Sanata yönelik sansürü araştıran, belgeleyen ve sansürle mücadele etmeyi amaçlayan Siyah Bant girişimi, Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın etkinliklerde gösterilecek yerli filmlere kayıt-tescil zorunluluğu getirmesine karşı, bu uygulamanın geri çekilmesi için sinemacılarla birlikte bir imza metni hazırladı.
Aralarında Nuri Bilge Ceylan, Reha Erdem, Yeşim Ustaoğlu, Tayfun Pirselimoğlu, Onur Ünlü ve Yeni Sinema Hareketi yönetmenlerinin de olduğu 211 sinemacı ve sinema sektörünün büyük bölümünü kapsayan 40'a yakın festival, meslek örgütü, sendika, yapım ve dağıtım şirketinin imzaladığı mektupta, sanatsal etkinliklerde filmlerin gösterimi için istenen kayıt-tescil uygulamasının, sanatsal ifade özgürlüğüne bir engel oluşturacağı ifade edildi.
Ayrıca mektupta filmlerin kayıt-tescil edilmesi için geçmeleri gereken Değerlendirme ve Sınıflandırma Kurulları'nın kriterlerinin muğlaklığı, siyasi ve ahlaki gerekçelerle yasaklamaya varan uygulamaları eleştirildi.
Son olarak Lars von Trier'in 'Nymphomaniac' filminin ticari gösterimine ve dolaşımına izin verilmeyerek açık bir sansür uygulandığı ve bunun kabul edilemeyeceği belirtildi.
Sansüre yönelik girişimlerin karşısında kararlılıkla duracaklarını belirten imzacılar, ilgili yönetmeliklerin sektör ile işbirliği halinde yeniden düzenlenmesini, kurulların filmlerin 'ticari dolaşıma ve gösterime giremez' kararı verme yetkisinin kaldırılmasını, kurul kararlarında ifade özgürlüğü ve sinema sanatının özgünlüğünün gözetilmesini ve sanatsal etkinliklerde filmlerin kayıt-tescil belgesi istenmeksizin özgürce gösterilmesini talep ediyor.
İŞTE O MEKTUP
'Kültür ve Turizm Bakanlığı Sinema Genel Müdürlüğü, Türkiye'de düzenlenen film festivallerine ve çeşitli kültür sanat kurumlarına 2014 Ocak ayında gönderdiği bir yazıyla, etkinliklerde gösterilecek yerli filmlerin kayıt ve tescil edilmiş olması zorunluluğunu vurgulayarak, gösterimlerin yapıldığı mekânlarda denetimlerin yapılacağını ve kuralın ihlali halinde yaptırım uygulanacağını bildirdi.
Kayıt-tescil, başvurusu mevcut yönetmeliklere göre ancak bir yapımcı şirket tarafından yapılabilen ve filmlerin sınıflandırma ve değerlendirme kurulundan geçmesiyle sonuçlanan bir süreçtir. Dolayısıyla sanatsal etkinliklerde gösterilecek olan filmlere yönelik olarak (özellikle yapımcı belgesine sahip olmadıklarından dolayı kayıt tescil yaptıramayan kısa film ve belgeseller) gönderilen bu yazı, sinema sektöründe karışıklığa ve huzursuzluğa yol açmıştır.
Bir filmin yaş sınıflandırması ve değerlendirilmesinin yapılması dünyanın birçok ülkesinde olduğu gibi bir gerekliliktir. Ancak kriterleri son derece muğlak olan Değerlendirme ve Sınıflandırma yönetmeliği doğrultusunda Alt ve Üst Kurul üyeleri, daha ziyade ahlaki ya da siyasi nedenlerle filmlere yüksek yaş sınırları getirerek gösterimini kısıtlayabildiği gibi, 'ticari dolaşıma giremez' kararı alarak açık bir şekilde sansür uygulayabiliyor. Filmlerin kayıt-tescil zorunluluğu üzerinde oluşturulan bu kontrol mekanizması, sanatsal ifade özgürlüğünü açıkça tehdit ediyor. Son olarak Lars von Trier'in 'Nymphomaniac' filmi için Sınıflandırma ve Değerlendirme Üst Kurulu tarafından ticari dolaşım ve gösterime çıkamaz kararı verildi. Mevcut yönetmeliğin 11. maddesinde belirtildiği üzere 'kamu düzeni, genel ahlak, küçüklerin ve gençlerin ruh ve beden sağlığının korunması, insan onuruna uygunluk ve Anayasada öngörülen diğer ilkeler doğrultusunda' film yasaklanmıştır.
