıyla koma pozisyonuna getirmiştim. mümkünse gidip acil yardım eğitimi alın. verdiğiniz paraya değecek emin olun.