"Sen Batan Bir Güneş Ben Yollarda Çilekeş" 13 Adımda Spermin Yolculuğu

26.05.2015 - 17:43

28.05.2015 - 08:40

Her canlı türü, birbirinden farklı spermatozoitler üretiyor. O canlının içinde bulunduğu çevre koşullarının biçimlendirdiği bu spermatozoitlerin bir tek hedefi var; dişinin yumurtasına ulaşıp, onu döllemek ve yaşamın devamını sağlamak.

Bir insan spermatozoiti, dişinin yumurtasına ulaşmak için tam 6 metrelik bir mesafe katediyor. Boyu yaklaşık milimetrenin yüzde 1'i kadar... Bir erkek, saniyede 3000, normal bir yaşam süresi boyunca da 40 milyar spermatozoit üretiyor. Aynı zaman dilimi içinde, dişinin yumurta üretimi ise sadece 520 kadar. Yani, bir yumurtaya yaklaşık 10 milyar spermatozoit düşüyor.

Milyonlarca askerden oluşan bir ordu... Tek bir hedefe doğru ilerliyor. Amaç, yumurtaya ulaşmak ve onu döllemek... Katledilecek yol, hem çok uzun hem çok çeşitli engellerle dolu... Ama, ne kadar zor olursa olsun, dile kolay, milyonlarca spermatozoitten oluşan dev bir ordu bu hedefe yürüyor. Ne var ki, inanılmaz gelse de, bunlardan sadece bir tanesi yumurtaya ulaşıyor ve onu dölleyip, o cinsin varlığını sürdürmesini sağlıyor.

1. Kaldır Mülayim!

Erbezlerinde günde 300 milyon spermatozoit üretiliyor. Bunlar iki aydan daha kısa bir süre içinde olgunlaşıyor.

2. Start verildi ve koşu başladı

Ejakülasyon (boşalma) sırasında bir milyona yakın sperm hedefe, yani yumurtaya doğru maceralı yolculuğuna başlıyor. Bu yolculuk, onları besleyen ve hareket olanaklarını artıran meni içinde sürüyor. Ancak bu bir milyon spermatozoitten çok azı yumurtaya kadar ulaşabiliyor.

3. Bu büyük taraftar için engelleri aş

Spermatozoitler dölyatağı ağzına ulaştıktan sonra engel ve tehlikelerle dolu yolculuk başlıyor. Spermatozoitlerin büyük bir bölümü bu yolda telef olacak.

4. Sen gel bakayım şöyle kenara

Bazı akyuvarlar spermatozoitleri bekliyorlar. İçlerinde en güçsüz olanları kısa sürede yok edecekler.

5. Bekle beni Safinaz şimdi geliyorum

Bir anlamda enerji santralleri olan mitokondriler, spermatozoite uzun yolcuğu boyunca gerekli enerjiyi sağlayacaklar.

6. Phelps'in yeteneği daha portakalda vitamin olduğu zamanlardan geliyor

Dölyatağına ulaşan spermatozoiti artık daha zor bir yolculuk bekliyor. Çünkü dölyatağını kaplayan tüycüklerin neden olduğu akıntıya karşı yüzmek zorunda.

7. Hepsi 'Sahil Güvenlik' dizisinden birer yıldız gibi

Son araştırmalara göre spermatozoitler yumurtanın yolunu hormonal koku sayesinde buluyor. Döl yolunun kasılmalarından kaynaklanan dalgalanmaların üzerinde bir sörfçü gibi kayarak ilerliyor.

8. Kaleyi fethedebilmek için şehadet şerbetini içtiler

Yola çıkan bir milyon spermatozoitin sadece 100'e yakını yumurtaya ulaşıyor. Şimdi bütün mesele, yumurtanın üç esnek zarını delmek... Yumurta bu işi kolaylaştırmak için genişliyor ve zarını daha gergin ve zayıf bir yapıya getiriyor.

9. Serdengeçmek böyle bir şey

Yumurta zarını delme sırasında, spermatozoit başını kaybediyor. Patlayan başın içinden çıkan enzimler, spermatozoitin yumurta zarını delmesini kolaylaştırıyor.

10. Birden aydınlanma geldi

Spermatozoitlerin yumurtaya yöneliminin başka bir sebebi de (+)(erkek) (-)(dişi) yüklü kutupların birbirini çekmesi olayı. Dönemsel ve çevresel faktörlerden dolayı (+) ya da (-) kutupla yüklenen yumurta zıt kutuplu spermatozoitleri çekiyor ve spermin yumurtayla birleştiği anda yumurtanın etrafında elektriksel bir ışık oluşuyor. Geri kalanlar için sonuç büyük bir aydınlanma.

11. Zafer!

Spermatozoitlerin bir tanesi yumurtanın zarını delmeyi başarıyor ve içine doğru giriyor. Bu noktada yarış bitiyor. Diğer spermatozoitlerin yumurta yanına yaklaşmaya artık hakları yok.

12. Kertenkele olsa ancak bu kadar

Spermatozoitin yarısı yumurtanın içinde bulunuyor. Bu noktada, dışarıda kalan kamçı bölümünden kurtuluyor. O ana kadar kendisine motor görevi gören bu parçasına artık ihtiyacı yok. Spermatozoitin dışarıda kalan bu kamçı bölümü, daha sonra akyuvarlar tarafından daha başka hücreler üretmek için kullanılıyor.

13. Ve ilk adım!

Kromozomları taşıyan kromatin sıvısı yumurtanın içine yayılıyor. İnsanın genetik mirası olan kromozomlar yumurta hücresinin çekirdeğiyle birleşiyor. Yeni bir canlının ilk adımı atılıyor.

YORUMLAR

wasd

27.05.2015

sen o kadar sperm arasında 1. gel sonrada yaşadığın şu hayata bak

Mustafa ŞEN

28.05.2015

Sene 94 yine bi yarışta birinciyim.. :D

semih yarar