Singapur Sokaklarında Neden Çöp Bulmak Neredeyse İmkansız?

Singapur’a ilk kez giden biri için sokakların bu kadar temiz olması gerçekten şaşırtıcı. Ne yerde çöp var ne de bir kenara bırakılmış plastik şişe. Sanki biri sürekli arkanızdan gelip süpürüyor gibi. Bu kadar pürüzsüz bir manzaranın sebebi sadece insanların çevreye duyarlı olması değil. Asıl işin sırrı, görünmeyen ama çok sıkı çalışan bir sistemde ve kurallar zincirinde saklı.

Kaynak 1, Kaynak 2

Singapur’un temizlik takıntısı nereden geliyor? Görseli — Her şey 1968 yılında Başkan Lee Kuan Yew’in başlattığı 'Keep Singapore Clean' kampanyasıyla başladı. O dönemde şehir hem sokak kirliliği hem de sanayi atıkları nedeniyle sağlıksız bir yer haline gelmişti. Dünya Sağlık Örgütü bile 1967’de Singapur’u kirli bölge ilan etmişti.
Başkan Yew, çöp atmayı alışkanlık haline getiren halkı eğitmek yerine doğrudan yüksek para cezaları uyguladı. Bu ani müdahale işe yaradı, halk davranışlarını hızla değiştirdi ve sokaklar ilk kez gerçekten temizlenmiş oldu. Böylece temizlik, bir yurttaşlık görevi olmaktan çok devlet politikası haline geldi.

Gerçekten kimse yere çöp atmıyor mu? Görseli — Aslında atıyor. Fakat çöplerin sokaklarda görülmemesinin nedeni, bunların çok hızlı bir şekilde temizlenmesi. Singapur'da kamu alanlarının temizliğinden sorumlu 80 binden fazla profesyonel temizlik çalışanı bulunuyor. Bu insanlar, sokakları günde birkaç kez süpürüyor, parkları düzenli kontrol ediyor ve kamu alanlarını neredeyse anında çöpten arındırıyor.
Özellikle apartmanlardan dışarıya yemek artığı atanlarla ilgili her yıl binlerce şikayet geliyor. Ancak temizlik ekosistemi o kadar hızlı işliyor ki bu sorunlar gözden kaçıyor. Bu nedenle sokaklar temiz ama vatandaş davranışları her zaman bilinçli değil.

Atıklar nereye gidiyor?

Singapur’un çöp konusundaki başarısı sadece temizlikle sınırlı değil, atık yönetimi de oldukça ileri düzeyde. Geri dönüştürülemeyen çöpler yüksek sıcaklıkta yakılıyor, kalan kül ise yapay bir adaya taşınıyor.

Adaya dökülen kül, denizle doğrudan temas etmiyor, bu da çevresel zararı azaltıyor. İlginçtir ki bu çöp adası o kadar iyi tasarlanmış ki üzerinde ağaçlar yetişiyor ve gayet yaşanabilir bir ortam sunuyor. Ayrıca açığa çıkan ısıyla binlerce evin elektriği sağlanıyor. Yani çöp aynı zamanda enerjiye dönüştürülüyor.

Semakau Adası, Singapur’un tek çöp depolama alanı ve 2035 yılına kadar dolması bekleniyor.

Bu nedenle hükümet 'Sıfır Atık Ana Planı'nı yürürlüğe koydu. Hedef; 2030 yılına kadar Semakau’ya gönderilen atık miktarını %30 azaltmak. Bunun için yiyecek, ambalaj ve elektronik atıklar konusunda halkın bilinçlendirilmesi, geri dönüşüm altyapısının güçlendirilmesi ve bireysel sorumluluğun teşvik edilmesi planlanıyor. Singapur’un gelecekte de temiz kalması için yalnızca süpürgeler yetmeyecek, bu kez vatandaşların da taşın altına elini koyması gerekiyor.