Musul’u ele geçirdikten sonra Irak’ın içlerine doğru sokulan IŞİD, Kürt yönetiminin kontrolündeki stratejik ilçe Sincar’a da girdi. Peşmergenin çekilmesinin ardından Sincar’dan 290 bin kişi kaçtı.
Kürdistan Yurtseverler Birliği Partisi’nden (KYB) bir yetkili IŞİD’in Sincar'a kendi bayrağını çektiği bilgisini aktarırken, Kürtler Suriye ile Musul arasındaki kasabayı geri almak için bölgeye takviye güç göndermeye başladı.
Türkiye Ezidilerinden Osman Ergin, 2 gündür Şengal bölgesindeki yakınlarından haber alamadıklarını belirtip “Dolaylı olarak görüşüyorduk ama o görüşmeler de kesildi. Tedirginiz “dedi. Ezidi din adamı Baba Çavuş ise Al Jazeera’ya “Ordaki Ezidilerin çoğu dağa kaçtı. Dağda açlıktan ve susuzluktan ölenlerin olduğu haberini aldık. Bütün yollar kapalı. Havadan yardım gönderilmesi lazım. Hem açlıktan ölüyorlar hem IŞİD öldürüyor. Ezidilere müslüman olmazlarsa öldürülecekleri söylenmiş. Köydeki evlere baskın yapıp kızları kaçırıyorlar” dedi. Duhok'tan Süleyman Xamo da “Akrabalarıma ulaşamıyorum. Dağa kaçanların telefonlarının şarjı bittiği için kimseyle görüşemiyoruz. Bu sıcakta dağlarda aç susuz bekliyorlar. IŞİD ordan çıkmadıkça kimse yardım götüremez” diye konuştu.
Peşmerge kasaba dışında yeniden toplanıp organize olmaya çalışırken, Al Jazeera'ye konuşan peşmergelerden İdris Mustafa Abdullah Kürdistan Başkanı Mesut Barzani'den haber beklediklerini belirtirken, 'Şu an IŞİD'i silip süpürmek için başkandan emir bekliyoruz. Ve onlar öyle kaçıp kurtulamayacaklar; ya hepsini öldürüceğiz ya da yakalayacağız' tehdidini savurdu.
İki ay önce Musul’un IŞİD’in eline geçmesinin ardından binlerce sivil Sincar’a sığınmışken, pazar günü gerçekleştirilen IŞİD baskını üzerine 310 bin nüfuslu ilçeden 290 bin kişi civardaki dağlara kaçtı.
Sincar’a sığınanlar arasında Telafer’den kaçan Şii Türkmenler de bulunuyordu. 6 bin yıllık medeniyet tarihi bulunan kasabadaki Kürtçe konuşan Ezidiler de kutsal türbelerini bırakıp kaçmak zorunda kaldı.
'Ezidiler büyük saldırı altında'
Ezidi toplumunun sözcüsü Cevher Ali Beg Al Jazeera'ye yaptığı açıklamada, 'Binlerce Ezidi öldürüldü ve şimdi binlercesi mülteci konumuna düştü. 40 bin kişi evlerinden kaçtı. Kasabaları IŞİD tarafından kontrol ediliyor. Türbeleri havaya uçuruldu. Bu Ezidilere karşı çok büyük bir saldırı' dedi.
IŞİD'in daha önce ele geçirdiği yerlerde azınlıklara uyguladığı şiddetin bir benzerine hedef olmaktan korkan Süryaniler ve Hıristiyanlar da Sincar'ı terketti.
Yedi çocuk ve eşiyle birlikte Dohuk’a kaçan bir memur, “Sincar boşaldı. 10 bin Sünni'den başka kimse kalmadı. Uluslararası toplum ve Irak hükümeti bir şeyler yapmalı. Çünkü Ezidiler ve Hıristiyanlar çok tehlikeli bölgelerden yürüyerek kaçmaya çalışıyor” dedi.
BM: İnsani trajedi yolda
Birleşmiş Milletlerin Irak temsilcisi Nickolay Mladenov, Sincar’ın IŞİD’in eline geçmesini “büyük bir insani trajedi yolda” sözleriyle yorumladı.