Aşağıda imzası bulunan sinemacılar, sinema yazarları, meslek örgütleri, sendika ve festivaller olarak şunları talep ediyoruz:
Kayıt ve Tescil ile Sınıflandırma ve Değerlendirme yönetmelikleri, sinema sektörü ile istişare edilerek hızla yeniden düzenlenmeli; yeni yönetmelikte yaş sınıflandırmasına uluslararası kabul edilmiş olan bilimsel ölçütler getirilmelidir. Özellikle, Değerlendirme Kurulları'nın, filmlere ticari dolaşıma ve gösterime giremez kararı verme yetkisi kaldırılmalıdır.
Film festivallerinde ve her türlü sanatsal etkinlikte filmler, kayıt-tescil belgesi istenmeksizin özgürce gösterilmelidir.
Değerlendirme ve Sınıflandırma Kurullarında kararlar alınırken, kanunca reşit olarak tanımlanan reşit bireylerin seçme ve ifade özgürlüğü ve sinema sanatının özgünlüğü gözetilmelidir.
Süreci yakından takip edeceğimizi ve sansüre yönelik kararların karşısında duracağımızı, her koşulda mesleki özgürlüğümüzü savunmaya hep birlikte ve kararlılıkla devam edeceğimizi kamuoyu huzurunda duyuruyoruz.'
İMZA VERENLER
!F İstanbul Film Festivali
1001 Belgesel Film Festivali
Alternatif Medya Derneği
Altyazı Aylık Sinema Dergisi
Anadolu Kültür
Ankara Film Festivali
Aram Tigran Sanat Akademisi
Atlantik Film
Belgesel Sinemacılar Birliği (BSB)
Cam Film
Canlandıranlar Yetenek Kampı ve Festivali
Cegerxwîn Sanat Akademisi
Documentarist Uluslararası Belgesel Film Festivali
Doliche Filmcilik
Filmamed Belgesel Film Festivali
Filmmor Kadın Filmleri Festivali
Hangi İnsan Hakları Film Festivali
İşçi Filmleri Festivali
Kibrit Film
Mavi Düşler Sanat Merkezi
Mithat Alam Film Merkezi
Ortadoğu Sinema Akademisi Derneği
Pembe Hayat KuirFest
Puruli Kültür Sanat
Ret Film
Senaryo ve Diyalog Yazarı Sinema Eseri Sahipleri Meslek Birliği(SENARİSTBİR)
Senaryo Yazarları Derneği (SEN-DER)
Sinema Eseri Yapımcıları Meslek Birliği (SE-YAP)
Sinema Oyuncuları Meslek Birliği (BİROY)
SİNESEN
Uçan Süpürge Kadın Filmleri Festivali
Uluslararası Kısa Film Festivali
Van Ahtamar Film Festivali
Yeni Sinema Hareketi
Yılmaz Güney Film Festivali
Z1 Film Atolyesi
Ahmet Gürata
Ali Vatansever
Ali Aydın
AlpBirol
Alpgiray M. Uğurlu
Altay Özbek
Artorius Sayar
Aslı Şahin
Aslı Ertürk
Aslı Erdem
Aslı Filiz
Aslı Özge
Aycan Çetin
Aydın Orak
Aydın Erel
Ayfer Tunç
Ayşe Çetinbaş
Ayşebengi Çelik
Ayşen Günsu Teker
Ayşin Akbulut
Ayten Başar
