Beykoz Anadolu Kavağı’nda bulunan Yoros Kalesi’ndeki tescilli SİT alanında İstanbul 6 Numaralı Kültür Varlıkları Koruma Bölge Kurulu yeni defin yapılabilmesine izin verdi. Eski tarihi mezarlık alanı da olan arazide sütun ve mimari parçalar da bulunmuştu.
Radikal Gazetesi'nden Ömer Erbil'in haberine göre, daha önce 12.07.1974, 15.05.1989 ve 28.01.2003 tarihlerinde değişik koruma kurullarınca defalarca korunmaları ve ihya edilmeleri gerektiği belirtilen, tescilli Boğaziçi Doğal ve Tarihi SİT alanı içindeki tarihi Osmanlı mezarlığı koruma altına alınmıştı. Ancak bu yıl Şubat ayında İBB Mezarlıklar Müdürlüğü’nün müracaatı üzerine 6 Numaralı Koruma Kurulu, 'müze tarafından kazısı yapılmış mezarlık alanında yeni defin işlemlerinin yapılabileceğine, defin işlemleri sırasında herhangi bir buluntuya rastlanması halinde çalışmaların durdurularak ilgili müzeye ve kurulumuza bilgi verilmesine' denildi.
Defin yapılacak alanda mermer mimari parçalar, Bizans dönemi yer döşemesi süslemesi, sütun altlığı gibi kültür varlıkları bulunmuşsa da, bunların 'devşirme' olduğu iddia edildi. Kültür ve Turizm Bakanlığı izni ile Yoros Kalesi’nde devam eden kazıyı yürüten bilim ekibi ise bunların devşirme olamayacağını, alanda bulunan eski döneme ait muhtemelen Osmanlı künk yapısının istikametinin de Yoros Kalesi’ni gösterdiğini ve burada bilimsel kazı yapılmadan defin işlemi yapılmasının doğru olmadığını savunuyor.
Beyazıd döneminde fethedilmişti
Yoros Kalesi İstanbul Anadolu Kavağı sırtlarındaki Doğu Roma döneminden kalma bir yapıdır. İmparatorluk zayıf düştükten sonra Cenevizlilerin eline geçmiş ve uzun süre onların elinde kalmıştır; bu yüzden bir Ceneviz kalesi olduğu inancı doğmuştur. 1391'de Yıldırım Bayezıd döneminde kale Osmanlıların eline geçmiştir. Kalenin kapladığı alan İstanbul çevresindeki diğer bütün kalelerin kapladığı alandan çok daha büyüktür. İç kesimdeki kulelerin bazıları hâlâ iyi durumdadır ve duvarlarda Yunanca yazıtlar göze çarpar.
Ömer Erbil | Radikal