Mladenov “Birleşmiş Milletlerin sivillerin can güvenliğiyle ilgili çok ciddi endişeleri var” dedi.
BM Genel Sekreteri Ban Ki-moon da bir açıklama yayınlayarak, “IŞİD ve bağlantılı olduğu silahlı grupların faaliyetlerinin tetiklediği insani krizden dehşete düşmüş durumdayım” ifadelerini kullandı.
Bağdat ve kuzeydeki Kürt Özerk Yönetimi’ni aralarındaki ‘ihtilaflara son vermeye’ çağıran Ban, ‘ülkenin güvenlik ihtiyaçlarının karşılanması ve sivillerin toprak bütünlüğü çerçevesinde korunması gerektiğini’ söyledi.
Türkmen Cephesi: Türkmenler dört bir yandan kuşatıldı
Al Jazeera'ye bölgedeki durum hakkında bilgi veren Irak Türkmen Cephesi Başkanı Erşad Salihi de Türkmen ve Ezidilerin 'çok kötü vaziyette' olduğunu aktarırken şunları söyledi:
“Telaferli Türkmenler Sincar’a kaçmıştı, bu olaylardan sonra hem Sincar halkı, hem Ezidiler, hem Türkmenler Sincar Dağı'nın üzerinde çok kötü bir vaziyetteler. İletişim bile kuramıyoruz. Hem Ezidiler, hem Türkmenler ortada kaldı, dağın dört bir tarafını IŞİD güçleri sardı. Bir saldırı olması halinde tehlike büyük. Tuzhurmatu’nın yakınlarındaki Amirli köyü gibi Türkmen halkı dört bir taraftan kuşatıldı. Su bile göndermiyoruz.'
Türk Dışişleri Bakanlığı de konuyla ilgili “TİKA Başkanı orayı ziyaret etti, AFAD yetkilileri Fişhabur’da durumu değerlendiriyor. Biz de Türkiye sınırları içinde bir kamp kurulması talebini Dışişleri Bakanlığı olarak değerlendireceğiz” dedi.
'Kızılay Sincar'dan çekildi'
AFAD yetkilileri de IŞİD'in Sincar'a girmesinin ardından yardım çalışmalarının durduğunu belirtirken, “Sincar’daki Kızılay görevlileri çekildiler. Biz Fişhabur’da kuracağımız çadır kent için çalışmalara devam ediyoruz, çadır kenti kurup yönetimini Türkmenlere teslim edeceğiz. AFAD Müdahale Daire Başkanı Fatih Özer 2 Ağustos’ta Irak’a giderek Sincar’a geçmişti. Kamp için en uygun yeri bulma amacıyla… Daha önce kamp olarak değil ama açıkta kalan ailelere dağıttığımız çadırlarda da kimse yok, hepsi o bölgeden kaçtı. Yeni hedef Fişhabur” açıklamasını yaptı.
Zumar ve Sincar iki günde düştü
IŞİD cumartesi günü de peşmerge kontrolündekü kuzeydoğu kasabası Zumar’ı ele geçirip, günde 20 bin varil petrol üreten North Oil Company’ye ait petrol sahasına el koymuştu.
Haziran ayında Irak askerlerinin kaçması üzerine Kürt yönetimi Sincar ve Zumar’a peşmerge gücü konuşlandırmıştı.
Irak ordusundan daha organize bir yapıya sahip olsa da Sincar ve Zumar’ı IŞİD’e kaybeden peşmerge için Kürtler ABD’den yeni silahlar talep etti. Irak Kürdistan Özerk Yönetimi Dış İlişkiler Sözcüsü Falah Mustafa, Irak’tan İngilizce haberler geçen Şafak News’a yaptığı açıklamada, Kürtlerin Ezidiler ve Hıristiyanları tek başına koruyamayacağını, ABD’nin kendilerine silah vermesi gerektiğini söyledi.
Barzani'nin Kürdistan Demokrat Partisi'nden Fadıl Mirani de, 'Şu an bir savaşın içindeyiz. Kürdistan'a daha gelişmiş silahlar verilmedikçe sadece Kürt Bölgesi'nde değil tüm Irak'ta silahlı kanadımız hep zayıf kalacaktır' yorumunu yaptı.
Kaynak: Al Jazeera, AFP, Shafaq News