Balım Tanriöver
Belma Baş
Belmin Söylemez
Berat İlk
Berke Göl
Betül Esener
Bilal Babaoğlu
Birol Elginöz
Burak Acar
Burhan Gün
Can Kılcıoğlu
Çayan Demirel
Cem Öztüfekçi
Cenk Örtülü
Çetin Baskın
Çiğdem Mater
Çiğdem Vitrinel
Claudine Avetyan
Deniz Yeşil
Deniz Koçak
Deniz Akçay Katıksız
Dersu Yavuz Altun
Derviş Zaim
Devrim Akkaya
Didem Ayberkin
Dilde Mahalli
Dilek Gökçin
Doğa Kılcıoğlu
Ebru Karaca
Ebubekir Çetinkaya
Elif Ergezen
Elif Taşçıoğlu
Emel Çelebi
Emin Alper
Emine Yıldırım
Emrah Dönmez
Emrah Kalan
Emre Akay
Emre Yeksan
Ender Yeşildağ
Enis Köstepen
Erdem Murat Çelikler
Esra Ciliv
Ethem Özgüven
Ezgi Yalınalp
Faruk Karaçay
Fatma Çolakoğlu
Fatma Karanfil
Ferit Karahan
Fırat Yücel
Funda Ödemiş
Gaye Boralıoğlu
Gül Meriç Özen
Güldenay Somunut
Güliz Sağlam
Güliz Kucur
Gülsüm Tansu Öz
Gürcan Keltek
Hakkı Kurtuluş
Halit Fırat Yazar
Haluk Ünal
Hasan Tuna Balkan
Haşmet Topaloğlu
Hatice Aslan
Hatyak Yakar
Hilmi Etikan
Hüseyin Karabey
İlham Bakır
İlker Berke
İlker Barış
İlksen Başarır
İmre Azem
İnan Güngören
İnan Temelkuran
İnci Uluçay
İpek Türktan Kaynak
İsmet Arasan
Janset Pacal
Kazım Gündoğan
Kazım Öz
Kemal Öner
Kemal Alptekin
Kerem Topuz
Kibar Dağlayan Yiğit
Kıvanç Yalçıner
Korkut Akın
M. Cem Öztüfekçi
M. Özgür Candan
Mahmut Fazıl Coşkun
Medet Dilek
Mehmet Rasim Doğan
Mehmet Şafak Turkel
Melik Saraçoğlu
Memik Horuz
Metin Yeğin
Metin Avdaç
Mithat Alam
Müjde Mizgin Arslan
Murat Muslu
Murat Ayman
Murat Zubi
Murat Düzgünoğlu
Nadir Öperli
Nalan Merter Savaş
Nazif Çoşkun
Nazlı Durlu
Necati Sönmez
Nedim Hazar
Nejla Demirci
Neşe Şen
Nesimi Yetik
Nesra Gürbüz
Nezahat Gündoğan
Nida Karabol Akdeniz
Nihal Katipoğlu
Nihal G. Koldaş
Nihan Küçükural
Nil Perçinler
Nil Güleç Ünsal
Nilgün Öneş
Nur Sürer
Nuran Evren Şit
Nuri Bilge Ceylan
Nuriye Bilici
Oğuz Kaynak
Ömer Tuncer
Ömür Atay
Önder Çakar
Onur Ünlü
Orcun Oksar
Ozan Turgut
Özcan Vardar
Özcan Alper
Özkan Yılmaz
Özkan Küçük
Özlem Sarıyıldız
Pelin Esmer
Pınar Uysal
Ramin Matin
Recep Yener
Reha Erdem
Reis Çelik
Reyhan Tuvi
Şafak Orbay
Sedat Yılmaz
Selçuk Akman
Selim Evci
Selin Vatansever
Semih Dindar
Senem Aytaç
Seren Yüce
Serkan Çakarer
Serkan Acar
Sevgi Saygı
Sevil Demirci
Seyfettin Tokmak
Seyhan Kaya
Sinan Güngör
Sinemis Candemir
Soner Sert
Şükran Kuyucak Esen
Tahsin İşbilen
Tamer Baran
Tarık Tufan
Tayfun Pirselimoğlu
Tolga Esmer
Tuğçe Taçkın