Siz bu konuda hangi görüşü destekliyorsunuz?
Siz bu konuda hangi görüşü destekliyorsunuz?
Amerika eyalet sistemi ile yönetildiği için her eyaletin kanun ve kuralları değişiklik gösterebiliyor. Ancak 55 eyaletten sadece ikisinde mahkumlar oy kullanabildiği için genel olarak Amerika'da suçluların oy hakkının ellerinden alındığını söylemek mümkün.
1983 yılındaki kanunla ülkede hiçbir mahkum oy kullanamıyordu. 2005'te Avrupa Konseyi insan hakları reformları kapsamında tamamen kalktı. Ancak işler biraz karışık. Brexit sonrası bu durum geri geldi ve İngiltere halen Avrupa'da mahkumlara tamamen oy yasağı getiren tek ülke.
Belçika, Fransa ve Almanya'da da sadece terör ve vatana ihanet suçları oy kullanmayı engelliyor.
Mahkumların oy kullanma hakkını tartışmadan önce, bu durumun tarihsel sürecini ve sebeplerini de bilmek gerekli.
Belli başlı suçlarda mahkumların oy kullanma hakkı ellerinden alınması bu kişilerin toplumla ilişkilerini tamamen kesme amaçlıydı. Sivil ölüm denilen bu durum suçlunun toplumdan izolasyonu amaçlanıyordu .Hapis cezası, oy mahrumiyeti ve diğer tüm cezaların temelinde suçluyu sosyal toplumdan ayrıştırmak yatıyordu. Orta Çağ'da bu durum iyice katılaştı. İdamın halkın gözü önünde yapılması da aslında bir çeşit bireyi toplumdan dışlama olarak görülüyordu.
Toplumda yaşarken yazılı ve yazısı bazı kurallara tabiyiz. Suç işleyince aslında bu kuralları ihlal etmiş oluyoruz. Bu da bir çeşit toplumdaki haklardan vazgeçme ilanı. Oy kullanma engelinin bir diğer savunması ise hapishanede toplumdan uzak kalan mahkumların, suç işleyenlerin karar ve muhakeme yeteneğinin sağlıklı olmaması. Özellikle ağır suçlar işleyen kişilerin oy kullanmak için yeterli karar mekanizması olmadığı iddia ediliyor.
Oy vermenin engellenmesinin temel oy sistemine ve ilkelerine aykırı olduğu ifade ediliyor. İktidarı elinde tutan grupların muhalifleri orantısız bir şekilde oylamadan uzaklaştırmak için ceza hukukunu çarpıtabileceği de ekleniyor.
Bazı eyaletlerde tahliye olduktan bir süre sonra oy verme hakkı geri alınabiliyor. Oy verme hakkı sadece 1 yıl ve üzeri mahkumiyet ve 1000 Dolar üzeri para cezası gerektiren suçlarda elden alınıyor. Bu kanun sebebiyle 6 milyondan fazla insan son seçimlerde oy kullanamadı. Öte yandan Amerika'da bu yasa gün geçtikçe gevşetiliyor.
Siyahi kuruluşlar oy mahrumiyetinin özellikle siyahi nüfusu mağdur ederek ülkedeki demokratik ortamdan, yönetimden izole ettiğini savunuyor. İç Savaş döneminde de siyahiler oy kullanamıyordu, bugün hala bu uygulamanın farklı şekilde devam ettiğini iddia ediyorlar.
Bir yandan da 'katillere, tecavüzcülere, teröristlere oy hakkı mı tanıyacağız?' sesleri yükseliyor. Temel bir insan hakkı olan oy kullanma ve bunun manipüle edilebilir olması konunun karmaşıklığını artırıyor. Dünyada pek çok ülkede vatandaş olmak tek oy verme şartıyken, en medeni ülkeler olarak tanımlanabilecek Amerika ve İngiltere'nin tutumu ilginç.
Basit olmayan suçlar için bizde de engellenmeli. Hatta ömür boyu engellenmeli. Ağır suçlar için vatandaşlıktan atıp suriyeye bile göndermeliyiz.
Ağır suçlarda oy kullanamamalarını desteklerim. Ancak genel bir yasak bana mantıksız geldi. Sonuçta dışarıdan haberleri alabiliyorlar benim bildiğim. Gazete vb. alabiliyorlar. Yanlış biliyor da olabilirim. Haber aldıklarına göre seçim yapabilecek bilgileri de var.
bizim hapishanelerde hep düşünce suçu olduğu için oy vermeleri teşvik edilebilir (belli koğuşlar yasaklanabilir)